Αμφίπολη - «Ένοικος ο Αριστόνους ή ο γιος του Μεγάλου Αλεξάνδρου»
Τον φρούραρχο Αριστόνου, διοικητή της μακεδονικής φρουράς της Αμφίπολης, ή τον γιο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Αλέξανδρο Δ', "βλέπει" στον τάφο της Αμφίπολης ο Κωνσταντίνος Σουέρεφ, αρχαιολόγος, προϊστάμενος Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων.
«Δεν είναι καθόλου τυχαίο στο σημείο που ανεγέρθηκε το ταφικό αυτό μνημείο, καθώς είναι ορατό από μεγάλη απόσταση. Οπωσδήποτε είναι ένα εντυπωσιακό και μεγαλοπρεπές ταφικό μνημείο και παραπέμπει σε τύπο μακεδονικού τάφου, με τη ναόσχημη πρόσοψη και τη θέση του δίπλα στον δρόμο», σημειώνει στο "Έθνος της Κυριακής" ο κ. Σουέρεφ.
Βέβαιος ότι το ταφικό μνημείο ανήκει σε αριστοκρατικό πρόσωπο εκείνης της εποχής, αναφέρει ο γνωστός αρχαιολόγος, «Τα τρία στοιχεία που το ξεχωρίζουν είναι ασφαλώς οι Σφίγγες, οι Καρυάτιδες και το ψηφιδωτό, ένα πρωτόγνωρο εύρημα με εικονιστικό θέμα παρόμοιο με αυτό ιδιωτικών οικιών στην Πέλλα. Αυτά τα τρία μαζί με τη χαρακτηριστική μαρμάρινη θύρα οδηγούν στο μακεδονικό βασίλειο και παρότι μόνο υποθέσεις εργασίας μπορούμε να κάνουμε, εκτιμώ ότι ο νεκρός έχει σχέση με την αριστοκρατία της εποχής».
«Πιθανόν να είναι θαμμένος εκεί ο φρούραρχος Αριστόνους, διοικητής της μακεδονικής φρουράς της Αμφίπολης, ή ίσως ο γιος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Αλέξανδρος Δ'. Επίσης δεν αποκλείω μέσα στον περίβολο να υπάρχουν και άλλοι τάφοι, γιατί ο περίβολος αποδεικνύεται πολύ μικρός για αυτό το μνημείο μόνο. Ακόμη ωστόσο και αν δεν βρεθεί τίποτα για την ταυτότητα του νεκρού, η μελέτη της ανασκαφής θα οδηγήσει σε ισχυρές πιθανότητες. Ένα ερώτημα που πρέπει επιπλέον να απαντηθεί είναι αν η σύληση έγινε μόνο για τον πλουτισμό των τυμβωρύχων, αν δηλαδή πήραν χρυσά, ασημένια, χάλκινα αντικείμενα και μόνο αυτά. Σίγουρα πάντως η σύληση έγινε σε πολλές και διαφορετικές περιόδους, επειδή το μνημείο ήταν ξεχωριστό», καταλήγει ο κ. Σουέρεφ, που πιστεύει ότι ο κοινωνικός περίγυρος του Μακεδόνα στρατηλάτη έχει άμεση σχέση με το ταφικό μνημείο του λόφου Καστά.
Οι γρίφοι αναζητούν λύση
Με αφορμή τα τελευταία ευρήματα, ο «Ελεύθερος Τύπος» συγκεντρώνει οκτώ σημεία-ερωτήματα στα οποία αν δοθεί λύσει λύση, το μυστήριο του τάφου θα αποτελεί παρελθόν.
Ποια είναι τα στοιχεία που δείχνουν ότι ο τάφος είναι συλημένος;
Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο τύμβος έχει συληθεί, ενώ, παρά τα όσα σενάρια, η αρχαιολογική ομάδα παραδέχθηκε το γεγονός αυτό μόνο προς το τέλος της ανασκαφής και όταν είχε συγκεντρώσει αρκετά στοιχεία.
Πρώτη ένδειξη είναι η απουσία δομών στον πρώτο σφραγιστικό τοίχο. Αυτό σημαίνει ότι κάποιοι είχαν μπει στο εσωτερικό του τάφου από την αρχαιότητα. Ισχυρή ένδειξη αποτελούν και οι οπές στους υπόλοιπους τοίχους του μνημείου. Επίσης, κάποιοι έσπασαν τα κεφάλια και τα φτερά των Σφιγγών, αλλά και το πρόσωπο και τα χέρια των Καρυάτιδων. Τέλος, στον τρίτο θάλαμο οι πωρόλιθοι βρέθηκαν διαταραγμένοι, στοιχείο που φανερώνει ότι ενδεχομένως κάποιοι αναζήτησαν θησαυρούς κάτω από το πάτωμα.
Πώς βρέθηκαν το κεφάλι και τα φτερά των Σφιγγών στον τρίτο θάλαμο;
Η θεωρία πως τα πέταξαν εκεί οι τυμβωρύχοι δεν μπορεί να διατυπωθεί μετά βεβαιότητα. Σύμφωνα με την εκδοχή της καθηγήτριας του ΑΠΘ, Χρυσούλας Παλιαδέλλης, στον τρίτο θάλαμο είχε δημιουργηθεί ένα είδος αποθέτη όπου τα κατεστραμμένα αντικείμενα μεταφέρθηκαν και σκεπάστηκαν. Αυτό, πιθανότατα, συνέβη σε μεταγενέστερη φάση, όταν δημιουργήθηκαν οι σφραγιστικοί τοίχοι.
