Ο διοικητής του Αγίου Όρους ανοίγει τα χαρτιά του - Οι προτεραιότητες, η γεωπολιτική και το «αγκάθι»
Συνέντευξη: Σωτήρης Σκουλούδης, Γιώργος Νόκος
Το Άγιον Όρος με πάνω από 1.000 χρόνια ιστορίας δεν είναι ένας ακόμα τουριστικός προορισμός ή απλώς κάτι ιδιαίτερο. Είναι ζώσα δομή πνευματικής ισορροπίας, με δική του «αρχιτεκτονική» στον χρόνο, με μηχανισμούς εξισορρόπησης που χάνονται στα βάθη των αιώνων. Ένας άσβεστος φάρος της ορθόδοξης πίστης και της οικουμενικής ακτινοβολίας του ελληνορθόδοξου πνεύματος. Και η παρουσία ενός εκλεγμένου πρωθυπουργού σε αυτόν τον τόπο ποτέ δεν είναι ουδέτερη.
Ο Αλκιβιάδης Στεφανής, Στρατηγός ε.α., πρ. υπουργός Εθνικής Άμυνας και διοικητής σήμερα του Αγίου Όρους, δεν μιλά στη συνέντευξή του στο newsbomb όπως ένας τυπικός αξιωματούχος. Ο λόγος του μεταφέρει κάτι από την πυκνότητα της εμπειρίας του από το Περιβόλι της Παναγιάς και την ανάγκη να πεις τα πράγματα χωρίς ρητορεία.
Σε αυτή τη συνέντευξη, δεν επιχειρεί να ωραιοποιήσει. Περιγράφει. Και μέσα από την περιγραφή αναδύεται ένα Άγιον Όρος που δεν είναι καταφύγιο από τον κόσμο, αλλά ακριβώς ο χώρος εκείνος στον οποίο ο κόσμος χάνει τη φόρμα του και αποκαλύπτεται η ουσία του.
Ο ίδιος ξεδιπλώνει, με μεθοδικότητα και σεβασμό, όλα όσα συζητήθηκαν πίσω από κλειστές πόρτες. Η ενεργειακή αυτονόμηση, το λιμάνι, η Αθωνιάδα, οι μετοχιακές εκκρεμότητες, το ζήτημα της Εσφιγμένου. Κάθε κεφάλαιο και μια μικρή τομή σε ένα σώμα που αντιστέκεται στην αλλοίωση. Ο Αλκιβιάδης Στεφανής βλέπει το Όρος και ως σύστημα, όχι μόνο ως ιδέα. «Σταυροδρόμι» ήπιας ισχύος, τόπος με γεωπολιτικό αποτύπωμα και μία πραγματική νησίδα πνεύματος που ξεπερνάει ανθρώπους και συμβατικούς διαχωρισμούς.
Διαβάστε τη συνέντευξη:
Newsbomb.gr: Γιατί επισκέφτηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης το Άγιο Όρος; Ποια η σημασία της συγκεκριμένης χρονικής στιγμής, αλλά και πώς αντιμετωπίστηκαν οι όποιες αντιδράσεις;
Αλκιβιάδης Στεφανής: Μιλώντας για την επίσκεψη του πρωθυπουργού, η οποία ήγειρε αρχικά αντιδράσεις από μικρή μερίδα Ιερών Μονών και μεμονωμένων Μοναχών, ο Αλκιβιάδης Στεφανής κάνει λόγο για μια απολύτως επιτυχημένη επίσκεψη, που πέτυχε τους στόχους της και συνδυάζεται με θετικές μελλοντικές προσεγγίσεις για το σύνολο του Αγίου Όρους.
«Πριν από την επίσκεψη όντως ακούστηκαν διάφορα σχόλια και είδαν το φως της δημοσιότητας κάποια δημοσιεύματα, ορισμένα μακριά από την πραγματικότητα, που είχαν σκοπό τη δημιουργία ενός αρνητικού κλίματος το οποίο τελικά θα οδηγούσε στην ακύρωση ή αναβολή της επίσκεψης. Ο πρωθυπουργός όμως είχε μία τελείως σαφή άποψη για το τι πρεσβεύει το Άγιο Όρος για τον ίδιον, σε προσωπικό επίπεδο, αλλά και κυρίαρχα για την Ορθοδοξία, την Πατρίδα μας και την ανθρωπότητα. Και η άποψη αυτή είχε να κάνει με δύο θέματα.
