Οικονόμου: Η αλλαγή του ποινικού κώδικα απαντά σε κοινωνικά προβλήματα και ανάγκες

O Βουλευτής Φθιώτιδας της Νέας Δημοκρατίας, Γιάννης Οικονόμου, τόνισε στην ομιλία του στη Βουλή επί του Νομοσχεδίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης ότι η αλλαγή θα οδηγήσει σε επιτάχυνση έκδοσης αποφάσεων και ουσιαστική έκτιση των ποινών.

«Οι αιτίες της έξαρσης είναι οι πολλαπλές κοινωνικές, εκπαιδευτικές, οικονομικές, οικογενειακές, πολιτισμικές και αξιακές αποτυχίες μας, ειδικά στο δύσκολο διάστημα 2010-2021.

Η αντιμετώπιση της πανδημίας βίας επείγει, γιατί δυστυχώς ήδη υπάρχουν νεκροί, οι οποίοι είναι πολύ πιθανό να αυξηθούν όσο δεν υπάρχει μείωση των περιστατικών βίας και απείθειας. Ένα σκέλος της αντιμετώπισης είναι οι παρεμβάσεις στα σχολεία, τις οικογένειες και τη μαζική κουλτούρα. Ήδη η Κυβέρνηση ανέλαβε πρωτοβουλίες στον τομέα αυτό με την συμμετοχή και της επιστημονικής κοινότητας, οι οποίες περιλαμβάνουν μια βεντάλια μέτρων.

Είναι αναγκαία, συνεπώς, η παρέμβαση και σε ένα άλλο τομέα του προβλήματος, στον οποίο αποδεδειγμένα μειονεκτούμε. Και αυτός είναι η ταχύτητα απόδοσης της Δικαιοσύνης και η εκτέλεση των ποινών. Εξάλλου, είναι γνωστό από τον 18ο αιώνα ότι οι ποινές επιβάλλονται όχι μόνο για τον σωφρονισμό του δράστη, αλλά περισσότερο για τον παραδειγματισμό των άλλων και την αποτροπή της παρανομίας.

Σήμερα παρά τις σημαντικές βελτιώσεις που έγιναν στο παρελθόν, εξακολουθούν να υπάρχουν περιπτώσεις που το μήνυμα που δίνετε είναι αυτό της ατιμωρησίας. Και αυτό οδηγεί σε δύο συνέπειες: από τη μια ενθαρρύνει τους παρανόμους, πολλαπλασιάζοντας τη βία και την ανομία, και από την άλλη απογοητεύει και φόβίζει τους νομοταγείς.

Συνεπώς, χρειάζεται να διαμορφώσουμε ένα κανονιστικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει ότι οι ποινές που επιβάλλονται πράγματι θα εκτίονται. Αλήθεια πόσες φορές δεν έχουμε έρθει αντιμέτωποι με αδικήματα που προσβάλλουν την περιουσία και την ιδιοκτησία όπως περιστατικά κλοπών, απάτης, υπεξαίρεσης, με εγκλήματα κατά της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας, που στρέφονται εναντίον απλών πολιτών καθώς και εναντίον των οργάνων επιβολής του νόμου και που οι αυτουργοί τους δεν έχουν καμιά επί της ουσίας επίπτωση. Και αυτό συμβαίνει είτε λόγω της δυνατότητας χορήγησης αναστολής εκτέλεσης της ποινής ακόμα και για σοβαρά αδικήματα είτε του χρόνου που μεσολαβεί από την άσκηση της ποινικής δίωξης μέχρι την εκδίκαση, κατά την διάρκεια του οποίου διαμορφώνονται οι συνθήκες ώστε περιστατικά να παρουσιάζονται στον δικαστή διαφορετικά από το πώς συνέβησαν.

Αποτέλεσμα αυτών των παθογενειών στην απονομή της ποινικής δικαιοσύνης είναι τα περιστατικά αυτά να επαναλαμβάνονται, αλλά και να δημιουργείται μια αίσθηση ματαιότητας σε ό,τι αφορά την καταστολή τους.

Με το νόμο που ψηφίζουμε σήμερα λοιπόν κάνουμε σημαντικά βήματα σε δύο κατευθύνσεις:

1. Την επιτάχυνση στην εκδίκαση των υποθέσεων και τη γρήγορη απόδοση ποινών, όταν διαπιστώνεται η ενοχή του κατηγορουμένου. Φυσικά με τον σεβασμό σε συγκεκριμένες αρχές, στην αρχή της ασφάλειας δικαίου, της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου και των δικαιωμάτων άμυνας του κατηγορουμένου, την αρχή της αναζήτησης της αλήθειας με την ενδελεχή διερεύνηση της υπόθεσης και τον ορθό καταλογισμό της ποινής . Κατανοώ τις ανησυχίες ορισμένων, καθώς υπάρχει η παρακαταθήκη της λαϊκής σοφίας «όποιος βιάζεται σκοντάφτει». Αλλά, το πρόβλημα είναι ρεαλιστικό και το αντιμετωπίζουμε, χωρίς να παραβλέπουμε θεμελιώδεις εγγυήσεις και δικαιώματα του κατηγορουμένου.

2. Την αδήριτη ανάγκη για έκτιση των ποινών χωρίς εκπτώσεις, οι οποίες έχουν διευκολύνει πάμπολλους παρανομούντες να επανέλθουν στην παρανομία εις βάρος του κοινωνικού συνόλου. Εδώ βεβαίως οφείλουμε να κάνουμε και μια επισήμανση. Προφανώς, για τον καλύτερο σωφρονισμό με σκοπό περαιτέρω την ομαλή κοινωνική του επανένταξη, υπάρχουν ακόμα πολλά να γίνουν στις φυλακές. Σήμερα στις φυλακές βρίσκονται περίπου 10500 κρατούμενοι. Η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων ίσως κοντά στο 60% αλλοδαποί.

Η οικοδόμηση νέων φυλακών και ο εκσυγχρονισμός των παλαιών είναι απαραίτητος για να έλθει το αποτέλεσμα που θέλουμε. Ήδη εγκαινιάστηκε και λειτουργεί με 36 κρατούμενους το νέο σωφρονιστικό κατάστημα στην Δράμα με δυναμικότητα που 600 κρατουμένων. Μέσα στο 2024 αναμένεται να ολοκληρωθεί το σωφρονιστικό κατάστημα Κρήτη 2 που θα αντικαταστήσει ή θα αποσυμφορήσει τις παλιές φυλακές στο Λασηθι και την Αλικαρνασσό. Απαραίτητες είναι επίσης και μια σειρά από νέες προσεγγίσεις στο σωφρονιστικό σύστημα. Απαιτείται η μεγαλύτερη αξιοποίηση εναλλακτικών τρόπων έκτισης των ποινών για ορισμένα εγκλήματα, όπως για παράδειγμα της ηλεκτρονικά επιτηρούμενης ποινής, με τις κατάλληλες ενέργειες προμήθειας εξοπλισμού, αλλά και η ενεργοποίηση προβλέψεων του σωφρονιστικού κώδικα για συνθήκες ημιελεύθερης διαβίωσης για ορισμένα αδικήματα. Αμέσως μετά την ψήφιση του νόμου οι παρεμβάσεις αυτές δεν πρέπει να αργήσουν. Γιατί είναι κρίσιμες για την επιτυχία της ουσιαστικής μεταρρύθμισης που επιχειρείται».