ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Πόσο απέχουμε από την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα; Άγνωστες πτυχές από τη δράση του Έλγιν

Πόσο απέχουμε από την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα; Άγνωστες πτυχές από τη δράση του Έλγιν
AP Photo/Alastair Grant

Ο ιστορικός και συγγραφέας Θάνος Κονδύλης μιλώντας στο Newsbomb.gr σκιαγραφεί το προφίλ του Έλγιν και αποκαλύπτει άγνωστες λεπτομέρειες για το πώς «ξήλωσε» τα μάρμαρα. Οι μέσοι Βρετανοί υποστηρίζουν το ελληνικό αίτημα για επιστροφή των γλυπτών.

«Γυμνή» εδώ και δύο αιώνες είναι η Ακρόπολη. Η λεηλασία πάνω της από τον Έλγιν είναι ολοφάνερη. Εδώ και χρόνια έχουν γίνει απόπειρες για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα, αλλά όλες έπεφταν στο κενό.

Πριν λίγες ημέρες ο Πρωθυπουργός επισκεπτόμενος στο Λονδίνο τον Βρετανό ομόλογο του έθεσε το θέμα και μάλιστα πολύ υψηλά στην ατζέντα της συζήτησης τους.

«Το αίτημά μας δεν είναι φωτοβολίδα. Θα επιμείνουμε με μεθοδικότητα, για να χτίσουμε τα απαραίτητα ερείσματα και στη βρετανική κοινή γνώμη, για την ανάγκη επανένωσης με τα Γλυπτά του Μουσείου Ακροπόλεως. Είναι σημαντικό ζήτημα που αφορά τις διμερείς σχέσεις μας» τόνισε, προσθέτοντας, πως «δεν είναι κατά βάσιν ζήτημα μόνο νομικό, είναι πρωτίστως ζήτημα αξιακό και πολιτικό και θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα για να πετύχουμε τον σκοπό μας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Φαίνεται πως η κίνηση του Πρωθυπουργού τάραξε τα λιμνάζοντα νερά, καθώς λίγο μετά την επίσκεψή του η Βρετανική Κυβέρνηση πήρε θέση.

Ειδικότερα η Ντάουνινγκ Στριτ δήλωσε ότι η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα είναι ζήτημα που αφορά το βρετανικό μουσείο, αναθεωρώντας, όπως φαίνεται, την πάγια άρνησή της γύρω από το θέμα αυτό. Μόλις τον Μάρτιο ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπ. Τζόνσον είχε διατυπώσει εκ νέου την άρνηση της βρετανικής κυβέρνησης σε συνέντευξη στην εφημερίδα «Τα Νέα». «Η βρετανική κυβέρνηση έχει μία σταθερή, πάγια θέση για τα γλυπτά, ότι αυτά αποκτήθηκαν νόμιμα από τον Λόρδο Ελγιν με βάση τη νομοθεσία της εποχής και βρίσκονται νομίμως στην κατοχή του βρετανικού μουσείου», είχε δηλώσει ο Τζόνσον. Χθες όμως, ενόψει της συνάντησης του Βρετανού πρωθυπουργού με τον Ελληνα ομόλογό του Κυριάκο Μητσοτάκη, στην Ντάουνινγκ Στριτ, ο εκπρόσωπος του Βρετανού πρωθυπουργού απάντησε ως εξής στην ερώτηση γύρω από τη βρετανική θέση. «Το βρετανικό μουσείο λειτουργεί ανεξάρτητα από την κυβέρνηση. Είναι, ορθώς, απαλλαγμένο από πολιτική ανάμειξη. Οι αποφάσεις για τις συλλογές λαμβάνονται από τους επιτρόπους του μουσείου και τα ερωτήματα που αφορούν τον χώρο έκθεσης των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι δικό τους ζήτημα». Ωστόσο, το βρετανικό μουσείο εμμένει στην άρνησή του, όπως φαίνεται από την ιστοσελίδα του, στην οποία αναφέρεται ότι «κοινοβουλευτική επιτροπή εξέτασε ενδελεχώς τις ενέργειες του Λόρδου Ελγιν το 1816 και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν απολύτως νόμιμες. Εν συνεχεία τα γλυπτά εισήλθαν στο βρετανικό μουσείο με πράξη της βρετανικής Βουλής».