Το ένα ήταν το θεσμικό, καθώς ως πρωθυπουργός της χώρας θεωρούσε υποχρέωσή του να έρθει στο Άγιο Όρος, ως έναν αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής επικράτειας.
Το δεύτερο είναι το προσωπικό και το προσκυνηματικό, για το οποίο ο καθένας διατηρεί ισχυρά και βαθιά μέσα του τη δική του άποψη, σε σχέση με την πίστη του. Ως ένας πιστός λοιπόν, ο πρωθυπουργός θεώρησε ότι πρέπει να έρθει, διότι το έχει υποχρέωση προς τον εαυτό του αλλά το νιώθει και ως οικογενειακή υποχρέωση, διότι όπως είδατε μνημόνευσε σε κάθε Μονή που επισκέφθηκε την παρουσία του εκεί μαζί με τον γιο του, διατηρώντας έτσι την οικογενειακή παράδοση, αφού και ο ίδιος είχε βρεθεί εκεί, όταν είχε την ίδια περίπου ηλικία με το γιο του, μαζί με τον πατέρα του. Ο ίδιος αναχώρησε από το Άγιο Όρος αναπαυμένος, όπως δήλωσε, γιατί ας μην ξεχνάμε και δεν είναι καθόλου αμελητέο, πως αυτός είναι και ο πρωταρχικός λόγος της επίσκεψης όλων μας στη Μοναστική Πολιτεία».
Το Άγιο Όρος λόγω του τεράστιου μεγαλείου της παράδοσης, της πίστης, της πνευματικότητας και της αγάπης, αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο και εκφράζει σοβαρότητα, ισορροπία, αποφυγή τοξικότητας και γι' αυτό δημιουργεί την επιθυμία στον κάθε άνθρωπο να το επισκεφθεί, να αναζητήσει απαντήσεις και να αποχωρήσει αναπαυμένος. Αν η επίσκεψη σου στο Όρος, εξελιχθεί σε προσωπικό προβληματισμό, λόγω της τοξικότητας που συγκρίνεται και εξομοιώνεται με την καθημερινότητα μας, τότε χάνεται η μαγεία.
Η επίσκεψη πήγε εξαιρετικά καλά για πολλούς λόγους. Ο ένας είναι ότι η Ιερά Κοινότητα και οι Καθηγούμενοι των Ιερών Μονών παρουσίασαν το σύνολο των θεμάτων που τους απασχολεί. Ο δεύτερος είναι πως ο Πρωθυπουργός απάντησε με λύσεις και επιλογές, ανταποκρινόμενος σε όλα τα θέματα που τέθηκαν και απαιτούσαν λύσεις.
Η γνώση του πρωθυπουργού για το κάθε θέμα και οι προσεγγίσεις του, ανέδειξαν μια ολιστική προσέγγιση των θεμάτων του Όρους, με ισορροπία μεταξύ του μέλλοντος, της καινοτομίας και των σύγχρονων προκλήσεων και απειλών με σεβασμό στην παράδοση και στο αυτοδιοίκητο αυτού. Η πλήρης ανάλυση των θεμάτων με όραμα και δράσεις, εντός ενός σαφώς καθορισμένου χρονοδιαγράμματος με παράλληλη ένταξη σε χρηματοδοτικά πρωτόκολλα, καταδεικνύει πως δεν ήταν μια επίσκεψη που απλώς έπρεπε να γίνει και έγινε, αλλά η επίσκεψη ουσίας καθοριστική για το μέλλον του Αγίου Όρους. Ο πρωθυπουργός ασχολήθηκε με έναν μεγάλο αριθμό θεμάτων που απασχολούν έντονα το Όρος, σε στρατηγικό, επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο.
Τα σημαντικότερα προβλήματα του Αγίου Όρους
Ρωτήσαμε τον Αλκιβιάδη Στεφανή για τις άμεσες προτεραιότητες και τα προβλήματα στο Άγιο Όρος που πρέπει να επιλυθούν.
