«Στα μυστικά μέρη της Αρχαίας Σοφίας»: Ο συγγραφέας που μας καλεί να ανατρέψουμε όσα γνωρίζουμε

Πριν από 60 χρόνια βρέθηκε στη Νότια Ιταλία και τη Μεγάλη Ελλάδα μια σειρά από αρχαίες ελληνικές επιγραφές με πληροφορίες τόσο παράξενες, που οι μελετητές προτίμησαν μάλλον να τις… αποσιωπήσουν, παρά να εντρυφήσουν σε όσα νέα -και ίσως απίστευτα- είχαν να μας μεταδώσουν, για όσα έκαναν και σκέφτηκαν οι άνθρωποι εκεί, πριν από 2.500 χρόνια.

Οι πληροφορίες υπερβαίνουν τα όσα γνωρίζουμε για την αρχαία ελληνική σοφία και τα διάφορα ρεύματα σκέψης και φιλοσοφίας, που αναπτύχθηκαν από προσωπικότητες όπως ο Πυθαγόρας, σε αυτή τη «δίπλα» Ελλάδα, την εποχή της ακμής του πνεύματος. Και ίσως όχι μόνο του πνεύματος όπως το εννοούμε σήμερα.

Ο εγνωσμένης αξίας και κύρους ακαδημαϊκός και συγγραφέας Peter Kingsley μας καλεί στο νέο του βιβλίο να γνωρίσουμε, μάλλον για πρώτη φορά, τις άγνωστες μυστικιστικές παραδόσεις της αρχαίας σοφίας, που διαμόρφωσε εν πολλοίς τον κόσμο που ζούμε σήμερα, υπό τη δική του οπτική και μελέτη.

Το βιβλίο «Στα Μυστικά Μέρη της Αρχαίας Σοφίας» (Εκδόσεις Κάκτος) έχει ως αφετηρία μερικές εντυπωσιακές ανακαλύψεις που έγιναν πρόσφατα στα ερείπια της Ελέας, στη Μεγάλη Ελλάδα. Ξεκινώντας από αυτό το σημείο, και με κεντρικό ήρωα τον σχετικά ανυπόληπτο Παρμενίδη, αφηγείται μια εκπληκτική ιστορία που αμφισβητεί τα ίδια τα θεμέλια όχι μόνο της σύγχρονης ιστορίας, αλλά και τις πιο βασικές ιδέες μας για το ποιοι είμαστε. Ο αναγνώστης εισέρχεται σε μια πραγματικότητα άλλων συνειδησιακών καταστάσεων και βλέπει τις αποδείξεις για μία από τις «μεγαλύτερες ακαδημαϊκές συγκαλύψεις όλων των εποχών», όπως θεωρεί.

Οι υπόλοιπες αρχέγονες θρησκείες, έχουν ως βάση τους τον μυστικισμό. Η ελληνική, όπως μας έχει περάσει, έχει τη βάση της στον ορθό λόγο και τη σκέψη. Ίσως όμως τελικά, όχι μόνο σε αυτή… «Ο Ελληνικός κόσμος εκείνη την εποχή ήταν στενά συνδεδεμένος με την Ασία και την Ανατολή. Αλλά δεν χρειαζόταν να ψάξει στην Ανατολή ή στον Βουδισμό ή οπουδήποτε αλλού γιατί τα πάντα ήταν διαθέσιμα στον Δυτικό κόσμο, στην δική του γλώσσα, με τους πιο απλούς και αποτελεσματικούς όρους», εξηγεί ο ίδιος στη συνένευξή του στο Newsbomb.gr.

Όλα αυτά, που θέλει να μας πει ο συγγραφέας με απλό, αλλά αναλυτικά επεξηγηματικό, τρόπο στο βιβλίο του, δεν θα μπορούσαν να μην έχουν εφαρμογή και στο σήμερα, με τον ίδιο να αισιοδοξεί ότι θα μπορούσαν να αλλάξουν δομικά τον τρόπο που σκεφτόμαστε και να ανακαλύψουμε -ξανά, όπως οι πρόγονοί μας- το πραγματικό νόημα της ζωής…

Διαβάστε τη συνέντευξη του Peter Kingsley στο Newsbomb.gr:

Newsbomb.gr: Είναι σαφές στο βιβλίο σας ότι κάνετε λόγο για κάποιου τύπου… «αρχαιοελληνικό μυστικισμό». Ο οποίος έχει μείνει στην αφάνεια λόγω κάποιας τεράστιας «ακαδημαϊκής συγκάλυψης». Θέλετε να μου πείτε εσείς, με λίγα λόγια, το νόημα που θέλετε να περάσετε με το βιβλίο σας;

Peter Kingsley: Το βιβλίο τούτο διηγείται μια συναρπαστική ιστορία. Είναι μια ασυνήθιστη ιστορία γιατί, σε αντίθεση με τις περισσότερες ιστορίες, είναι εντελώς αληθινή. Και βέβαια δεν μπορούμε να συνοψίσουμε μια καλή ιστορία. Πρέπει να την ακούσουμε από την αρχή μέχρι το τέλος. Το μόνο που μπορούμε, ή θα πρεπε, να πούμε είναι ότι τούτη είναι η ιστορία των ανθρώπων και των γεγονότων που μας οδήγησαν στον σύγχρονο κόσμο όπως τον γνωρίζουμε σήμερα–με όλες τις υποσχέσεις του και τις αποτυχίες του.