AP Images

Τρεις στους πέντε Βρετανούς υπέρ της επιστροφής - Έρευνα της YouGov δείχνει να έχει μειωθεί περαιτέρω η αντίσταση στο ελληνικό αίτημα

Όλο και αυξάνεται η λαϊκή βούληση στη Βρετανία υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα, σύμφωνα με νέα δημοσκόπηση που διενεργήθηκε την Τρίτη, την οποία και χαιρέτισε ο ίδιος ο Έλληνας πρωθυπουργός με ανάρτησή του.

Μερικές ημέρες μετά το επίσημο αίτημα του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Βρετανό ομόλογό του να μεσολαβήσει για το θέμα, η έρευνα του έγκυρου οργανισμού δημοσκοπήσεων YouGov μεταξύ 7.717 ενηλίκων στη Μεγάλη Βρετανία έδειξε ότι σχεδόν τρεις στους πέντε ερωτηθέντες υποστηρίζουν την επάνοδο των πολύτιμων έργων τέχνης που αφαίρεσε ο Λόρδος Έλγιν από τον Παρθενώνα το 1803 στην Ελλάδα.

Συγκεκριμένα τα τελικά αποτελέσματα της δημοσκόπησης δείχνουν ότι το 59% των Βρετανών θεωρούν ότι τα Μάρμαρα του Παρθενώνα ανήκουν στην Ελλάδα, ενώ μόνο το 18% πιστεύουν ότι ανήκουν στη Βρετανία.

Σε αντίστοιχη έρευνα το 2014, πάλι της εταιρίας YouGov, το ποσοστό όσων αντιδρούσαν στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ακρόπολη ανερχόταν στο 23%.

Το αποτέλεσμα της νέας έρευνας χαιρέτισε ο κ. Μητσοτάκης με ανάρτησή του την Τετάρτη, αναφέροντας ότι «η σχέση της Ελλάδας με το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ισχυρή. Ας την ενισχύσουμε περαιτέρω. Είναι καιρός να πράξουμε το σωστό και να επανενώσουμε τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Αθήνα. Είναι μια κίνηση, που στηρίζεται από τον βρετανικό λαό».

Ενδιαφέρον έχει και το ποσοστό, όσων δήλωσαν ότι δεν γνωρίζουν, καθώς το 22% είναι και μεγαλύτερο όσων αντιδρούν στην επιστροφή των Γλυπτών και δείχνει, ότι σε σημαντικό ποσοστό οι Βρετανοί δεν είναι ενήμεροι για το ζήτημα, κάτι που αφήνει περιθώρια για σχετική εκστρατεία εκ μέρους της Ελλάδας.

AP Photo/Alastair Grant

Θάνος Κονδύλης: Ο Έλγιν πούλησε τα μάρμαρα στο Βρετανικό Μουσείο έναντι μόλις 35.000 λιρών για να γλυτώσει από τη χρεωκοπία

Ο Θάνος Κονδύλης είναι ιστορικός και συγγραφέας. Μάλιστα, το τελευταίο του μυθιστόρημα «Γυναίκα από φως και πέτρα» κάνει αναφορά στον Έλγιν. Ο ίδιος μιλώντας στο Newsbomb.gr, φέρνει στο φως άγνωστες πτυχές από την δράση του Έλγιν, σε βάρος του Πολιτισμικής κληρονομιάς της χώρας μας.

