Μανώλης Χιώτης: Ο μεγάλος Έλληνας που έκανε την οικουμένη να υποκλιθεί στον ήχο του μπουζουκιού του
Η ιστορία πίσω από το αγαπημένο του μαύρο μπουζούκι - Ο οργανοποιός Κάρολος Τσακιριάν μιλώντας στο Newsbomb.gr «φωτίζει» άγνωστες ευκαιρίες του μυθικού δημιουργού
«Περασμένες μου αγάπες», «Εσύ είσαι η αιτία που υποφέρω», «Απότομα», «Ηλιοβασιλέματα», «Πασατέμπος», «Θα τα βρεις Μαζί μου σκούρα», «Λαός και Κολωνάκι», «Δεν θέλω πια να ξαναρθείς», «Εσύ», «Παναγιά μου κάτι μάτια», «Απόψε φίλα με», «Κίνδυνος θάνατος», «Εσύ είσαι η αιτία που υποφέρω», «Που θα πας (πολλές φορές)», «Το τελευταίο ποτηράκι», «Την έδιωξα και όμως την αγαπώ»…
Πόσο ζωντανά τραγούδια; Πόσο έντονα; Ο Μανώλης Χιώτης δεν ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του, απλά όλες οι εποχές υποκλίθηκαν στο μεγαλείο του.
Το Newsbomb.gr θυμάται τον Μεγάλο Έλληνα που κατάφερε όλη την οικουμένη να υποκλιθεί στο αγαπημένο του μπουζούκι που στα χέρια του είχε μια άλλη ηχώ…σχεδόν ονειρική. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα εν έτει 2022 παππούδες αλλά και πιτσιρικάδες όταν ακούνε τραγούδι που έχει γράψει ο Χιώτης το τραγουδούν και οι ίδιοι και διασκεδάζουν.
Στις 21 Μαρτίου του 1921 γεννήθηκε και έφυγε νωρίς ανήμερα της ημέρας των γενεθλίων του το 1970.
Το μαγικό και πρωτοποριακό μαύρο μπουζούκι του
Με πολύ συγκίνηση ο οργανοποιός Κάρολος Τσακιριάν μιλάει στο Newsbomb.gr για τον Μανώλη Χιώτη και αποκαλύπτει πως το πολύ ξεχωριστό,ιδιαίτερο και πρωτοποριακό (για την εποχή), μαύρο μπουζούκι του το είχε κατασκευάσει ο πατέρας του ο Οννίκ το 1962.
«Ο Μανώλης Χιώτης ήταν ένας άνθρωπος γενναιόδωρος, στυλάτος, καθώς πρέπει, ένας πραγματικός άρχοντας. Ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του. Με τη μουσική του ένωσε τη Δύση με την Ανατολή», λέει χαρακτηριστικά και συνεχίζει «Ουσιαστικά ο Χιώτης άλλαξε την παιχτική που είχαν μέχρι τότε στο μυαλό τους και άνοιξε έναν δρόμο μουσικό πραγματικά υπέροχο και ασυναγώνιστο. Ο πατέρας μου, ο Οννίκ του είχε φτιάξει το ξεχωριστό μαύρο μπουζούκι του. Ήταν πολύ ξεχωριστό. Ήταν 8χορδο, οπότε αυτό σημαίνει ότι είχε άλλο κούρδισμα και έβγαζε άλλον ήχο, είχε πολυφωνικές δυνατότητες. Τα τετράχορδα υπήρχαν από τις αρχές του 20ου αιώνα απλά ο Χιώτης επινόησε στα μέσα της δεκαετίας του ΄50 το κούρδισμα ρε-λα-φα-ντο για να διευκολύνει την δική του δεξιοτεχνία στο νέο στύλ που λανσάρησε δηλ πολύπλοκες ρούμπες swing , mambo και ανάλογους ρυθμούς.», λέει ο κ. Τσακαριάν στο Newsbomb.gr
Το μπουζούκι με την ακρόπολη
Ο Οννίκ Τσακιριάν, ο πατέρας του Καρόλου είχε φτιάξει συνολικά 4 μπουζούκια για τον Χιώτη. Το ένα μάλιστα είχε ως σχέδιο την Ακρόπολη. Αυτό ήταν και το μπουζούκι που συνόδευσε τον μεγάλο Έλληνα στο τελευταίο του ταξίδι καθώς ήταν ιδιαίτερο και ένα από τα πιο αγαπημένα του.