Ο Διοικητής του Αγίου Όρους ιεραρχεί τα προβλήματα αυτά ως εξής:
Το Άγιος Όρος δεν είναι συνδεδεμένο με το δίκτυο ηλεκτροδότησης της Πατρίδας, το οποίο σταματά στην Ουρανούπολη και στα Νέα Ρόδα. Το υφιστάμενο ρεύμα εντός του Όρους αναγκαστικά παράγεται από γεννήτριες, φωτοβολταϊκά και υδροηλεκτρικά, επιβαρύνοντας το περιβάλλον, πολλαπλασιάζοντας το κόστος, ενώ λειτουργεί αφενός απαγορευτικά για την μετάβαση μας στην πράσινη εποχή και αφετέρου δημιουργούνται προβληματισμοί για τη μελλοντική λειτουργία του, λόγω των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών. Ένα πρόσθετο πρόβλημα αποτελεί και η συνεχής μετάπτωση της ηλεκτρικής τάσης, με αποτέλεσμα τις συχνές καταστροφές των μηχανημάτων που λειτουργούν με ηλεκτρική ενέργεια. Αποτελεί μονόδρομο η ένταξη του Αγίου Όρους στο ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας και εκτιμώ πως έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για την υλοποίηση του.
Ένα δεύτερο σημαντικό θέμα είναι το λιμάνι της Ουρανούπολης, κύρια πύλη εισόδου στο Άγιο Όρος, το οποίο τα τελευταία 20 χρόνια βρίσκεται σε πολύ κακή κατάσταση. Ο πρωθυπουργός ανέλαβε το θέμα προσωπικά και τώρα επισπεύδεται η συνεργασία μεταξύ του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και του Υπουργείου Τουρισμού, με σκοπό να ξεπεραστούν τα βαλτωμένα γραφειοκρατικά θέματα και να υλοποιηθεί η μελέτη της ολικής αποκατάστασης αυτού, σε αρμονική συνεργασία με την τοπική κοινωνία και το Άγιο Όρος. Είναι πολύ σημαντικό, καθώς η σημερινή κατάσταση του λιμανιού ως η βασική πύλη εισόδου για τους μόνιμους και τους εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες στο Άγιο Όρος, πολλοί εκ των οποίων είναι αλλοδαποί, αποτελεί μια εικόνα που μας τιμά.
Σημαντικό είναι το Επιχειρησιακό Σχέδιο Διάσωσης του Αγίου Όρους, το οποίο επικαιροποιείται και μέσω αυτού θα διατεθούν τα επιπλέον 100 εκατομμύρια ευρώ που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, για την παρούσα περίοδο και μέχρι το 2030 και αφορά σε έργα προστασίας έναντι όλων των κλιματικών απειλών. Τα έργα αυτά είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση σεισμών, πλημμύρων, και φωτιών. «Ας μην ξεχνάμε ότι η Σιμωνόπετρα είναι το πρώτο πολυώροφο κτήριο που κατασκευάστηκε στην Ευρώπη – περίπου το 1.300», σημειώνει, ενώ όπως υπογραμμίζει «αυτό το σχέδιο θα οδηγήσει το Άγιο Όρος στο μέλλον, έχοντας ήδη συμπληρώσει τα χίλια και πλέον χρόνια ζωής, εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα του, σε ένα περιβάλλον απαιτητικό και κάποιες φορές μη φιλικό». Για την αξιοποίηση των 100 εκατομμυρίων έχει συγκληθεί μια πολυθεματική επιτροπή, η οποία θα προσεγγίσει όλα τα θέματα.
Επόμενο μείζον θέμα είναι αυτό των Μετοχειακών Ιδιοκτησιών. Ο στρατηγός εξηγεί ότι το 1923 το κράτος στην προσπάθειά του να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των Ελλήνων που ήρθανε ως πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία καθώς και των ακτημόνων, ήρθε σε συνεννόηση με το Άγιο Όρος και αποδόθηκαν με την σύμφωνη γνώμη του από την περιουσία του, περίπου 1.300.000 στρέμματα. Από αυτές τις εκτάσεις γης, τελικά κάποιες έμειναν αδιάθετες και παρουσιάζονται σήμερα προβλήματα στο κτηματολόγιο, με αποτέλεσμα να τίθενται θέματα αδιευκρίνιστης ιδιοκτησίας. Συμφωνήθηκε να συσταθεί μια επιτροπή προκειμένου να μελετηθούν όλες οι περιπτώσεις ξεχωριστά ώστε να ξεκαθαρίσει το ιδιοκτησιακό. Σε κάποιες περιπτώσεις η κατάλληλη επιλογή μπορεί να είναι να αποδοθούν κάποιες εκτάσεις στο κράτος, σε άλλες να πραγματοποιηθεί με την ανάλογη αποζημίωση, άλλες να επιστραφούν στο Άγιο Όρος όπου και ανήκουν, ή να διατεθούν αλλού, αναλόγως των προτάσεων.
