Ν. Πολύζος: Έγιναν μεγάλα βήματα στην Υγεία

Σε συνέντευξή του στο newsbomb.gr, ο κ. Πολύζος στα μεγάλα βήματα που έγιναν για ποιοτικότερες υπηρεσίες στα νοσοκομεία ενώ θεωρεί ότι η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας θα πρέπει «να κοιτάξει τα θέματα της ποιότητα και της ανάπτυξης του ΕΣΥ».

Διαβάστε αναλυτικά τη συνέντευξη του κ. Πολύζου στο newsbomb.gr:

Τι βρήκατε στο Υπουργείο Υγείας όταν αναλάβατε ως Γενικός Γραμματέας το 2009;

Δυστυχώς, κανένα στατιστικό στοιχείο, αντικρουόμενα και υποτιμημένα οικονομικά στοιχεία για τα χρέη, άλλωστε υπήρχε γράμμα στη Eurostat που αναφερόταν σε 2.5 δις ευρώ για το 2005-2009, αλλά τελικά ήταν διπλάσιο, διοικήσεις χωρίς να γνωρίζουν ποια πολιτική υγείας ακολουθούν, ενώ οι προμήθειες στην πλειονότητά τους να γίνονται μέσα από «κυκλικές αναθέσεις» χωρίς διαγωνισμούς και σε τιμές εξωφρενικές.

Ποιες ήταν οι άμεσες ενέργειες σας;

Πρώτα από όλα καταγράψαμε και ρυθμίσαμε τα χρέη προς τους προμηθευτές για τα έτη 2005-2009 ύψους περίπου 6 δις ευρώ. Ολοκληρώσαμε τις προσλήψεις του προσωπικού που εκκρεμούσαν, ρυθμίστηκα οι εφημερίες των ιατρών και δόθησαν οι πρόσθετες αμοιβές. Αρχίσαμε τη συλλογή οικονομικών και λειτουργικών στοιχείων, αντίστοιχων του ESY.net που μετέπειτα δημιουργήσαμε, σε μηνιαία παρακολούθηση. Υλοποιήθηκε η αναδιοργάνωση της Επιτροπής Προμηθειών, συστάθηκε η λειτουργία του Παρατηρητηρίου Τιμών και καταρτίστηκε για πρώτη φορά Πρόγραμμα Προμηθειών έτους 2010, ώστε να προγραμματιστούν οι ανάγκες των νοσοκομείων σε υλικά και υπηρεσίες και να διενεργηθούν διαγωνισμοί. Επιπλέον, εστάλησαν στο ΣΕΥΥΠ όλες οι πιθανές υποθέσεις διαφθοράς προς διερεύνηση και έγιναν για πρώτη φορά απολύσεις, για το γνωστό σε όλους μας «φακελάκι».

Σωστά όλα αυτά, αλλά ο κόσμος συνέχιζε να παραπονείται για τις παρεχόμενες υπηρεσίες του ΕΣΥ

Συμφωνώ, αλλά η κατάσταση ήταν τραγική, έπρεπε να ξεκινήσουμε από την οργάνωση, να δώσουμε μάχη απέναντι σε γιγάντια συμφέροντα ώστε να μαζέψουμε το σύστημα, να σταματήσουμε το πάρτυ στις προμήθειες.

Πείτε μας μερικά παραδείγματα

Ας πάρουμε για παράδειγμα, τα γνωστά σε όλους μας στεντ στην αγγειοπλαστική, για τα οποία υπάρχουν και πορίσματα του ΣΕΥΥΠ. Οι προμήθειά τους μέχρι και τις αρχές του 2010 γινόταν χωρίς διαγωνισμό με απευθείας ανάθεση, ενώ οι τιμές στις οποίες προμηθεύονταν τα ελληνικά νοσοκομεία τα είδη αυτά, ήταν πολλαπλάσια υψηλότερες (από 4.278 έως 3.815 ευρώ) από τις αντίστοιχες τιμές που προμηθεύονταν τα ίδια είδη τα νοσοκομεία της Γαλλίας, Μ. Βρετανίας και Κύπρου. Για αυτά τα είδη, λοιπόν διενεργήθηκε και ολοκληρώθηκε με τη συμμετοχή πολλών εταιρειών, κεντρικός διαγωνισμός από την Επιτροπή Προμηθειών με αποτέλεσμα να μειωθούν δραματικά οι τιμές (περίπου στα 600 ευρώ) για τα ίδια ακριβώς προϊόντα!