Μερικοί το προτιμούν κρύο...η πρώτη κινηματογραφική επίσημη του μαύρου μπουζουκιού
Ο Μανώλης Χιώτης εκτός από πολυτάλαντος μουσικός ήταν ιδιαιτέρως έξυπνος άνθρωπος. Τα τραγούδια του ζουν και αναπνέουν για έναν ακόμη λόγο, πέραν της βαθιάς ποιότητας και ντομπροσύνης που διαθέτουν. Και ποιος είναι αυτός ο λόγος; Τα έκανε «κινηματογραφικά». Την εποχή που ο ελληνικός κινηματογράφος βρισκόταν στην ακμή του ο Χιώτης συμμετείχε σε πολλές ταινίες παίζοντας. Αυτό το γεγονός αποτέλεσε μια επιπλέον κληρονομιά.
Η πρώτη φορά που κρατά στα χέρια του το αγαπημένο του και ξεχωριστό μαύρο μπουζούκι είναι στη ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη «Μερικοί το προτιμούν κρύο».
Η μουσική του Μίμη Πλέσσα για τα χέρια του δεξιοτέχνη Μανώλη Χιώτη ακόμη και σήμερα ακούγοντας κανείς αυτό το σόλο εκπλήσσεται από την μαεστρία του μεγάλου Έλληνα.
Μανώλης Χιώτης, Μίκης Θεοδωράκης, Γιάννης Ρίτσος
Ο μεγάλος Μίκης Θεοδωράκης είχε και αυτός με την σειρά του υποκλιθεί στον Μανώλη Χιώτη αναγνωρίζοντας του το πόσο καθοριστικός υπήρξε ο ρόλος του στη δημιουργία του «Επιτάφιου». Ο Μίκης Θεοδωράκης είχε πει για την Μανώλη Χιώτη: «Ήταν για μένα ένα όνειρο να μπορέσω να συνεργαστώ μαζί του. Γνωριστήκαμε με τον Χιώτη στο μικρό στούντιο που είχε στην οδό Λυκούργου η εταιρεία του Λαμπρόπουλου». Ήταν ιδιοφυΐα, περιγράφει, μέγας δεξιοτέχνης, «μου ’κανε εντύπωση πώς αλλάζαμε τους τόνους, από μι ματζόρε, αμέσως ρε ματζόρε, αμέσως ή τα ακόρντα, και είχε μια τεράστια ευχέρεια στους αυτοσχεδιασμούς, αλλά όταν έμπαινε στο στούντιο ήταν ακριβής σαν ένας μετρονόμος».
10 σταθμοί ζωής του Χιώτη
1. Από μικρή ηλικία άρχισε ν’ ασχολείται με τα λαϊκά όργανα όπου και ξεκίνησε να μαθαίνει κοντά σε Θεσσαλονικιό μουσικοδιδάσκαλο αρχικά κιθάρα, μπουζούκι και στη συνέχεια ούτι. Έτσι από 15 ετών όταν η οικογένειά του μετακόμισε στο Ναύπλιο ο Μανώλης Χιώτης άρχισε να εργάζεται επαγγελματικά ως μουσικός.
2. Το πρώτο κέντρο διασκέδασης που ο ίδιος δημιούργησε ήταν, μετά τον πόλεμο, το κοσμικό κέντρο «Πίγκαλς», που ήταν και το πρώτο «κοσμικό κέντρο» της Αθήνας. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 συνέχισε να παρουσιάζει το πρόγραμμά του στο πασίγνωστο τότε κέντρο «Σπηλιά» ή «Σπηλιά του Παρασκευά» στον Πειραιά , που ήταν διαμορφωμένος ανάλογα ο χώρος προ του αρχαίου Σηραγγίου, στη πίστα του οποίου γυρίστηκαν και τα περισσότερα πλάνα των σχετικών κινηματογραφικών του συμμετοχών.
