Επιχείρηση Paperclip: Η μυστική αξιοποίηση της γερμανικής τεχνογνωσίας μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο

Η ιστορία της αξιοποίησης της γερμανικής τεχνογνωσίας μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είναι μια από τις σκοτεινές πτυχές της σύγχρονης ιστορίας. Παρότι για δεκαετίες επικρατούσε η αντίληψη ότι οι Σύμμαχοι, κυρίως οι Αμερικανοί, επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στην επιστράτευση των Γερμανών επιστημόνων για την ανάπτυξη πυραύλων, στην πραγματικότητα, η γερμανική τεχνολογία άνοιξε νέους ορίζοντες σε μια τεράστια γκάμα τομέων.

Ο Γιώργος Ηλιόπουλος, συγγραφέας του βιβλίου «Ο πόλεμος των μυστικών όπλων» (1945-1950), ερευνά τις μυστικές επιχειρήσεις που έλαβαν χώρα αμέσως μετά τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας, μέσα από την επιχείρηση Paperclip, αλλά και άλλες λιγότερο γνωστές αποστολές. Οι Αμερικανοί, οι Σοβιετικοί, οι Βρετανοί και οι Γάλλοι επιδόθηκαν σε μια λυσσαλέα αναζήτηση επιστημονικών εγκεφάλων, προκειμένου να αποκτήσουν στρατηγικό πλεονέκτημα στη νέα εποχή που ξεκινούσε.

«Το θέμα με αυτή την επιχείρηση, που αρχίσαμε να ανακαλύπτουμε τι συνέβαινε μετά το 1990, δηλαδή πολλά χρόνια αργότερα, είναι το τι συνέβη μετά την ήττα της Γερμανίας. Οι σύμμαχοι, και κυρίως οι Αμερικανοί, μπήκαν στη Γερμανία αναζητώντας νέα τεχνολογία», ανέφερε αρχικά στο Newsbomb.gr.

Όπως περιγράφει στο Newsbomb.gr ο Γιώργος Ηλιόπουλος από τον Ιούνιο του 1945, έμπειροι δημοσιογράφοι, όπως ο Charles Lester Walker, κατέγραψαν με δέος τις τεχνολογικές ανακαλύψεις των Αμερικανών στην κατεστραμμένη Γερμανία.

«Μου έκανε μεγάλη εντύπωση πως ένας έμπειρος δημοσιογράφος, ο Charles Lester Walker, ο οποίος έφτασε τον Ιούνιο του 1945 στη Γερμανία ακολουθώντας ειδικά κλιμάκια των υπηρεσιών πληροφοριών, ανέφερε πρωτοποριακές και καινοτόμες τεχνικές στη βιομηχανική παραγωγή, για ό,τι μπορεί και δεν μπορεί να διανοηθεί κανείς», λέει ο συγγραφέας.

Το άρθρο του Walker, Secrets by the Thousands, που δημοσιεύθηκε στο Harper’s Magazine το 1946, ανέφερε χιλιάδες γερμανικές ευρεσιτεχνίες που εφαρμόζονταν στη βιομηχανική παραγωγή: Aπό την τεχνολογία των συνθετικών καυσίμων και των νέων κραμάτων μετάλλων, μέχρι τις ηλεκτρονικές διατάξεις υπερύθρων και υπεριώδους ακτινοβολίας.

Από την τεχνολογία του 1944, στον 21ο αιώνα

Ωστόσο, η κυρίαρχη ερώτηση είναι: «Ποιο ήταν το πιο σημαντικό τεχνολογικό απόκτημα που κέρδισαν οι Αμερικανοί από τους Γερμανούς;». «Δημιούργησαν στην Αμερική μια μονομανία με τους πυραύλους, ενώ θα μπορούσαν να είχαν προχωρήσει και σε πολλά άλλα πράγματα που τελικά δεν προχώρησαν», τονίζει ο Γιώργος Ηλιόπουλος.

Οι Ρώσοι, από την άλλη πλευρά, ανέπτυξαν και διατήρησαν τεχνολογίες με ρίζες στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως οι ανεμοβόρες βόμβες. «Είναι κάτι που έχει χαμηλό κόστος. Πρωτοεμφανίστηκαν το 1944. Οι Γερμανοί χρησιμοποιούσαν ένα μέσο που ήταν ουσιαστικά με τηλεοπτικό εικονοσκόπιο πάνω στο βλήμα, και τώρα βάζουν ένα GPS που κοστίζει πολύ περισσότερο από το ίδιο το βλήμα».

Στην κατανομή της γερμανικής τεχνογνωσίας, οι Αμερικανοί απέκτησαν ένα σημαντικό πλεονέκτημα. «Είχαν ένα πλεονέκτημα ότι όταν άρχισαν να βρίσκουν τις δεξιοτεχνίες, κατάλαβαν ότι χωρίς τους ανθρώπους δεν θα μπορούσαν να προχωρήσουν. Έκαναν καταλόγους με καθηγητές πανεπιστημίων και με ειδικούς», εξήγησε. Οι Αμερικανοί και οι Σοβιετικοί προχώρησαν γρήγορα στη στρατολόγηση επιστημόνων, αδιαφορώντας για το παρελθόν τους.

«Σε περιπτώσεις που το παρελθόν δεν ήταν ευχάριστο, φρόντισαν να φτιάξουν πλαστούς φακέλους, στους οποίους έδειχναν ότι αυτοί δεν είχαν καμία σχέση με το καθεστώς, ότι ήταν πολιτικά αντίθετοι», αποκαλύπτει ο συγγραφέας. Οι Βρετανοί, αντίθετα, καθυστέρησαν λόγω εσωτερικών πολιτικών αντιπαραθέσεων και τελικά έμειναν πίσω στη «μάχη» για την αξιοποίηση της γερμανικής τεχνολογίας.

Σημειώνεται ότι αυτές οι εξελίξεις επηρεάζουν το σήμερα. «Υπάρχουν μεγάλα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα που προέκυψαν από εκείνη την περίοδο και συνεχίζουν να έχουν επιρροή. Βλέπουμε, για παράδειγμα, μεγάλους επιχειρηματίες και εταιρείες με ρίζες σε εκείνες τις μυστικές επιχειρήσεις να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο μέχρι και σήμερα», σημείωσε.