SOCIAL MEDIA

Μάρσαλ Μακ Λούαν: Το doodle της Google για τον στοχαστή που καθιέρωσε τον όρο media

Μάρσαλ Μακ Λούαν: Το doodle της Google για τον στοχαστή που καθιέρωσε τον όρο media

Τα 106 χρόνια από την γέννηση του Μάρσαλ Μακ Λούαν τιμάει με το σημερινό της doodle η Google.

Ποιος ήταν όμως ο Μάρσαλ Μακ Λούαν και γιατί το σημερινό doodle είναι προς τιμήν του;

Ήταν γνωστός ως ο «αρχιερέας της μαζικής κουλτούρας» και «μεταφυσικός των media», ωστόσο σήμερα τόσο το έργο του όσο και το όνομά του κοντεύουν να ξεχαστούν.

Ο Μάρσαλ Μακ Λούαν ήταν αυτός που προφήτευσε την κυριαρχία των υπολογιστών είκοσι χρόνια προτού αυτοί εμφανιστούν. Θεωρείται ως ένας από τους πιο πρωτότυπους μεταπολεμικούς στοχαστές.

Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι το πρόσωπο στο οποίο αποδίδεται ο όρος media όπως τον καταλαβαίνουμε σήμερα. Ο πιο γνωστός αφορισμός του είναι «το μέσον είναι το μήνυμα». Και αν, όπως υποστήριζε τη δεκαετία του ΄60, «σήμερα ο καθένας μας ζει εκατοντάδες χρόνια μέσα σε μία δεκαετία», οι απόγονοι λέμε ότι αυτό το θεωρούμε πλέον αυτονόητο.

Το doodle της Google για τον Mάρσαλ Μακ Λούαν

marshall mcluhans 106th birthday

Βιογραφία

Ο Μάρσαλ Μακ Λούαν, γεννημένος το 1911 στο Εντμοντ της Αλμπέρτα στον Καναδά, σπούδασε πρώτα στο Πανεπιστήμιο της Μανιτόμπα και στη συνέχεια στο Κέιμπριτζ της Βρετανίας, όπου και διαμόρφωσε την προσωπικότητα και τη μέθοδο ανάλυσης και κρίσης που αργότερα θα εφάρμοζε στα έργα του, υπό την επίδραση δύο δασκάλων του: του Ι. Α. Ρίτσαρντς και του Φ. Ρ. Λίβις, κορυφαίων θεωρητικών του μοντερνισμού και της Νέας Κριτικής. Δεν είναι επομένως τυχαίο που τον όρο «οικουμενικό χωριό», τον οποίο εισήγαγε το 1961 στον Γαλαξία του Γουτεμβέργιου, τον δανείστηκε από το Finnegans Wake του Τζόις. Ούτε πως τον τίτλο σε ένα άλλο διάσημο βιβλίο του, τη Μηχανική νύφη, τον οφείλει σε έργο του Μαρσέλ Ντισάν. Όταν όμως εξέδωσε τον Γαλαξία του Γουτεμβέργιου το βιβλίο συζητήθηκε μόνο στους ακαδημαϊκούς κύκλους, όπου ο συγγραφέας εθεωρείτο μαύρο πρόβατο. Το ακαδημαϊκό κατεστημένο δεν μπορούσε να δεχθεί ότι το οικοδόμημα του τυπογραφικού πολιτισμού κλονιζόταν. Είχε επιβιώσει παγκοσμίως της επανάστασης του Γουτεμβέργιου, είχε περάσει από την περγαμηνή και το χειρόγραφο στο τυπωμένο βιβλίο και τώρα ερχόταν ένας καναδός προβοκάτορας να ανατρέψει μεθοδολογίες και αναλυτικά πρότυπα αιώνων και να αποδείξει ότι οι παραδοσιακές μορφές μάθησης ήταν νεκρές και πως η παγκοσμιοποίηση των μέσων οδηγεί στην παγκοσμιοποίηση της συνείδησης.

Στη δεκαετία του ΄60 το μέσον που αναδυόταν παντοδύναμο ήταν η τηλεόραση. Η εικόνα και η λαϊκή της έκφραση: η διαφήμιση. Για τον ίδιο «οι διαφημίσεις είναι η τέχνη του 20ού αιώνα» ή «η τέχνη των σπηλαίων του 20ού αιώνα» επειδή βρισκόμαστε στην αρχή μιας εποχής όπου ο τυπογραφικός πολιτισμός χάνει τη σημασία του, όπως την έχανε τον 18ο αιώνα η κουλτούρα των χειρογράφων.

Ο Μακ Λούαν χρησιμοποίησε τα αναδυόμενα μέσα (την τηλεόραση κατ΄ εξοχήν) χωρίς όμως να είναι ένθερμος υπερασπιστής τους. «Είμαι εναντίον όλων των εφευρέσεων, όλων των αλλαγών, όμως αποφασισμένος να καταλάβω αυτό που συμβαίνει» δήλωνε το 1966. Αντιφατικό; Οχι εντελώς. Θεωρούσε ότι μόνο η γνώση και η βαθιά κατανόηση μπορούν να μας βοηθήσουν να αντισταθούμε στην ομογενοποίηση και στον πολιτισμό της «σούπας». Κάποτε μάλιστα είπε σε έναν φίλο του ότι όποιος θέλει να πάρει μια γεύση του ελληνικού, του εβραϊκού, του ρωμαϊκού, του μεσαιωνικού, του αναγεννησιακού και του σύγχρονου πολιτισμού πρέπει να αρπάξει ένα τσεκούρι και να κομματιάσει τις συσκευές της τηλεόρασης.

Σχετικές ειδήσεις