Η αναβάθμιση και η ανακατασκευή των αθλητικών χώρων της Αθωνιάδας Σχολής, η οποία λειτουργεί εντός του Αγίου Όρους και φοιτούν 50-60 μαθητές, ενώ απασχολούνται 20 καθηγητές και 20 εργαζόμενοι ως βοηθητικό προσωπικό, θα προσεγγιστεί με γνώμονα ότι η Ακαδημία προσφέρει πολύτιμη εκπαίδευση, πνευματική και πολιτιστική στο πλαίσιο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Μελετάται επίσης η γενικότερη ανακαίνιση αυτής, λαμβάνοντας υπόψη πως πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα συνεχώς λειτουργούντα σχολεία στην Πατρίδα μας, με τις ρίζες της να χρονολογούνται από το 1749.
Παρεμβάσεις καθώς και επιδιόρθωση του δασικού οδικού δικτύου μήκος περίπου 1.193 χιλιομέτρων, πραγματοποιήθηκαν και προγραμματίζονται εκ νέου, λαμβάνοντας υπόψη πως σχεδόν το 90% αυτού είναι ορεινοί χωματόδρομοι, οι οποίοι επηρεάζονται από τις ακραίες καιρικές συνθήκες και κατολισθήσεις, που οφείλονται στις συχνές σεισμικές δονήσεις.
Θα συνεχιστεί και ενισχυθεί η ψηφιοποίηση των κειμηλίων και των πολιτιστικών θησαυρών του Αγίου Όρου, που περιλαμβάνει πλήρη καταγραφή και ψηφιοποίηση περισσοτέρων από 2.5 εκατομμυρίων τεκμηρίων, χειρογράφων, παλαιτύπων, εγγράφων, εικόνων, μεταλλικών αντικειμένων, φορητών εικόνων και λοιπών θησαυρών. Με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί η φθορά του χρόνου προστατεύοντας τα αντικείμενα, θα πολλαπλασιαστεί η διαθεσιμότητα αυτών σε ακαδημαϊκούς, ερευνητές και το παγκόσμιο κοινό και θα δημιουργηθούν μεταφράσεις με πολυγλωσσικά εργαλεία καθώς και εκπαιδευτικές και πολιτιστικές εφαρμογές. Θα ενισχυθεί λοιπόν η ψηφιακή «κιβωτός» γνώσης και πολιτισμού του Αγίου Όρους, με σεβασμό στο πνευματικό και ησυχαστικό τρόπο ζωής του.
Μονή Εσφιγμένου
Newsbomb.gr: Μονή Εσφιγμένου. Στο παρελθόν διαβάσαμε δημοσιεύματα που γράφανε για στρατιωτικά σχέδια επέμβασης και πολλοί που τους αρέσει λίγο η συνωμοσιολογία, συνδύασαν την ανάληψη των καθηκόντων σας, επειδή είστε στρατηγός και γνωρίζετε επιχειρησιακά πώς θα πετύχετε την επιχείρηση λήξης της κατάληψης. Τελικά σε ποιο σημείο βρισκόμαστε με αυτό το θέμα και προτίθεστε να λάβετε κάποια μέτρα;
Αλκιβιάδης Στεφανής: Η Μονή Εσφιγμένου είναι ένα θέμα που ταλανίζει το Άγιο Όρος, από τη δεκαετία του 1970, αφορά μια πολυετή εκκλησιαστική και νομική διαμάχη, η οποία δυστυχώς έχει οδηγήσει σε τοξικότητα και αντιπαράθεση. Η τοξικότητα που έχει δημιουργηθεί δεν επιτρέπει την εξισορροπητική συζήτηση, ενώ για το ζήτημα κυριαρχεί η άγνοια, διότι χωρίς πλήρη γνώση των πτυχών της διαμάχης, καθώς και των εκκλησιαστικών αποφάσεων, όπως και εκείνων της Πολιτείας, εκφράζονται θέσεις και υιοθετούνται απόψεις χωρίς την ανάλογη εμβάθυνση στο θέμα.
