Εγκαίνια έκθεσης «Γιάννης Μόραλης - Αρχιτεκτονικές συνθέσεις» στο Μουσείο Μπενάκη

Τη δημιουργική διαδρομή ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες του 20ου αι. στην αρχιτεκτονική εφαρμογή των εικαστικών συνθέσεων, παρουσιάζει το Μουσείο Μπενάκη στην Πειραιώς, με την έκθεση «Γιάννης Μόραλης-Αρχιτεκτονικές Συνθέσεις».

Πρόκειται για μακέτες και προσχέδια αρχιτεκτονικών συνθέσεων (σσ. συνολικά 120), που φύλασσε ο καλλιτέχνης στο εργαστήριό του και δώρισε στο Μουσείο Μπενάκη τον Φεβρουάριο του 2009. Επιπλέον, σχέδια, ακουαρέλες, λάδια, μακέτες φωτογραφικό υλικό, κεραμικά καθώς και δείγματα αρχιτεκτονικών στοιχείων, που αναζητήθηκαν και εντοπίστηκαν σε ιδιωτικές κυρίως συλλογές. Έως τις 30 Απριλίου, ο επισκέπτης μπορεί να «ιχνηλατήσει» τις αναζητήσεις του Γιάννη Μόραλη στο πεδίο όσμωσης της ζωγραφικής με την αρχιτεκτονική.

Στη σημασία, που έχει η αναβίωση της συζήτησης γι αυτή τη σχέση αναφέρθηκε στον χαιρετισμό της, στα εγκαίνια της έκθεσης απόψε, η Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Τίνα Μπιρμπίλη.

Η σχέση ζωγραφικής με τη αρχιτεκτονική δηλώθηκε στην Ελλάδα για πρώτη φορά «και μάλιστα με ηχηρό τρόπο, με τη διοργάνωση το 1933 του Διεθνούς Συνεδρίου Congresses Intrenationaux d' Architecture Moderne. Ο Λε Κορμπιζιέ, μαζί με τον Γκίντεον και τον Λεζέ έθεταν τη διαδραστική θέση αρχιτεκτονικής και ζωγραφικής, παρασύροντας στη συνέχεια σε αυτόν τον Πικιώνη, αλλά και τον πολύ νεαρό Μόραλη», υπενθύμισε η Τίνα Μπιρμπίλη.

Ανακάλεσε στη μνήμη το 1956, χρονιά που ο νεαρός υπάλληλος της Διεύθυνσης Δημοσίων έργων του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, Μίμης Φατούρος, προσκαλεί τον Μόραλη να μελετήσει τη ζωγραφική απεικόνιση για δύο μετώπες του κτιρίου της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων στον Πειραιά. «Ο Μόραλης αποδέχεται την πρόταση και προσκαλεί τους μόλις τελειόφοιτους 25χρονους ζωγράφους, όπως ο Τσόκλης και ο Καρράς, σε συνεργασία μαζί του για την εκτέλεση του έργου», θύμισε η υπουργός και υπογράμμισε: «Μπορούμε να πούμε, πως η υλικότητα της αρχιτεκτονικής είναι εύκολα συμβατή με τις καλοδομημένες συνθέσεις και εικόνες του Μόραλη. Οι συνδέσεις, που δημιουργεί, προσθέτουν ένα ακόμη επίπεδο στην ανάγνωση της κατά κανόνα λιτής αρχιτεκτονικής, αυξάνοντας το αισθητικό ενδιαφέρον και την ένταση της ίδιας της ανάγνωσης».

Καταλήγοντας η κ. Μπιρμπίλη σημείωσε: «Σήμερα η αρχιτεκτονική αλλάζει, γιατί αλλάζουν οι συνθήκες, οι τεχνικές και ο τρόπος, που παράγεται. Η πρωτοπορία καταφεύγει στην ακραία τεχνολογία ή στην οικονομία της έκφρασης. Ο αρχιτέκτονας επαναπροσδιορίζει τη θέση του ως προς τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά δρώμενα και έχει ενδιαφέρον να αναζητηθεί πώς θα εξυπηρετηθεί και πώς θα εκφρασθεί αυτή η σχέση, της αρχιτεκτονικής με την τέχνη».

Εξέφρασε, δε, χαρά για το ότι η ίδια εκπροσωπεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, «στου οποίου τη δομή εντάσσεται για πρώτη φορά η αρχιτεκτονική με τρόπο διακριτό και αυτόνομο».

Γνωστή είναι η εικαστική παρέμβαση του Γιάννη Μόραλη σε δημόσια κτίρια. Εγκαινιάστηκε το 1959 με τις συνθέσεις, που κοσμούν τις δυο όψεις του ξενοδοχείου Χίλτον.

Σε διάστημα περίπου 40 χρόνων, ο Μόραλης σε συνεργασία με σημαντικούς Έλληνες αρχιτέκτονες ανέλαβε την κόσμηση μεγάλων αρχιτεκτονικών επιφανειών και χώρων σε κτίρια, ξενοδοχεία, τράπεζες και κατοικίες. Άξιες αναφοράς είναι οι παρεμβάσεις στα ξενοδοχεία Mont Parnes, Mediterranean (Ρόδος), Αμαλία (Δελφοί), Ξενία (Κέρκυρα) και Astir (Βουλιαγμένη), σε καταστήματα της Τράπεζας της Ελλάδος, της Εθνικής Τράπεζας, της Citibank και της Τράπεζας Πειραιώς, στα Υπόστεγα του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς, στο εστιατόριο Διόνυσος στου Φιλοπάππου, στη Σχολή Μωραΐτη, στο Δημαρχείο Αθηνών, καθώς και στο Σταθμό Πανεπιστήμιο του Μετρό.

Την έκθεση συνοδεύει μία εικονογραφημένη έκδοση διακοσίων ογδόντα σελίδων, με διακόσιες περίπου φωτογραφίες, η οποία αποτελεί την πρώτη πλήρη παρουσίαση των αρχιτεκτονικών δημιουργιών του Μόραλη. Τα κείμενα, που υπομνηματίζουν τα έργα αποτελούν προσωπικά σχόλια και μαρτυρίες του ίδιου του καλλιτέχνη. Εκτός από το εισαγωγικό κείμενο της Φανής-Μαρίας Τσιγκάκου, περιλαμβάνει αδημοσίευτα κείμενα των Σπύρου Κονταράτου και Θύμιου Παπαγιάννη καθώς επίσης και ορισμένα, ήδη δημοσιευμένα, των Αλέξανδρου Ξύδη, Μαρίνου Καλλιγά και Νίκου Παπαδάκη. Την επιστημονική επιμέλεια της έκθεσης και του καταλόγου ανέλαβε η Φανή-Μαρία Τσιγκάκου. Την καλλιτεχνική επιμέλεια της έκθεσης έχει η σκηνογράφος Λίλη Πεζανού.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