ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Ο εφιάλτης της τραπεζικής κρίσης είναι εδώ

Ο εφιάλτης της τραπεζικής κρίσης είναι εδώ

Υπό την απειλή μιας τραπεζικής κρίσης που θα φέρει τα πάνω κάτω σε κάθε προσπάθεια ευθυγράμμισης της πορείας της οικονομίας, και θα πλήξει και την ευρωπαϊκή προεκλογική περίοδο, η κυβέρνηση τρέχει να κλείσει την αξιολόγηση ως τις 20 Μαρτίου, καθώς το φάντασμα της αβεβαιότητας απειλεί περαιτέρω την οικονομία.

Μόνη ελπίδα το QE - Κώδωνας κινδύνου για επιστροφή στην αβεβαιότητα - Πανικόβλητη η Αθήνα τρέχει να προλάβει την αξιολόγηση

Η ραγδαία επιδείνωση του οικονομικού κλίματος λόγω της αβεβαιότητας που έχει προκαλέσει η καθυστέρηση της δεύτερης αξιολόγησης έχει ήδη αρχίσει να αποτυπώνεται στις εκροές καταθέσεων από το τραπεζικό σύστημα, στη μείωση των νέων καταθέσεων και στην εκ νέου επιδείνωση των κόκκινων δανείων.

Οι επιπτώσεις αυτές δημιουργούν ένα μεγάλο κίνδυνο για την ΕΚΤ αλλά και την Ευρώπη που μπορεί να βρεθούν μπροστά σε μια νέα τραπεζική κρίση στην Ελλάδα λίγους μήνες πριν από τις εκλογές στη Γαλλία και τη Γερμανία. Μόνη ελπίδα η ένταξη των τραπεζών στην ποσοστική χαλάρωση (QE) που όμως προϋποθέτει βιωσιμότητα του χρέους, δηλαδή μεσοπρόθεσμα μέτρα... από τώρα.

Γι αυτό και στη συνάντηση Μέρκελ – Ντράγκι συζητήθηκε το θέμα των μέτρων μεσοπρόθεσμης παρέμβασης στο ελληνικό χρέος προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση και να ενταχθεί η Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Μόνος όρος η κυβέρνηση να συμφωνήσει προηγουμένως στο πακέτο των περικοπών συντάξεων και αφορολογήτου, ύψους 2% του ΑΕΠ περίπου και αναγκαία προϋπόθεση... να πεισθεί και ο Σόιμπλε.

Όπως ανάφερε πηγή προσκείμενη στους τραπεζίτες μετά τη χθεσινή συνάντηση του κουαρτέτου με κλιμάκιο της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών υπό τον Νίκο Καραμούζη «έχει επιστρέψει η αβεβαιότητα το πρώτο δίμηνο του 2017. Πρέπει να κλείσει η αξιολόγηση γρήγορα».

Καλές οι προθέσεις αλλά η πραγματικότητα αμείλικτη

Οι συζητήσεις γίνονται με διαρροές να επικοινωνούν... πολλές διαφωνίες σε σειρά θεμάτων τα οποία παραμένουν ανοικτά με το περιβάλλον Τσίπρα να διαμηνύει ότι είναι εφικτή η ολοκλήρωση της τεχνική συμφωνίας έως τις 20 Μαρτίου. Συμπληρώνοντας ότι πέραν αυτού υπάρχουν οι λεπτομέρειες για τη βιωσιμότητα και την ανάλυση του χρέους, που αφορούν σε βήματα που πρέπει να κάνουν οι εταίροι και είναι ερώτημα αν θα υπάρξει επαρκής χρόνος για να γίνει αυτό, ώστε να υπάρξει πλήρης ολοκλήρωση της αξιολόγησης στο επόμενο Eurogroup. «Στόχος μας είναι να γίνει αυτό και στη Σύνοδο της Ρώμης στις 25 Μαρτίου να υπάρξει μια έννοια λιγότερη».

Η πραγματικότητα όμως είναι αμείλικτη. Χθες μετά από περίπου τέσσερις ώρες συζητήσεων, ολοκληρώθηκε ο πρώτος κύκλος διαβουλεύσεων ανάμεσα στο οικονομικό επιτελείο και το κουαρτέτο και αν και ορισμένα μέτρα είναι σε πολύ καλό δρόμο, σε κάποια άλλα ζητούν τεχνικές λεπτομέρειες, σε κάποια άλλα διαφωνούν.

Τα θέματα αυτά παραπέμπονται από σήμερα στα τεχνικά κλιμάκια και η συζήτηση σε επίπεδο υπουργών θα συνεχιστεί την Παρασκευή ενώ σήμερα θα πραγματοποιηθούν συζητήσεις για εξωδικαστικό συμβιβασμό και ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης).

Η ελπίδα της κυβέρνησης είναι να μειωθεί το ύψος των παρεμβάσεων –που σήμερα φτάνει στο2% του ΑΕΠ ή 3,6 δισ. ευρώ τα οποία θα αντληθούν μέσω περικοπών σε συντάξεις και αφορολόγητο, όταν οριστικοποιηθούν τα στοιχεία για το 2016.

Πέρυσι, εκτιμάται από πηγές του υπουργείου Οικονομικών, ότι το πρωτογενές πλεόνασμα προσέγγισε το 3% του ΑΕΠ έναντι μνημονιακού στόχου 0,5% του ΑΕΠ, κάτι που ελπίζουν ότι θα αλλάξειτις απαιτήσεις για νέα μέτρα.

Μόνη ελπίδα των τραπεζών και της οικονομίας το QE

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν στα χαρτοφυλάκια τους ένα σημαντικό ποσό κρατικών ομολόγων ύψους 5,5 δισ. ευρώ, τα οποία ανάλογα με την ένταξη ή όχι στο QE θα αποτελούν άνθρακες ή θησαυρό. Με την ένταξη στο QE θα έρθει άνοδος των τιμών των ομολόγων και τότε οι τράπεζες θα εγγράψουν άμεσα σημαντικές υπεραξίες και ταυτόχρονα να αξιοποιήσουν την ποσοτική χαλάρωση για να αντλήσουν σημαντική ρευστότητα με χαμηλότερα επιτόκια.

Αν όμως η αξιολόγηση δεν κλείσει εγκαίρως και δεν εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους και η ένταξη ομολόγων στο QE μείνει όνειρο απατηλό, τα κρατικά ομόλογα θα πιεστούν, τα κόκκινα δάνεια θα επιδεινωθούν, και οι τράπεζες αποδυναμωμένες θα χρειαστούν νέα κεφάλαια όπως έχει ήδη εξάλλου περιγράψει στις προβλέψεις του το ΔΝΤ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η άνοδος των τιμών των ομολόγων που σημειώθηκε στο 4ο τρίμηνο του 2016 επέτρεψε στις τράπεζες να εγγράψουν κέρδη άνω των 210 εκατ. ευρώ, σημαντικό μέρος των οποίων, ωστόσο, εξαϋλώθηκε στο πρώτο τρίμηνο του 2017.

Σύμφωνα με στοιχεία της Goldman Sachs, οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν στα χαρτοφυλάκιά τους ελληνικό χρέους ύψους 12,4 δισ. ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου (6,9 δισ. ευρώ) είναι έντοκα γραμμάτια ενώ άλλα 5,5 δισ. ευρώ αντιστοιχούν σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου.

Σχετικές ειδήσεις