Τις ημέρες που ανέλαβα τα καθήκοντα μου, ως Διοικητής του Αγίου Όρους, γράφτηκαν πολλά στα Μέσα Ενημέρωσης, συνδέοντας την προέλευση μου και την παρουσία επί τέσσερις και πλέον δεκαετίες στις Ένοπλες Δυνάμεις, με μια πιθανή επιχειρησιακή στρατιωτικού τύπου ενέργεια, για την άρση της κατάληψης της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου. Αυτά είναι αστεία πράγματα!
Η επίλυση του θέματος είναι εξαιρετικά δύσκολη καθώς συγκρούονται θεολογικές, νομικές, διοικητικές και συναισθηματικές διαστάσεις. Απαιτείται η λεπτομερειακή ανάλυση και η εξέταση στρατηγικών επιλογών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε λύση, με σεβασμό στην κανονική τάξη η οποία οφείλει να αναγνωρίζει τον ρόλο και τις αποφάσεις της Ελληνικής Πολιτείας, του Πατριαρχείου και της Ιεράς Κοινότητας. Και όλα αυτά με αποφυγή της βίας και με σεβασμό στη μοναστική ιδιότητα και τη θρησκευτική ευαισθησία.
Θεωρώ και πιστεύω ότι τα πράγματα μπορούν να επιλυθούν με έναν σωστό σχεδιασμό και με μια ειλικρίνεια μεταξύ μας, αφού παραδεχθούμε ποιο είναι το πρόβλημα. Την περίοδο αυτή δρομολογούνται εξελίξεις και για την επίλυση του χρονίζοντος θέματος της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου, με σεβασμό πάντα στις παραδόσεις του Όρου και στην ησυχαστική και ασκητική ζωή της Αθωνικής Πολιτείας.
Υπάρχουν εξωτερικοί παράγοντες και δρώντες οι οποίοι εκμεταλλεύονται καταστάσεις, όπως αυτή της Ι. Μονής Εσφιμένου μέσα στο Άγιο Όρος;
Από την έναρξη της λειτουργίας του Άθωνα ως οργανωμένου κοινοβιακού μοναχισμού, τη δεκαετία του 960 μ.Χ., την εποχή του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας, Μοναχού Αθανασίου και μετέπειτα Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου, υπήρχαν περίοδοι όπου έγιναν προσπάθειες διαφοροποίησης της ζωής του Όρους από εξωγενείς παράγοντες. Το Άγιο Όρος όμως διατηρεί πάντα την πνευματική και πολιτισμική του ιδιαιτερότητα, παρά τις πιέσεις πολιτικών, κοινωνικών και τεχνολογικών εξελίξεων, διατηρώντας και επιβάλλοντας με τον ήρεμο και σιωπηλό του τρόπο εξαιρετικές ισορροπίες.
Βυζαντινοί αυτοκράτορες, Οθωμανική περίοδος, Νεότερο Ελληνικό κράτος, Φραγκοκρατία, Δυτικές παρεμβάσεις, τεχνολογία, υπερτουρισμός, παγκοσμιοποίηση, πολιτισμικές πιέσεις, πανθρησκεία αποτελούν κάποιες από τους εξωγενείς παράγοντες που επιχείρησαν να διαφοροποιήσουν τη ζωή του Όρους. Το Όρος όμως, επιλέγει στάση προσεκτικής απομόνωσης, προσευχής, πίστης, διατηρώντας την παραδοσιακή του πνευματικότητα με εσωτερικό εξισορροπητικό διάλογο, με την Πολιτεία να συμβάλλει, συνδράμει και υποστηρίζει τις αποφάσεις του.
Θεωρείτε λοιπόν ότι το Άγιο Όρος, πέραν των προφανών, προσδίδει και μια γεωπολιτική υπεραξία στη χώρα μας;
Στην εποχή μας η αξιοποίηση του συνόλου των δυνατοτήτων που υφίστανται, με σκοπό την προαγωγή του γενικού καλού είναι τόσο επιθυμητή όσο και αναγκαία. Η αξιοποίηση ειδικά της Θρησκευτικής Διπλωματίας, ως ευρύτερη έννοια, αφορούσα όλες τις θρησκείες, κρατικούς και μη φορείς καθώς και ιδιωτικές οργανώσεις, αποκτά γεωπολιτική βαρύτητα, επηρεάζοντας την ειρήνη, τον διάλογο, τη σταθερότητα, την ασφάλεια και τις πολιτιστικές συμμαχίες, και συμβάλλοντας ουσιωδώς ως ένα μέσο ήπιας ισχύος.
