Πηγή: AP

Πόσο κερδισμένο βγήκε το Κατάρ από το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου;

Όταν τα φώτα του μεγάλου τελικού του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου μεταξύ της Αργεντινής και της Γαλλίας κλείσουν σήμερα στο Lusail Stadium του Κατάρ και καθώς οι νικητές του τουρνουά θα παίρνουν το αεροπλάνο της επιστροφής για την πατρίδα τους μεταφέροντας μαζί τους και το πολυπόθητο τρόπαιο, που έχει σχεδιάσει ο Ιταλός Silvio Gazzaniga και το οποίο απονέμεται στους παγκόσμιους πρωταθλητές από το 1974 και μετά, οι Καταριανοί διοργανωτές θα κάνουν το «λογαριασμό» της διοργάνωσης.

Αθανάσιος Κουκάκης

18/12/2022 08:47

Σύμφωνα με αναλύσεις και απολογιστικά στοιχεία το Κατάρ δαπάνησε περισσότερα από 200 δισ. δολάρια, προκειμένου να διοργανώσει το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου. Το ζητούμενο είναι κατά πόσο πέτυχε μέσα από την διοργάνωση στο διάστημα 20 Νοεμβρίου έως 18 Δεκεμβρίου 2022 να ανακτήσει μέρος των χρημάτων αυτών.

Σε μακροοικονομικό επίπεδο η οικονομία του Κατάρ αναμένεται να λάβει ώθηση από την διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Είναι ενδεικτικό ότι οικονομία του Κατάρ αναπτύχθηκε το 2021 με ρυθμό 1,5% ωστόσο εφέτος, λόγω της διεξαγωγής του Μουντιάλ εκτιμάται ότι ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης θα ξεπεράσει το 4,1%. Κατά τις ίδιες προβλέψεις, τουλάχιστον μέχρι το 2030 η οικονομία του Κατάρ θα σημειώνει σε ετήσια βάση ανάπτυξη κοντά στο 3,2% του ΑΕΠ.

Υπό κανονικές συνθήκες αυτές οι προβολές θα οδηγούσαν σε μεγάλες εισροές κεφαλαίων στο Κατάρ και θα το καθιστούσαν ελκυστικό επενδυτικό προορισμό. Σε απόλυτα νούμερα, εάν οι εκτιμήσεις επιβεβαιώνονταν, το τουρνουά θα εισέφερε 17 δισ. δολάρια εφέτος στην οικονομία της χώρας του Κόλπου.

Ωστόσο αυτό δεν συμβαίνει. Ενδεικτική είναι η πορεία του χρηματιστηρίου του Κατάρ τον τελευταίο χρόνο. Αν και προ εξαμήνου βρισκόταν στις 28.609 μονάδες, πλέον διαπραγματεύεται κοντά στις 22.695 μονάδες, κάτι που αποτυπώνει τον προβληματισμό των επενδυτών για το κατά πόσο την επόμενη μέρα της διοργάνωσης το Κατάρ θα είναι σε θέση να κεφαλαιοποιήσει τα όποια οφέλη αποκόμισε από αυτή.

Λιγότεροι επισκέπτες

Ήδη οι προσδοκίες πως στη χώρα θα εισέρρεαν 1,2 εκατομμύριο τουρίστες κατά τη διάρκεια του Μουντιάλ δεν μετουσιώθηκαν σε πράξη. Το Κατάρ δέχτηκε λίγο περισσότερους από 765.000 επισκέπτες κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων εβδομάδων του Παγκοσμίου Κυπέλλου, σύμφωνα με έκθεση των διοργανωτών, κάτι που σημαίνει πως αφού στη φάση των Ομίλων δεν ταξίδεψαν στη χώρα τουλάχιστον 1 εκατομμύριο επισκέπτες, ο στόχος για 1,2 εκατομμύριο τουρίστες δεν θα πιαστεί.