Οι πληγές που έχει υποστεί ο ελληνικός Πολιτισμός από τις αρπαγές των θησαυρών είναι ανυπολόγιστος;

«Ακριβώς αυτός είναι ο σωστός όρος. Ειδικά στην περίοδο της Τουρκοκρατίας στην Ελλάδα, οι αρχαιολογικοί θησαυροί μας υπέστησαν μια άνευ προηγουμένου λεηλασία από τους καλλιεργημένους Ευρωπαίους περιηγητές, φιλέλληνες κτλ. Όλοι όσοι έρχονταν στην υπόδουλη Ελλάδα λάμβαναν άλλος περισσότερα και άλλος λιγότερα ενθύμια από τα αρχαιοελληνικά ερείπια που βρίσκονταν διάσπαρτα στη χώρα».

Ποιο ήταν το προφίλ του Έλγιν;

«Η ζωή του Τόμας Μπρους (Thomas Bruce, Σκοτία 1766-Παρίσι 1841), 5ου κόμη του Έλγιν, είναι πραγματικά μυθιστορηματική. Το 1791 ξεκίνησε τη διπλωματική του καριέρα και την περίοδο 1799-1803 ήταν πρέσβης της Αγγλίας στην Κωνσταντινούπολη, πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ήταν ο άνθρωπος που αφαίρεσε τον Γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα και τον μετέφερε στην Αγγλία μαζί με άλλες αρχαιότητες. Για να το πετύχει αυτό απέσπασε τον Ιούλιο του 1801 φιρμάνι, δηλαδή διαταγή (του οποίου σώζεται μόνο η ιταλική μετάφραση) που όμως ανακλήθηκε το 1804. Τούτο ήταν υπογραμμένο όχι από τον ίδιο τον σουλτάνο, στον οποίο τυπικά ανήκαν τα πάντα μέσα στην αυτοκρατορία, αλλά από έναν ανώτερο διοικητικό υπάλληλο (καϊμακάμη). Για να καταφέρει ο Έλγιν να πετύχει την αφαίρεση των μαρμάρων από τον Παρθενώνα, εξαγόρασε με χρήματα και δώρα τους ανώτερους κρατικούς Τούρκους υπαλλήλους της Αθήνας, όπως ο ίδιος ομολόγησε στο αγγλικό κοινοβούλιο. Τα πλοία που ο Έλγιν είχε ναυλώσει μετέφεραν στο Λονδίνο 253 αρχιτεκτονικά μέλη του Παρθενώνα, μια Καρυάτιδα από το Ερεχθείο και πολλά άλλα. Τον Ιανουάριο του 1804 έφτασαν στο Λονδίνο τα πρώτα 65 κιβώτια. Η συνολική επιχείρηση στοίχησε 74.000 λίρες στον Έλγιν, κατά δική του ομολογία. Τελικά, με απόφαση του Βρετανικού Κοινοβουλίου πούλησε τα Γλυπτά στο Βρετανικό Μουσείο έναντι μόλις 35.000 λιρών για να γλυτώσει από τη χρεωκοπία. Η καταλήστευση των μαρμάρων του Παρθενώνα από τον Έλγιν στιγματίστηκε από ανθρώπους του πνεύματος σ’ όλον τον κόσμο, με πρωτοστάτη τον Λόρδο Βύρωνα, που χαρακτήρισε τον Έλγιν βάνδαλο».

Μέσα από το τελευταίο σας βιβλίο μιλάτε για τον επαναπατρισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα. Πώς βλέπετε αυτήν την προσπάθεια που ξεκίνησε από τον πρωθυπουργό; Θα αποφέρει καρπούς;

«Θεωρώ ότι δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια καλή προσπάθεια στο σύνολο των προσπαθειών, που γίνονται από Έλληνες και ξένους για τον επαναπατρισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα. Μακάρι να γινόταν αυτό από όλους τους πρωθυπουργούς και κυβερνήσεις της χώρας, αλλά τελικά φαίνεται ότι λίγοι ενδιαφέρονται πραγματικά».

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.