Ειδικότερα το Άγιο Όρος διαθέτει παγκόσμια πνευματική ακτινοβολία, αναγνωρίζεται ως κληρονομιά της UNESCO, προσελκύει μοναχούς και προσκυνητές από όλο τον κόσμο, λειτουργεί ως Φάρος και Σύμβολο της Ορθοδοξίας, αλλά και ως μοναδική πολιτισμική ιδιαιτερότητα της Πατρίδας μας, ενισχύοντας διεθνώς το αποτύπωμα της Πατρίδας μας.
Επιπρόσθετα, το Άγιο Όρος αποτελεί θεσμό με διεθνή επιρροή, λόγω των σχέσεων που έχουν αναπτυχθεί μέσω των αιώνων με Ορθόδοξες χώρες όπως η Βουλγαρία, η Γεωργία, η Μολδαβία, η Ρουμανία, η Ρωσία και η Σερβία, οι οποίες διαθέτουν μοναχούς εγκαταβιούντες στην Αθωνική Πολιτεία.
Στα παραπάνω αξίζει να προστεθεί η αλληλεπίδραση που έχει δημιουργηθεί μεταξύ της Ιεράς Κοινότητας, των Ιερών Μονών και μεμονωμένων Μοναχών με πανεπιστημιακές και πολιτιστικές κοινότητες εσωτερικού και εξωτερικού. Η αλληλεπίδραση αφορά σε εκπαιδευτική συνεργασία, σε έρευνα και μελέτη, σε συμμετοχή σε διεθνή συμπόσια και συνέδρια, σε συνεργασίες για τη διαφύλαξη και ψηφιοποίηση κειμηλίων, στο πλαίσιο του διαλόγου και της πνευματικής και πολιτιστικής ανταλλαγής γνώσεων, για την προώθηση της Ορθόδοξης παράδοσης.
Γίνεται κατανοητό λοιπόν, πως το Άγιο Όρος προσφέρει στρατηγικό βάθος και γεωπολιτικό κύρος, λειτουργώντας ως παράγοντας ήπιας ισχύος στη πνευματική υπεραξία της Πατρίδας μας.
Βοηθάνε επισκέψεις διασήμων όπως του Μελ Γκίμπσον; Και τι μήνυμα έχετε να μεταφέρετε σε όσους σκέφτονται να επισκεφτούν το Άγιο Όρος, αλλά δεν το έχουν κάνει ακόμα;
Είναι θετική η πολιτιστική διάσταση και η προβολή, αλλά δεν πρέπει να αγνοούμε τον χαρακτήρα του Αγίου Όρους. Ο Μελ Γκίμπσον είναι ένας διάσημος σταρ, που όμως επισκέφθηκε το Όρος όχι για την προώθηση ταινίας του και την προσωπική του προβολή, αλλά για να αναζητήσει απαντήσεις… Ο ίδιος κράτησε την παρουσία του διακριτική, χωρίς θόρυβο.
Δέχτηκα πάρα πολλά τηλέφωνα για να κανονίσω μια συνέντευξη μαζί του – η απάντησή μου ήταν ότι στο Άγιο Όρος, οι άνθρωποι καταφεύγουν αναζητώντας απαντήσεις και ησυχία και αυτό οφείλουμε να το σεβαστούμε.
Υπάρχουν πολλοί επώνυμοι Έλληνες και ξένοι, που επισκέπτονται το Άγιο Όρος και το κρατούν κρυφό. Επιλέγουν έναν Γέροντα, σε κάποια Μονή, κάποια Σκήτη, κάποιο Κελλί, συνομιλούν μαζί του, προσεύχονται και αποχωρούν.
Αυτή είναι η ουσία της επίσκεψης. Να μη χαθεί ο ησυχαστικός - μοναστικός χαρακτήρας του Όρους. Και με την παραπάνω στάση μας, συμβάλλουμε στην προστασία της Αθωνικής Πολιτείας. Αυτό επιθυμούν και οι μοναχοί. Θα πρέπει όσοι επισκέπτονται το Όρος να το σέβονται και να συμπεριφέρονται αναλόγως, με διακριτικότητα και σιωπή.
Στο Άγιο Όρος το μεγαλείο της παράδοσης είναι τεράστιο. Και η στάση μας και η συμπεριφορά μας θα πρέπει να είναι ανάλογη του μεγαλείου του!
