Ο ιδιοκτήτης του ελαιοτριβείου «Παπαϊωάννου», Βαγγέλης Παπαϊωάννου

Πηγή: Newsbomb.gr / Χάρης Γκίκας

ΕΛΛΑΔΑ

Ένα ελαιοτριβείο στο Πολυδένδρι με ιστορία 93 ετών «αποκαλύπτει» τα μυστικά παραγωγής του ελαιολάδου

Το Newsbomb.gr επισκέφθηκε το ελαιοτριβείου «Παπαϊωάννου» στο Πολυδένδρι το οποίο χρονολογείται από το 1930 και μετρά τέσσερις γενιές - Ο ιδιοκτήτης παραγωγής του «πράσινου χρυσού» Βαγγέλης Παπαϊωάννου εξήγησε τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί ώστε το ελαιόλαδο να φτάσει στα πιάτα μας

Αναστασία - Βασιλική Γκολέμη

02/12/2023 06:05

Ο καρπός της ελιάς και το λάδι βρίσκονται στο επίκεντρο της Ελλάδας από τα αρχαία ακόμα χρόνια. Άλλωστε ο συγκεκριμένος καρπός ήταν ένα μέρος όλων των τελετουργιών στην αρχαία Ελλάδα. Το ελαιόλαδο έπεφτε στο έδαφος ως θυσία στους θεούς και ένα κλαδί ελιάς χρησιμοποιούνταν ως σύμβολο της ειρήνης. Επίσης, ήταν το βραβείο σε οποιονδήποτε αθλητή ήταν στους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Σύμφωνα με τη μυθολογία, η Αθήνα πήρε το όνομά της από τη θεά Αθηνά. Ο θεός Ποσειδώνας αγωνίστηκε για να παραδώσει το πιο χρήσιμο δώρο στην ανθρωπότητα. Ο Ποσειδώνας έδωσε ένα άλογο πολέμου. Η Αθηνά απέδωσε μια ελιά στην πόλη, της οποίας ο καρπός ήταν τροφή και του οποίου το λάδι μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως τροφή, φάρμακο, ως αλοιφή και ως καύσιμο.

Τα τέσσερα στάδια παραγωγής ελαιολάδου

Το Newsbomb.gr επισκέφθηκε το ελαιοτριβείου του Βαγγέλη Παπαϊωάννου στο Πολυδένδρι το οποίο χρονολογείται από το 1930 και μετρά τέσσερις γενιές. Ο ιδιοκτήτης παραγωγής του «υγρού χρυσού» εξήγησε τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί ώστε το ελαιόλαδο να φτάσει στα πιάτα μας.

Αναφερόμενος στην φετινή παραγωγή ελαιόλαδου ο κύριος Παπαϊωάννου ανέφερε ότι είναι μειωμένη σε σχέση με άλλες χρονιές. «Φέτος η παραγωγή είναι μειωμένη, παρόλα αυτά ο κόσμος μας προτιμά και έχουμε μία πολύ καλή σεζόν», υπογράμμισε.

Στάδιο πρώτο: Μάζεμα του καρπού

Ο ελαιόκαρπος μαζεύεται από τον Νοέμβριο μέχρι τον Μάρτιο, δηλαδή έξι με οκτώ μήνες μετά την ανθοφορία του δέντρου. Ο καρπός πρέπει να μαζεύεται όταν αλλάζει το χρώμα του, τότε δηλαδή που υπάρχει η μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε λάδι.

Σε ορισμένες περιοχές υπάρχουν μηχανήματα που βοηθούν στο μάζεμα του καρπού, ωστόσο στις περισσότερες το μάζεμα της ελιάς γίνεται με τον παραδοσιακό τρόπο, οι εργάτες τινάζουν τα κλαδιά με ραβδιά, αφού απλώσουν πανιά ή δίχτυα για τη συλλογή του καρπού, και συγκεντρώνουν τον καρπό σε τσουβάλια. Όταν αυτός μαζευτεί, πρέπει να μεταφερθεί στο ελαιοτριβείο όσο γίνεται πιο γρήγορα, μέσα σε μία έως δύο μέρες. Σε περίπτωση που ο καρπός αφεθεί οι ελιές αρχίζουν να αλλοιώνονται, καθώς επέρχεται ζύμωση.

