Πώς προετοίμασαν οι ΗΠΑ την «Άνοιξη των Αράβων»

Η «φωτιά» των εξεγέρσεων που έχει ανάψει στον αραβικό κόσμο για κάποιους δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Την ώρα που το αμερικανικό πεντάγωνο ξόδευε κάθε χρόνο δισεκατομμύρια δολάρια για να χρηματοδοτήσει ξένα στρατιωτικά προγράμματα για τον «πόλεμο ενάντια στην τρομοκρατία», ένας μικρός πυρήνας κυβερνητικά υποστηριζόμενων ιδρυμάτων «προωθούσε» τη δημοκρατία στα αυταρχικά αραβικά κράτη.

Τα χρήματα που ξοδεύτηκαν στη χρηματοδότηση αυτών των ιδρυμάτων ήταν μηδαμινά σε σχέση με τις μεγάλης κλίμακας επιλογές του Πενταγώνου. Όμως, η –με όρους μάρκετινγκ- προώθηση της δημοκρατίας αποδείχτηκε πολύ πιο αποτελεσματική στη διοργάνωση διαδηλώσεων, αφού οι ηγέτες-κλειδιά των κινημάτων που πήραν και παίρνουν μέρος στις εξεγέρσεις του Μαγρέμπ και της Μέσης Ανατολής έχουν εκπαιδευτεί στις ΗΠΑ…

Το «Διεθνές Ρεπουμπλικανικό Ινστιτούτο», το «Εθνικό Δημοκρατικό Ινστιτούτο» και ο «Οίκος της Ελευθερίας» είναι κάποια από τα ιδρύματα και τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις με έδρα την Ουάσινγκτον, που σκοπό έχουν να εντοπίζουν τις ηγετικές προσωπικότητες ή ομάδες στις χώρες ενδιαφέροντος, να τις εκπαιδεύουν και να τις χρηματοδοτούν.

Τέτοιες περιπτώσεις είναι το «Κίνημα της 6ης Απριλίου» που έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο και συσπείρωσε μεγάλο μέρος της νεολαίας στην Αίγυπτο, το «Κέντρο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» στο Μπαχρέιν ή η Εντσάρ Καντί, ηγετική φυσιογνωμία της νεολαίας στην Υεμένη.

Η κεκαλυμμένη αμερικανική στήριξη στη δράση αυτών των ομάδων, συχνά πυροδοτούσε εντάσεις ανάμεσα στις ηγεσίες των ΗΠΑ και των χωρών της Μέσης Ανατολής, των οποίων οι ηγέτες έκαναν παράπονα ότι η εξουσία τους υποσκάπτεται. Οι αναφορές αυτές περιέχονται στα απόρρητα διπλωματικά έγγραφα που διέρρευσαν μέσω του WikiLeaks.

ΜΚΟ με ύποπτους δεσμούς

Τα ινστιτούτα αυτά παρουσιάζονται ότι διατηρούν μια χαλαρή σύνδεση με τα κόμματα των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικανών, αντίστοιχα. Έχουν δημιουργηθεί από το αμερικανικό κογκρέσο και χρηματοδοτούνται από το Εθνικό Ταμείο Δωρεών για τη Δημοκρατία, που συστάθηκε το 1983 για να διοχετεύει χρηματικά ποσά για την προώθηση της δημοκρατίας στις αναπτυσσόμενες χώρες. Το Ταμείο αυτό λαμβάνει ετησίως 100 εκατομμύρια δολάρια από το κογκρέσο, τα οποία αναλαμβάνει να διανείμει στις ΜΚΟ και τα ινστιτούτα. Ο «Οίκος της Ελευθερίας», από την άλλη, χρηματοδοτείται απευθείας από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Πρόσφατα αποκαλύφθηκε από το WikiLeaks για την περίπτωση της Συρίας, ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε χορηγήσει 6 δισεκατομμύρια δολάρια από το 2006 μέχρι το Σεπτέμβρη του 2010 προς αντιπολιτευόμενες προσωπικότητες και κυρίως προς το Κίνημα για τη Δικαιοσύνη και την Ανάπτυξη, εξόριστων Σύρων, που εικάζεται ότι σχετίζονται με τους «Αδελφούς Μουσουλμάνους». Χρήματα φέρεται επίσης να έλαβε η ΜΚΟ Συμβούλιο για τη Δημοκρατία.

Σεμινάρια για επίδοξους ηγέτες

Ο Stephen McInerney, διευθυντής του Προγράμματος για τη Δημοκρατία στη Μέση Ανατολή, λέει στην εφημερίδα “New York Times”: «Δεν τους χρηματοδοτήσαμε για να ξεκινήσουν τις εξεγέρσεις, όμως τους βοηθήσαμε να αναπτύξουν τις ικανότητές τους και τη δικτύωσή τους. Αυτή η εκπαίδευση όντως έπαιξε ρόλο σε ό,τι συνέβη, αλλά είναι δικές τους οι επαναστάσεις. Δεν τις ξεκινήσαμε εμείς».

Το 2008, κάποιοι νεαροί Αιγύπτιοι με ηγετικά προσόντα βρέθηκαν στη Νέα Υόρκη για να παρακολουθήσουν μια συνάντηση –σεμινάριο νέων τεχνολογιών, με θέμα τη χρήση των κοινωνικών δικτύων στην προώθηση της δημοκρατίας. Σπόνσορες της εκδήλωσης ήταν το Facebook, η Google, το μουσικό τηλεοπτικό δίκτυο MTV, η Νομική Σχολή του πανεπιστημίου Κολούμπια και –φυσικά- το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Τρία χρόνια μετά, η λαϊκή εξέγερση που ανέτρεψε το Χόσνι Μουμπάρακ, θα γινόταν γνωστή και ως η εξέγερση του Facebook. Μια από τις μορφές της εξέγερσης με την οποία ασχολήθηκε όλος ο κόσμος, ήταν ο Ουάελ Γόνεμ, ο επικεφαλής μάρκετινγκ της Google για τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, ο οποίος συνελήφθη και κρατήθηκε επί 12 ημέρες από τις αιγυπτιακές αρχές. Ο Γόνεμ ήταν ο διαχειριστής ενός αντικαθεστωτικού γκρουπ στο Facebook με χιλιάδες μέλη και μεγάλη επιρροή στη νεολαία. Κατά τις ημέρες της εξέγερσης ανακηρύχτηκε ως ένας από τους ηγέτες των νεολαιίστικων κινημάτων της Αιγύπτου, ενώ το περιοδικό 'Time' τον κατέταξε στην κορυφή της λίστας με τους 100 ανθρώπους που ασκούν τη μεγαλύτερη επιρροή για το 2011.

Τον «εκδημοκρατισμό του αραβικού κόσμου» είχε προαναγγείλει ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Λευκό Οίκο, στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Όταν τότε ολοκληρώθηκε ένας άλλος κύκλος «επαναστάσεων», με προεξέχουσα αυτήν της Ουκρανίας, την «πορτοκαλί επανάσταση», τα αμερικανικά ιδρύματα έπιασαν μεθοδικά δουλειά και σήμερα έχουμε μπροστά μας τους «νέους επαναστάτες του αραβικού κόσμου».