Επίσης, μέσα από τη λειτουργία του Παρατηρητηρίου Τιμών παρακολουθούμε τις αναλώσεις και τις τιμές όλων των νοσοκομείων. Οι τιμές για τα κοχλιακά εμφυτεύματα το Μάιο του 2010, ήταν στα 36.000 ευρώ και σήμερα είναι στα 22.000 ευρώ, ενώ η τιμή της ολικής αρθροπλαστικής όταν αναλάβαμε ήταν στα 3.280 ευρώ και τώρα σχεδόν στα 1.500 ευρώ. Τα νοσοκομεία αγόραζαν ενδοφακούς στα 350 ευρώ και σήμερα αγοράζουν στα 160 ευρώ. Βέβαια, υπήρξαν αντιστάσεις που έπρεπε να κάμψουμε. Άλλο παράδειγμα η εκμετάλλευση των κυλικείων. Από τα 51 Νοσοκομεία που είχαν έσοδα από τη μίσθωση των κυλικείων, στα 16 Νοσοκομεία παρατηρήθηκε παράταση των μισθώσεων χωρίς διενέργεια πλειοδοτικού διαγωνισμού. Το μηνιαίο μίσθωμα του Κυλικείου του ΓΝ Πύργου ήταν μόλις 2.200,00 € και οι συμβάσεις εκμετάλλευσης πρόεκυπταν από συνεχείς παρατάσεις μίσθωσης στον ίδιο ανάδοχο. Αντίθετα, μετά τη διενέργεια δημόσιου πλειοδοτικού διαγωνισμού, επετεύχθη μηνιαίο μίσθωμα 18.500 ευρώ! Αλλά παρακολουθούμε και τις αναλώσεις, ποιος εμφυτεύει τι. Για παράδειγμα στο νοσοκομείο του Αγ. Ανδρέα στην Πάτρα κάθε ασθενής που έμπαινε έβαζε και ένα βηματοδότη!

Τι θα λέγατε σήμερα στο ερώτημα αν οι προσπάθειες απέδωσαν;

Νομίζω ότι τα στοιχεία απαντούν με ανάγλυφο τρόπο, οι δαπάνες των νοσοκομείων μειώθηκαν 6% το 2010 και 7% το 2011. Μεγαλύτερες ήταν οι μειώσεις στο ορθοπεδικό υλικό (40%) και στο φάρμακο (23%), ενώ μικρότερες στο υγειονομικό υλικό, στα αντιδραστήρια και στις υπηρεσίες (περίπου 15%). Ιδιαίτερα, στις υπηρεσίες καθαριότητας και φύλαξης γινόταν πάρτυ με παρατάσεις απευθείας αναθέσεων, χωρίς ίχνος διαπραγμάτευσης αλλά και χωρίς κανέναν έλεγχο αν πληρώνονταν σωστά οι εργαζόμενοι στα συνεργεία. Μια μεγάλη τρύπα στα έσοδα των νοσοκομείων αποτελούσε η μη αξιοποίηση των κυλικείων και καταστημάτων στους χώρους των νοσοκομείων.