Στάδιο δεύτερο: Οι ελιές μεταφέρονται στο ελαιοτριβείο

Στο ελαιοτριβείο ειδικά μηχανήματα, όπως οι ταινιοζυγοί ελαιοκάρπου, μετρούν τον όγκο και το βάρος της ελιάς, και υπολογίζεται η αναμενόμενη ποσότητα ελαιόλαδου που θα προκύψει.

Στάδιο τρίτο: Επεξεργασία του καρπού

Στη συνέχεια, οι ελιές διαχωρίζονται από τα φύλλα, πλένονται και μπαίνουν σε ειδικά μηχανήματα με τροχούς, τα οποία συνθλίβουν και πολτοποιούν την ελιά.

Έπειτα προστίθεται νερό στον πολτό και το μείγμα αυτό, αφού φιλτραριστεί ακολουθεί την αντίστροφη πορεία και διαχωρίζεται σε νερό και λάδι.

Στάδιο τέταρτο: Εμφιάλωση και συσκευασία ελαιολάδου

Στο σημείο αυτό το λάδι είναι έτοιμο.

Λίγο πριν περάσει στη συσκευασία λαδιού, τα ειδικά ζυγιστικά συστήματα του ελαιοτιβείου που προσαρμόζονται κάτω από τους διαχωριστήρες του λαδιού από το νερό ζυγίζουν το ακριβές βάρος του ελαιόλαδου που παράχθηκε.

Συνήθως στα μηχανήματα αυτά ενσωματώνεται και η δυνατότητα ποσοτικής εντολής για την εκκένωση μέρους της παρτίδας και την παρακράτηση του δικαιώματος του ελαιοτριβείου ανά παραγωγό.

Στη συνέχεια, αυτόματα μηχανήματα συσκευασίας, τα λεγόμενα γεμιστικά, γεμίζουν το δοχείο.

Τέλος, τα δοχεία σφραγίζονται με κλειστικά μηχανήματα, όπως τα βιδωτικά και τα πωματιστικά, ανάλογα με το είδους του καπακιού που επιθυμεί ο παραγωγός και ακολουθεί η σήμανση που γίνεται από τις ετικετέζες.

Με την παραπάνω διαδικασία το βασικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής καταλήγει στα ράφια των σούπερ μάρκετ.

Aνεξέλεγκτη η τιμή του λαδιού - Τι λένε έμποροι και παραγωγοί στο Newsbomb.gr

Η τιμή του ελαιόλαδου, έχει εκτοξευθεί. Η συγκομιδή του κοστίζει πολύ ακριβότερα στους παραγωγούς, ενώ, οι μικρότερες ποσότητες της φετινής παραγωγής «εκτοξεύουν» στα… ύψη την αξία του.

Οι καταναλωτές σαστίζουν κάθε φορά που φτάνουν μπροστά στα ράφια με το ελαιόλαδο με την τιμή του να έχει διπλασιαστεί σε σχέση με πέρσι.

Οι τιμές άρχισαν να παίρνουν τον ανήφορο την προηγούμενη σεζόν, το 2022/2023 όταν οι Ισπανία και Ελλάδα αντιμετώπισαν σημαντικά μικρότερη παραγωγή εξαιτίας ακραίας ξηρασίας. Φέτος η παραγωγή παραμένει προβληματική εκεί, ενώ και για την Ελλάδα είναι μια χρονιά μειωμένης παραγωγής, όπως προαναφέρθηκε.

Όσον αφορά τις τιμές παραγωγού, η καινούργια παραγωγή έξτρα παρθένου ελαιολάδου στις 31 Οκτωβρίου ήταν στα 9,25 ευρώ το κιλό στη Λακωνία. Στην Ιταλία την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου πωλούνταν ως επί το πλείστον στα 8,70 – 8,80 ευρώ το κιλό και στην Ισπανία μέχρι 8,22 ευρώ.

«Είναι καλή η τιμή 8 ευρώ όταν δώσαμε 1.200 ευρώ σε λίπασμα και 700 ευρώ για κλάδεμα. Η φετινή χρονιά δεν έχει πολλές ελιές γιαυτό το περσινό λάδι από 5 ευρώ πήγε στα 10 ευρώ», ανέφερε στην κάμερα του Newsbomb.gr παραγωγός λαδιού.

«Ακόμα δεν έχουν βγει οι φρέσκες ελιές για να φανεί η διαφορά αλλά σίγουρα θα υπάρχει αύξηση γιατί δεν έχουμε ελιές φέτος. Οι ελιές έχουν μία αύξηση σε σχέση με άλλες χρονιές αλλά όχι μεγάλη, είναι περίπου ένα ευρώ», ανέφερε έμπορος λαδιού.