3. Ο Μανώλης Χιώτης φέρεται να έγραψε περισσότερα από 1500 τραγούδια. Ανεξάρτητα όμως αυτού πολύ τακτικά συμμετείχε και ως σολίστ σε ηχογραφήσεις και πολλών άλλων λαϊκών συνθετών. Χαρακτηριστικό υπήρξε το γεγονός ότι ο Μίκης Θεοδωράκης στηρίχθηκε ακριβώς στη δεξιοτεχνία του Μ. Χιώτη κατά την πρώτη του επίσημη δισκογραφική του παρουσία με τον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου, συνεργασία που συνεχίστηκε και στο «Λιποτάχτες», «Αρχιπέλαγος» κ.ά.. Την ίδια εποχή συνεργάσθηκε ομοίως και με τον Μάνο Χατζιδάκι.
4. «Ο πασατέμπος» το τραγούδι που έγραψε το 1946. Σε αυτό το τραγούδι κάνει -σύμφωνα με την κυρίαρχη άποψη- την πρώτη του εμφάνιση το τετράχορδο μπουζούκι, μία καινοτομία που εκτιμάται ότι πρώτος ο Χιώτης χρησιμοποίησε, αν και φαίνεται ότι τελικά το τετράχορδο μπουζούκι υπήρχε και νωρίτερα
5. Οι μεγαλύτερές του επιτυχίες αποδόθηκαν από την τραγουδίστρια Μαίρη Λίντα, που υπήρξε η δεύτερη σύζυγός του για μια δεκαετία, με την οποία και εμφανίσθηκε στον κινηματογράφο.
6. Σε ένα από τα ταξίδια των Χιώτη - Λίντα στην Αμερική, το ζευγάρι χωρίζει. Η επιστροφή του στην Ελλάδα δεν είναι ειδυλλιακή. Το 1968 παντρεύεται την Μπέμπα Κυριακίδου.
7. Ο πατέρας του λεγόταν Διαμαντής Χιώτης, ένας βαρύμαγκας γεννημένος στον Πειραιά. Κάτι που δεν μπόρεσε να ξεπεράσει ποτέ ο Μανώλης Χιώτης, ήταν η δολοφονία του πατέρα του μπροστά στα μάτια του. Ο δράστης ήταν ένα Μανιάτης με τον οποίο ο πατέρας του μουσικού είχε ανοιχτούς λογαριασμούς.
8. Ο Χέντριξ είχε εντυπωσιαστεί από τη δεξιοτεχνία του Χιώτη και μαγεύτηκε από τον ήχο της κιθάρας, αλλά κυρίως του μπουζουκιού του. Αργότερα δήλωσε στα τοπικά μέσα ότι ο Χιώτης είναι ο καλύτερος κιθαρίστας στον κόσμο. Όντως ο Χιώτης εντυπωσίαζε τους ειδικούς, καθώς ήταν ένα σπάνιο μουσικό φαινόμενο.
9. Ο Μανώλης Χιώτης έπαιξε μπροστά σε αρχηγούς χωρών και σημαντικές προσωπικότητες της εποχή, ενώ κλήθηκε από τον Λευκό Οίκο να τραγουδήσει στα γενέθλια του Αμερικανού Προέδρου Λίντον Τζόνσον. Επιπλέον η μουσική του κατάφερε να «κατευνάσει τα πνεύματα» μεταξύ Κάλλας και Γκρέις Κέλι, την εποχή της μεγάλης κόντρας Ωνάση και πρίγκιπα Ρενιέ του Μονακό.
10. Ο Μανώλης Χιώτης έφυγε από καρδιακή ανεπάρκεια στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο της Αθήνας στις 21 Μαρτίου του 1970. Στην κηδεία του, στο Α’ νεκροταφείο Αθηνών, ο Γιάννης Καραμπεσίνης παίζει με το μπουζούκι του Χιώτη τα «Ηλιοβασιλέματα» και το δακρυσμένο πλήθος τραγουδά. Μαζί και οι τρεις σύντροφοι της ζωής του: Ζωή Νάχη, Μαίρη Λίντα και Μπέμπα Κυριακίδου.