Η Μεγάλη Ελλάδα και τα σπουδαία επιτεύγματα του ελληνικού πολιτισμού εκεί, είναι αρκετά άγνωστα ή περιθωριοποιημένα, και στην καλύτερη περιορίζονται στον Πυθαγόρα. Τι συνέβη λοιπόν τόσο σημαντικό στην Ελέα, και γιατί ήταν τόσο σημαντικός ο Παρμενίδης;

Η σημασία της Ελέας στη νότια Ιταλία είναι συνδεδεμένη, όπως εξηγώ στο βιβλίο, με την σημασία των αρχαίων Ελληνικών αποικιών, εκεί που σήμερα είναι η δυτική άκρη της Τουρκίας. Η κρίσιμη σπουδαιότητα της νότιας Ιταλίας, στα δυτικά της Ελληνικής χερσονήσου, καθώς και η θεμελιώδης σπουδαιότητα του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού της Ανατολής στα ανατολικά, έχει υποβαθμιστεί γιατί τα τελευταία δυόμιση χιλιάδες χρόνια ο τρόπος που κατανοούμε τη δυτική ιστορία υπαγορεύεται από την Αθήνα.

Ο Αθηνοκεντρισμός, όπως τον αποκαλώ, δημιούργησε μια τρομερά υπερβολική και διαστρεβλωμένη αντίληψη της σημαντικότητας προσώπων όπως ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης. Και αυτό μας εμπόδισε να εκτιμήσουμε την πραγματική πορεία της φιλοσοφίας στον αρχαίο κόσμο. Αναφορικά με τον Παρμενίδη: κατά την εκτίμηση μου είναι ένας πολύ σημαντικότερος και σπουδαιότερος φιλόσοφος από τον Πλάτωνα γιατί ό,τι δίδασκε το ζούσε. Δεν χρησιμοποιούσε ακατάπαυστα λόγια και θεωρίες τα οποία, αν και μπορούν να μας κινήσουν το ενδιαφέρον και μερικές φορές ακόμα και να μας εμπνεύσουν, δεν συνεισφέρουν τίποτα το ουσιώδες στον τρόπο που ζούμε την ζωή μας από στιγμή σε στιγμή. Η ποίηση του Παρμενίδη που επέζησε μέχρι τώρα μπορεί ακόμα να μας δώσει την πιο βαθειά επίγνωση όχι μόνο της ιστορίας και του παρελθόντος, αλλά και του εαυτού μας όπως υπάρχουμε και αγωνιζόμαστε σήμερα.

Αρκεί η ερμηνεία σας του νοήματος του ποιήματός του Παρμενίδη και μερικά άλλα στοιχεία, ώστε να πειστούν οι σημερινοί μελετητές πως… έχουμε «ξεχάσει» ένα τεράστιο και σημαντικό κεφάλαιο της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας; Ή μήπως… προτιμάμε απλά να το αγνοούμε;

Ασφαλώς δεν αρκεί. Για αυτόν τον λόγο δεν έγραψα το βιβλίο ως ακαδημαϊκό έργο για λίγους μόνο μελετητές που θα το διαβάσουν, θα το περιπλέξουν, και θα το παρανοήσουν, αλλά ως ένα προσβάσιμο βιβλίο­–σχεδόν ένα βιβλίο πεζής ποίησης–που μπορεί να διαβαστεί και να κατανοηθεί απ´όλους. Οι μελετητές σήμερα, όπως οι ακαδημαϊκοί πρόγονοι τους, γενικά δεν ενδιαφέρονται για την αλήθεια. Αντιθέτως, αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να κρατήσουν τα πραγματικά γεγονότα και την αλήθεια κρυμμένα, γιατί η αλήθεια θα τους έθετε εκτός λειτουργίας. Για αυτόν τον λόγο στην αρχή του βιβλίου παραθέτω σκόπιμα τα σοφά λόγια του Ιησού γι αυτούς που κρατούν τα κλειδιά της γνώσης και όχι μόνο δεν τα χρησιμοποιούν για να εισέλθουν οι ίδιοι, αλλά τα κρύβουν για να εμποδίσουν οποιονδήποτε άλλον από το να εισέλθει και να μάθει αυτό που χρειαζόμαστε τόσο πολύ να μάθουμε και ως άτομα και ως πολιτισμός.