Στα ύψη βρίσκονται οι τιμές του ελαιόλαδου – Μειωμένη κατά 80% η εφετινή παραγωγή

Έως και 80% μειωμένη από την περυσινή αναμένεται η παραγωγή της εφετινής σοδειάς ελαιόλαδου, γεγονός που σπρώχνει την τιμή στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο να αυξάνεται μέρα με τη μέρα.

Ήδη, οι παραγωγοί πωλούν το χύμα ελαιόλαδο στα 150-170 ευρώ τον τενεκέ από 60-80 ευρώ που ήταν μέχρι πριν από δύο χρόνια, ενώ στη λιανική η τιμή έχει ξεπεράσει τα 10 ευρώ το λίτρο. Ωστόσο, η αύξηση στην τιμή του ελαιόλαδου δεν είναι φετινό φαινόμενο.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του MEGA, οι τιμές είχαν ως εξής:

Φθινόπωρο 2022: 5,45€ – 5,75€ / λίτρο
Ιούλιος 2023: 6€ – 6,40€ / λίτρο
Αύγουστος 2023: 9,50€ – 12€ / λίτρo
Νοέμβριος 2023: 12€ – 15€/λίτρο

Η δραματική αύξηση στην τιμή του «υγρού χρυσού» έχει οδηγήσει τους παραγωγούς να προσλάβουν ακόμα και προσωπικό ασφαλείας, για την προστασία της περιουσίας τους.

«Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα και σε πολλές περιπτώσεις κλέβουν ακόμα και σπάνε στις κλάρες και είναι κακό γιατί χάνουμε την παραγωγή αλλά και καταστρέφεται δέντρο», ανέφερε στο ρεπορτάζ του MEGA ο ελαιοπαραγωγός, Δημήτρης Λιεπούρης.

«Έχει μειωθεί η παραγωγή από πέρσι, έχω μία βδομάδα που μαζεύω τις ελιές. Πέρσι μάζεψα 5 τόνους λάδι περίπου, φέτος θα είναι θαύμα αν βγάλω 500 κιλά. Πέρσι πούλαγα 6 ευρώ, η τιμή από παραγωγό και φέτος θα ξεπεράσει τα 10 ευρώ», πρόσθεσε.

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Κερατέας τόνισε πως, «αποφασίσαμε να έχουμε φύλακα, που περνάει από όλες τις περιοχές και κάνει συστάσεις».

«Γυρνάω τουλάχιστον δύο φορές στον κεντρικό ελαιώνα της Κερατέας. Έχει μειωθεί πλέον το φαινόμενο γιατί έχουν δει ότι έχουν ενταθεί οι έλεγχοι», λέει ο κ. Νίκος Λιούμης.

Η κ. Μαίρη Μπεθάνη, ιδιοκτήτρια ελαιοτριβείου τόνισε στο MEGA: «Είναι μια εποχή που δεν μπορούμε να δουλέψουμε παραπάνω, υπάρχει ακαρπία στην περιοχή. Αναγκαζόμαστε να δουλεύουμε 1-2 φορές τη βδομάδα».

Έλλειψη και ζήτηση στο ελαιόλαδο

Προφανώς η υπεραυξημένη τιμή στο ελαιόλαδο έχει να κάνει και με την έλλειψη στην πρώτη ύλη.

Η κλιματική αλλαγή ευθύνεται εν πολλοίς για την έλλειψη που παρατηρείται, καθώς οι ακραίες καιρικές συνθήκες έχουν καταστρέψει στρέμματα ελαιόδεντρων.

Πάντως οι προβλέψεις της Κομισιόν είναι απογοητευτικές, καθώς αναφέρει ότι έναν ακόμη χρόνο θα παραμείνουν ψηλά οι τιμές του ελαιολάδου στην Ε.Ε. λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων που έπληξαν την παραγωγή στις μεγάλες παραγωγικές περιοχές.

Όπως επισημαίνεται η ελαιοκομική περίοδος 2023/2024 που διανύουμε αναμένεται να παρουσιάσει μεν αύξηση παραγωγής, αλλά κατά μόλις 9% σε σχέση με τα ήδη χαμηλά επίπεδα του 2022/2023.

Για την Ελλάδα συγκεκριμένα η Κομισιόν αναμένει πως η παραγωγή τη σεζόν 2023/2024 θα μειωθεί κατά περίπου 20% σε ετησιοποιημένη βάση.