Γιατί οι σφραγιστικοί τοίχοι έγιναν σε υστερότερο χρόνο;
Κατά μια εκδοχή μέχρι την εποχή που δημιουργήθηκαν οι τοίχοι, το μνημείο ίσως να ήταν επισκέψιμο. Αργότερα κάποιοι ύψωσαν τοίχους για να προστατέψουν τον τάφο από καταστροφές. Άλλωστε, όπως σημειώνουν αρχαιολόγοι δεν γίνεται να δημιουργήσει κάποιος ένα τόσο μεγαλοπρεπές μνημείο, με Σφίγγες και Καρυάτιδες, για να το σκεπάσει αμέσως μετά με χώμα...
Πού οφείλεται η καταστροφή του ψηφιδωτού;
Η φθορά που υπάρχει στο ψηφιδωτό, ίσως να συνδέεται με τις κατεστραμμένες Σφίγγες και τις Καρυάτιδες χωρίς χέρια και να είναι και αυτό έργο τυμβωρύχων. Για παράδειγμα κάποιοι ίσως να έσκαψαν για να δουν αν υπάρχει κάτι πολύτιμο από κάτω. Ωστόσο, η ερμηνεία αυτή έχει αρκετά κενά (γιατί έσκαψαν μια σχεδόν ολοστρόγγυλη τρύπα;) και για το λόγο αυτό μια άλλη εκδοχή φαίνεται πως κερδίζει έδαφος. Σε μεταγενέστερη χρήση του μνημείου πάνω στο ψηφιδωτό ίσως είχε τοποθετηθεί μια τράπεζα ή βωμός και όταν το αντικείμενο αυτό απομακρύνθηκε, αποκολλήθηκε και το κομμάτι του ψηφιδωτού πάνω στο οποίο βρισκόταν.
Θα μπορούσαν να υπάρχουν περισσότεροι από ένας τάφοι στον Λόφο Καστά;
Το ενδεχόμενο αυτό φαίνεται να κερδίζει συνεχώς έδαφος, καθώς, ο τάφος είναι τεράστιος, ενώ, οι υποστηρικτές της άποψης αυτής επικαλούνται το παράδειγμα της Βεργίνας όπου στον ίδιο τύμβο βρέθηκαν και άλλοι τάφοι.
Ποιος είναι ο ένοικος του τάφου;
Αναμφίβολα αυτό είναι το μεγαλύτερο μυστήριο για το οποίο έχει χυθεί πολύ μελάνι τους τελευταίους τρεις μήνες από Έλληνες και ξένους επιστήμονες. Χαρακτηριστικό είναι ότι ως υποψήφια έχουν «παρελάσει» σχεδόν όλα τα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν στη Μακεδονία μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ενώ οι πιο ακραίες θεωρίες δεν αποκλείουν το μνημείο να είναι για τον ίδιο το μεγάλο στρατηλάτη.
Το μόνο σίγουρο είναι πως το ερώτημα δύσκολα θα απαντηθεί, ιδιαίτερα αν δεν υπάρξει επιγραφή.
Άλλωστε και από την ομάδα του υπουργείου Πολιτισμού σημειώνουν σε όλους τους τόνους πως το μνημείο θα δώσει τις απαντήσεις του. «Το ποιος είναι θαμμένος δεν μπορούμε να το πούμε πριν ολοκληρωθεί η ανασκαφή και πολύ πιθανόν πριν να ολοκληρωθεί και η μελέτη του μνημείου, η οποία μπορεί να κρατήσει κάποια χρόνια», σημείωσε με νόημα πρόσφατα η γενική γραμματέας Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Αν δεν βρεθεί νεκρός, μειώνεται η αξία του μνημείου;
Σε καμία περίπτωση. Η μεγάλη αξία του είναι αδιαμφισβήτητη. Όλος ο κόσμος υποκλίνεται στη μοναδικότητά του. Πρόκειται για μνημείο ξεχωριστό από όλες τις απόψεις, ενώ στον ελλαδικό χώρο δεν υπάρχει όμοιο του. Ο τύμβος στο Λόφο Καστά, με το μνημειώδη περίβολό του, είναι ο μεγαλύτερος που έχει αποκαλυφθεί μέχρι σήμερα στο δυτικό κόσμο, το δε μνημείο συγκροτεί από μόνο του ένα μοναδικό μουσείο.
Πότε ολοκληρώνεται το μεγάλο αυτό ταξίδι;
Όπως όλα δείχνουν η «περιπέτεια» της Αμφίπολης που συμπαρέσυρε την παγκόσμια κοινή γνώμη τους τελευταίους τρεις μήνες πλησιάζει στο τέλος της, εφόσον δεν υπάρξουν νέες εκπλήξεις. Αυτές τις ημέρες η ομάδα της Κατερίνας Περιστέρη αφαιρεί χώματα από τον τρίτο θάλαμο του μνημείου και προσπαθεί να ολοκληρώσει τις έρευνες στον υπόγειο θάλαμο που βρέθηκε κάτω από τον τρίτο θάλαμο.
Σχετικές ειδήσεις
Δημοφιλείς Ειδήσεις