Και γιατί εφόσον όλα αυτά ήταν τόσο διαδεδομένα στον αρχαίο κόσμο, «εξαφανίστηκαν» τα μεταγενέστερα χρόνια; Μέχρι και σήμερα λέτε… Μπορεί το βιβλίο σας να αποτελέσει το έναυσμα να τα ανακαλύψουμε ξανά; Ποιες άλλες πιο σύγχρονες θεωρίες ή και επιστημονικές ανακαλύψεις θεωρείτε ότι μπορούν να επιβεβαιώσουν τα όσα αναφέρετε;

Ο κύριος λόγος που εξαφανίστηκαν είναι γιατί, εξαιτίας κυρίως της επιρροής της Αθηναϊκής διανοητικής παράδοσης, οι άνθρωποι στον Δυτικό κόσμο κατέληξαν να εκτιμούν έννοιες και σκέψεις και θεωρία πολύ περισσότερο απ´ό,τι θα έπρεπε. Τούτο το βιβλίο που έγραψα αφορά έναν τρόπο ζωής που ενσωματώνει τα πάντα με τα πάντα. Ο Ελληνικός κόσμος εκείνη την εποχή ήταν στενά συνδεδεμένος με την Ασία και την Ανατολή. Αλλά δεν χρειαζόταν να ψάξει στην Ανατολή ή στον Βουδισμό ή οπουδήποτε αλλού γιατί τα πάντα ήταν διαθέσιμα στον Δυτικό κόσμο, στην δική του γλώσσα, με τους πιο απλούς και αποτελεσματικούς όρους.

Όσον αφορά εκείνους σήμερα που ενδιαφέρονται για την Δυτική επιστήμη, τις θεωρίες συνειδητότητας και ούτω καθ᾽ εξής: και αυτοί επίσης τείνουν κυρίως να γοητεύονται από μεγάλες θεωρίες και ιδέες. Όσον αφορά την πρακτική εξάσκηση, δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στο ν᾽ αλλάξουμε τον κόσμο παρά στην απείρως πιο αξιόλογη προσπάθεια ν᾽ αλλάξουμε τον εαυτό μας. Όμως αυτό που λέει τούτο το βιβλίο είναι κάτι τόσο απλό, τόσο ταπεινό, τόσο κομψό που οι περισσότεροι άνθρωποι θα το αγνοήσουν–και μάλλον θα προτιμήσουν να εξαφανιστεί για να μπορέσουν να συνεχίσουν να σκέφτονται όλων των ειδών τις συναρπαστικές θεωρίες καθώς ο Δυτικός πολιτισμός οδεύει προς εξάλειψη.

Λέτε λοιπόν στο βιβλίο σας ότι ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος ζει διαρκώς με ελλείψεις στο μυαλό του, που προσπαθεί να τις καλύψει, μέχρι την επόμενη… Τι διδάσκει η θεωρία που πραγματεύεστε στο βιβλίο και πώς μπορεί να αλλάξει αυτό;

Ο σκοπός του βιβλίου, ακριβώς όπως ο σκοπός του Παρμενίδη, είναι να επαναφέρει όλη την προσοχή μας σ´αυτό με την πιο βαθειά σημασία, πιο πιεστικά επείγον, πιο έντονα ευαίσθητο στην ζωή μας. Το βιβλίο προσπαθεί να εξηγήσει με πολλούς τρόπους ότι ο πόθος μας, η αίσθηση ότι είμαστε άδειοι, κενοί, είναι αυτό που θα μας οδηγήσει στην εσωτερική πλήρωση αν απλά του το επιτρέψουμε. Όμως στην προσπάθεια μας να γεμίσουμε το κενό μέσα μας με όλων των ειδών τους περισπασμούς και δραστηριότητες χωρίς νόημα, γινόμαστε οι χειρότεροι εχθροί μας.

Ο τρόπος που γράφετε, παραπέμπει σε κάποιον που μπορεί να έχει βιώσει, σε κάποιο βαθμό, αυτό που αναφέρετε ως «εγκοίμηση». Έχετε να μας πείτε κάτι για αυτό;

Όλοι έχουμε βιώσει την εμπειρία της «εγκοίμησης». Είναι μαζί μας κάθε λεπτό όταν κοιμόμαστε τη νύχτα, και κάθε λεπτό όταν είμαστε ξυπνητοί. Είναι αυτό που μας κρατά ζωντανούς και μας συνδέει με τη ζωή γύρω μας. Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς διαλέγουμε να το χρησιμοποιήσουμε…