Μπορείτε να αναφερθείτε σε συγκεκριμένα παραδείγματα;

Για παράδειγμα, για τον έλεγχο του κόστους στις υπηρεσίες καθαριότητας, συστάθηκε παρατηρητήριο τιμών υπηρεσιών με τιμή 3.5 ευρώ ανά τμ και υπήρχαν νοσοκομεία που καθάριζαν με 14.5 ευρώ το τμ, χωρίς διαγωνισμούς με συνεχείς παρατάσεις αναθέσεων, όπως τα νοσοκομεία Γ. Ν. «ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ» ΒΟΥΛΑΣ, Γ.Ν.ΑΤΤΙΚΗΣ «ΚΑΤ», Γ.Ν.Α. «Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ», Γ.Ν.Α «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» και ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ "ΑΤΤΙΚΟΝ"! Αντίθετα, ο συνεχής έλεγχος και η προσπάθεια εξορθολογισμού και από την πλευρά των διοικήσεων έχει οδηγήσεις σε μείωση περίπου κατά 15 εκατ ευρώ τις υπηρεσίες καθαριότητας. Επιπλέον, υπήρξαν νοσοκομεία που ενώ είχαν μόνιμο προσωπικό ως φύλακες, δεν το χρησιμοποιούσαν αλλά προσλάμβαναν συνεργείο φύλαξης προκειμένου να εξυπηρετήσουν ίδια συμφέροντα. Και αυτό σταμάτησε και ένας μεγάλος αριθμός τέτοιων αναθέσεων ελέγχεται από το ΣΕΥΥΠ.

Φαίνεται ότι υπήρξαν τομές και στην προμήθεια νοσοκομειακού φαρμάκου με τις ηλεκτρονικές δημοπρασίες

Πράγματι, υπήρξαν θεαματικές μειώσεις στις τιμές των φαρμάκων (έως και 95%) από τους ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς. Όμως οι σημαντικά μειωμένες τιμές που επετεύχθησαν δε θα πρέπει να θέτουν διλλήματα για την ποιότητα των γενοσήμων φαρμάκων, τα οποία συνταγογραφούνται ευρέως σε χώρες τις ΕΕ (πάνω από 40%) και των ΗΠΑ σε ποσοστό άνω του 80%.

Τελικά, φτάνουν όλα αυτά που έγιναν;

Μπορώ να πω με ειλικρίνεια, ότι δε φτάνουν, αλλά έγιναν και πολλά που θα έπρεπε να γίνουν την προηγούμενη δεκαετία, όπως σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Για παράδειγμα, τα νοσοκομεία επιτέλους, απέκτησαν μηχανογραφημένη διαχείριση και διπλογραφικό σύστημα που υποστηρίζεται και για το 2012 από τις εταιρείες που το ολοκλήρωσαν, ενώ έχει προχωρήσει σημαντικά και η ηλεκτρονική συνταγογράφηση (Η πλειονότητα των ιατρών του ΕΣΥ). Τα νοσοκομεία κατάρτισαν για πρώτη φορά πραγματικούς και όχι εικονικούς προϋπολογισμούς, ολοκλήρωσαν τις απογραφές και δημοσίευσαν όλους τους ισολογισμούς τους για τα έτη 2007 έως 2010. Επιτέλους, σε μηνιαία βάση μπορούμε να παρακολουθούμε τα οικονομικά και λειτουργικά στοιχεία μέσω του ESY.net όλων των νοσοκομείων και να είναι δυνατή η αξιολόγησή τους. Εφαρμόσαμε τα ΚΕΝ, όπως όλες οι προηγμένες χώρες της ΕΕ, ώστε να περιοριστεί η γραφειοκρατία των παραστατικών και να είναι δυνατή η άμεση αποζημίωση των νοσοκομείων από τον ασφαλιστικό φορέα. Ολοκληρώθηκαν, οι διασυνδέσεις των νοσοκομείων με νέους οργανισμούς, ώστε να είναι δυνατή η διαλειτουργικότητά τους. Όλα αυτά απαιτούσαν δουλειά, κόπο και γνώση.

Ναι, αλλά οι πολίτες δεν είναι ικανοποιημένοι

Καταρχήν, εκτός των άλλων αξιολογούμε και την ικανοποίηση των πολιτών, η οποία πράγματι δεν είναι άριστη (το 50% δηλώνουν ικανοποιημένοι, το 25% δυσαρεστημένοι και το υπόλοιπο δεν απαντά). Όμως, τι να κάναμε είχαμε χρέος, πρώτα να περιορίσουμε την κατασπατάληση των πόρων, ώστε να μην πηγαίνουν τα χρήματα του έλληνα φορολογούμενου στις τσέπες «κάποιων» και να νοικοκυρέψουμε το ΕΣΥ. Προλάβαμε να βελτιώσουμε την ολοήμερη λειτουργία των νοσοκομείων και να εντάξουμε έργα Βιοϊατρικού Εξοπλισμού για τη βελτίωση της υποδομής των ΤΕΠ μέσω του ΕΣΠΑ.

Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας που θα προκύψει μετά τις εκλογές πρέπει να διατηρήσει όσα επετεύχθησαν, αλλά κυρίως να κοιτάξει τα θέματα της ποιότητα και της ανάπτυξης του ΕΣΥ σε συνδυασμό με το νέο μοντέλο οργάνωσης που προβλέπει ο ν. 4052/2012. και όλα αυτά σε συνέργεια με το ΕΟΠΥΥ που περνά στο Υπουργείο Υγείας. Δύσκολο στοίχημα, που πρέπει να ολοκληρωθεί εντός του 2012 για να μη χρειαστεί να παρθούν και άλλα μέτρα, για να μη χρειαστεί να στερηθεί ούτε ένα ευρώ ακόμα ο έλληνας πολίτης-ασθενής και για να μπορεί να απολαύσει ποιοτικές υπηρεσίες από το ΕΣΥ.

Ποιος είναι ο Νίκος Πολύζος

Ο Νίκος Μ. Πολύζος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διοίκησης και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Διαθέτει πολυετή επαγγελματική και ακαδημαϊκή εμπειρία και έχει αναπτύξει πλούσια κοινωνική και πολιτική δραστηριότητα.

Από το Νοέμβριο 2009 έως τον Απρίλιο 2012 διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Κατά τη διάρκεια της θητείας του έδωσε σημαντικές μάχες συμμετέχοντας σε μια συμπαγή ομάδα για τον εξορθολογισμό και την ανάπτυξη του Ε.Σ.Υ.

Μεταξύ άλλων συνέβαλλε στη διατήρηση και τη βιωσιμότητα όλων των δημόσιων Νοσοκομείων και των Κέντρων Υγείας. Πρωταγωνίστησε στην έναρξη λειτουργίας και την ανάπτυξη του Γενικού Ογκολογικού Νοσοκομείου «Αγ. Ανάργυροι» και του Κέντρου Υγείας Περιστερίου, συνέβαλλε ουσιαστικά στην ένταξη του Κέντρου Υγείας Πεύκης – Λυκόβρυσης, καθώς και άλλων σημαντικών έργων στην Αττική, μέσω του επιχειρησιακού προγράμματος ΕΣΠΑ.

Στο παρελθόν υπηρέτησε ως Αντιπρόεδρος στο Γ΄ Πε.ΣΥ.Π. και διετέλεσε ανώτατο στέλεχος Νοσοκομείων, μεταξύ των οποίων Διοικητής στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν», Γενικός Διευθυντής στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο και Γενικός Διευθυντής στη Κλινική «Υγείας Μέλαθρον» της Εθνικής Τράπεζας. Εργάστηκε ως διοικητικό-οικονομικό στέλεχος στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία», ενώ διατέλεσε σύμβουλος Σχεδιασμού και Ανάλυσης Πολιτικής του Υπουργείου Υγείας και σύμβουλος Διεθνών Οργανισμών (Π.Ο.Υ., Ε.Ε., κ.ά.).

Έχει πλούσιο διδακτικό και σημαντικό συγγραφικό – ερευνητικό έργο. Συμμετείχε ως ομιλητής σε πολυάριθμα συνέδρια του χώρου και διατέλεσε μέλος πολλών επιτροπών για την ανάπτυξη, το σχεδιασμό, την οργάνωση και την οικονομική διαχείριση των υπηρεσιών υγείας.

Συμμετείχε κατά καιρούς σε εθελοντικές οργανώσεις και ανέπτυξε στο παρελθόν συνδικαλιστική δράση.

Γεννήθηκε το 1961, είναι έγγαμος και πατέρας ενός παιδιού.