Τι γίνεται με τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια

Όταν η κρίση ξεκίνησε πριν 6 χρόνια να διαλύει κάποιες βεβαιότητες σε όλο τον κόσμο, ήταν κυρίως ένα ζήτημα της «φούσκας» των στεγαστικών δανείων. Στις ΗΠΑ, real estate και τράπεζες είχαν στήσει ένα σύστημα που κάποια στιγμή «κλατάρισε», συμπαρασύροντας όλες τις αγορές και μεταδίδοντας την κρίση παντού. Στην Ιρλανδία, ένα παρόμοιο σύστημα αποδείχτηκε ακόμη πιο αδύνατο, «γονατίζοντας» τη χώρα και βάζοντάς την σε καθεστώς μνημονίου. Στην Ελλάδα, το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν άλλο, αυτό του δημόσιου χρέους. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως τα στεγαστικά δάνεια δεν έπαιξαν το ρόλο τους.

Ειδικά όσον αφορά στην πραγματική οικονομία, στον απλό κόσμο, δηλαδή, που αδυνατεί να ανταπεξέλθει στις δόσεις και κινδυνεύει να χάσει το σπίτι του, το πρόβλημα είναι ένας δυναμίτης στα θεμέλια της κοινωνίας. Μετά από διάφορες παλινωδίες, φάνηκε πως τουλάχιστον αυτά τα δάνεια που δόθηκαν για την αγορά πρώτης κατοικίας και τα οποία δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν, δεν θα «κυνηγηθούν» με τον ίδιο τρόπο που θα γίνει με τα υπόλοιπα. Κοινώς, ότι οι πρώτες κατοικίες θα γλίτωναν τον πλειστηριασμό.

Τελικά αυτό θα τηρηθεί μέχρι και το τέλος του 2013. Από το 2014 τα «κόκκινα» δάνεια που αφορούν σε αγορά πρώτης κατοικίας μπαίνουν κι αυτά στο στόχαστρο. Μάλιστα με «διπλό» τρόπο. Από τη μία θα ξεκινήσουν οι πλειστηριασμοί και από την άλλη θα «πωληθούν» σε ξένες εταιρείες που θα αναλάβουν το ρίσκο της διαχείρισής τους (είτε με πλειστηριασμούς, είτε με άλλους τρόπους).

Ο τρόπος με τον οποίο θα ξεκινήσουν οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας θα γίνει γνωστός το φθινόπωρο. Αυτό, πάντως που ξέρουμε με σιγουριά σήμερα είναι ότι η γενική απαγόρευση για την πρώτη κατοικία δεν θα παραταθεί μετά το τέλος του έτους.

Είναι πιθανό το ενδεχόμενο η απελευθέρωση των πλειστηριασμών να γίνει σταδιακά. Για παράδειγμα, θα μειώνεται κάθε τρεις ή έξι μήνες η αντικεικειμενική αξία των ακινήτων που προστατεύονται ή θα τεθούν ορισμένα κοινωνικά κριτήρια. Αυτό σημαίνει ότι οι άνεργοι, αυτοί που έχουν χαμηλό εισόδημα, οι πολύτεκνοι δεν θα είναι οι πρώτοι που θα υποχρεωθούν σε πλειστηριασμό. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι θα τον γλιτώσουν κιόλας. Τους περισσότερους πλειστηριασμούς θα κάνουν ειδικές «πτωχευτικές» εταιρείες (τα λεγόμενα «κοράκια» - vulture funds) του εξωτερικού, που θα αγοράσουν έως και το 50% των ονομαστικών αξιών των κατοικιών.

Τι σημαίνουν όλα αυτά πρακτικά;
Κατ' αρχάς την ένταση των πιέσεων από τις τράπεζες προς τους δανειολήπτες να ρυθμίσουν τα χρέη τους. Και οι τράπεζες και όσοι έχουν δάνειο θα προτιμήσουν να το κλείσουν άμεσα, παρά να μπουν στην διαδικασία των πλειστηριασμών.

Στη συνέχεια θα αρχίσουν οι πλειστηριασμοί, προκαλώντας ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα. Γιατί; Μα επειδή οι τιμές έχουν πια πέσει πολύ και δύσκολα κάποιος θα καταφέρει να πάρει την αξία του σπιτιού που είχε αγοράσει πριν λίγα χρόνια. Δεν θα είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα χρήματα που θα κερδίσει κάποιος από την πώληση της κατοικίας θα είναι λιγότερα από αυτά που έχει ήδη δώσει για τη αποπληρωμή του δανεί του. Δηλαδή και θα χάσει λεφτά και θα χάσει το σπίτι του!

Το ότι οι πλειστηριασμοί θα γίνουν μέσα στην κρίση, σημαίνει ότι οι τιμές των ακινήτων θα πέσουν κι άλλο, κάτι που θα σημαίνει πλήρη κατάρρευση της κτηματαγοράς. Γιατί κάποιος να μπει στη διαδικασία να αγοράσει ή να φτιάξει νέο σπίτι όταν θα μπορεί να πάρει ένα σχεδόν ολοκαίνουργιο κοψοχρονιά μέσω πλειστηριασμού;

Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μέχρι να ολοκληρωθεί η επίπονη αυτή διαδικασία, οι δανειολήπτες είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν και τα "χαράτσια" της κυβέρνησης, παρότι είναι σχεδόν σίγουρο ότι πολύ σύντομα δεν θα έχουν σπίτι...

Στην Ιρλανδία, πάντως, που αντιμετώπισε το πρόβλημα αυτό πιο έντονα από κάθε άλλη χώρα, θεσπίστηκε και ένα είδους «κουρέματος» για τα πολύ ακριβά δάνεια, κάτι που σκέφτεται να κάνει και η ελληνική κυβέρνηση.

Διαβάστε επίσης:

Π. Καμμένος: Διαγραφή του 50% των στεγαστικών δανείων

«Φιάσκο» η ρύθμιση για τα δάνεια

Στήνεται το μεγάλο κόλπο των κατασχέσεων από Γερμανικές τράπεζες