Οι λιγότεροι διεθνείς επισκέπτες από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί οδήγησαν σε απροσδόκητη αύξηση των κενών καταλυμάτων και προσγείωσαν ανώμαλα τις εκτιμήσεις για τις τουριστικές εισπράξεις. Να σημειωθεί πως αυτή είναι η αποτυχία μιας οκταετούς στρατηγικής. Το 2014, το Κατάρ ξεκίνησε την Εθνική Τομεακή Στρατηγική Τουρισμού 2030. Η στρατηγική στόχευε να προσελκύσει περισσότερους από 7 εκατομμύρια τουρίστες ετησίως έως το 2030 και να ενισχύσει τα ετήσια εγχώρια τουριστικά ταξίδια σε σχεδόν 2,5 εκατομμύρια.

Οι αξιωματούχοι του Κατάρ ήλπιζαν ότι η τουριστική βιομηχανία θα γίνει «κύρια μηχανή ανάπτυξης» για την αύξηση του αριθμού των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας και την ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα. Η πανδημία του κορωνοϊού αποδείχθηκε σημαντικό εμπόδιο για την επίτευξη των τουριστικών στόχων του Κατάρ, ιδίως όσον αφορά στον αριθμό των επισκεπτών. Και τελικά το Μουντιάλ κατέδειξε πως οι στόχοι αυτοί δεν ήταν ρεαλιστικοί.

Διεθνείς αντιδράσεις

Αξίζει να σημειωθεί πως η φιλοξενία του Παγκοσμίου Κυπέλλου αύξησε την έκθεση του Κατάρ στην κριτική από διεθνείς παρατηρητές, μη κυβερνητικές οργανώσεις και ξένους κυβερνητικούς αξιωματούχους. Η πιο έντονη κριτική επικεντρώθηκε γύρω από ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά τη μεταχείριση των μεταναστών εργαζομένων και των μειονοτικών ομάδων, όπως η LGBTQ κοινότητα.

Ωστόσο, πρέπει να τονισθεί πως όλες αυτές οι κοινωνικοοικονομικές και νομικές προκλήσεις δεν στάθηκαν εμπόδιο, ώστε τα έσοδα για τη διοργάνωση – τη FIFA- να κινηθούν στα υψηλότερα επίπεδα από κάθε άλλο Παγκόσμιο Κύπελλο. Οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις τοποθετούν στα 7,5 δισ. δολάρια τις εισπράξεις της FIFA, μέγεθος που ξεπερνά όλα τα προηγούμενα τουρνουά. Mόνο τα δικαιώματα μετάδοσης ανήλθαν σε 2,64 δισ. δολάρια.

Ένα από τα πλεονεκτήματα της διεξαγωγής του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο τέλος του έτους είναι ότι το τέταρτο τρίμηνο είναι μια ιδιαίτερα προσοδοφόρα περίοδος για διαφημίσεις και παραδοσιακά ξεπερνά όλα τα άλλα τρίμηνα στις περισσότερες αγορές, καθώς οι μεγάλες καμπάνιες στοχεύουν στην περίοδο των διακοπών. Το Μουντιάλ έχει ενισχύσει την προβλεπόμενη ετήσια αύξηση της παγκόσμιας διαφήμισης μόνο για την τηλεόραση σε 3,9%, από 2% που ήταν πέρυσι. Και η απουσία μιας τέτοιας διοργάνωσης το 2023 σημαίνει ότι η τηλεοπτική διαφήμιση θα μειωθεί από έτος σε έτος κατά 3,7% παγκοσμίως.

Σε κάθε περίπτωση, από όλα τα παραπάνω προκύπτει πως το Κατάρ ως διοργανώτρια χώρα του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου δεν αποκόμισε τα αναμενόμενα και πως για ακόμη μια φορά ο βασικός ωφελημένος από τη διοργάνωση είναι η FIFA. Ειδικά στην περίπτωση του Κατάρ η διοργάνωση του Μουντιάλ δεν ωφέλησε καν στον εξωραϊσμό της διεθνούς εικόνας της χώρας, καθώς το αραβικό κράτος κέρδισε το 2010 τη διοργάνωση δωροδοκώντας, οι εργασίες προετοιμασίες του τουρνουά στοίχισαν 6.500 ζωές εργατών και τελικά στο τέλος της διοργάνωσης, αποκαλύφθηκε και το Qatargate, ήτοι οι χρηματισμοί Ευρωπαίων αξιωματούχων που είχαν αναλάβει να καλλωπίσουν την εικόνα του καθεστώτος διεθνώς.