ΕΕ: Ο παγκόσμιος φόρος των δισεκατομμυριούχων θα μπορούσε να αποφέρει 250 δισεκατομμύρια δολάρια

Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ανοίξουν ένα νέο μέτωπο στη διεθνή καταστολή της φοροδιαφυγής με έναν παγκόσμιο ελάχιστο φόρο στους δισεκατομμυριούχους, ο οποίος θα μπορούσε να συγκεντρώσει 250 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, δήλωσε τη Δευτέρα το Φορολογικό Παρατηρητήριο της ΕΕ. Εάν επιβληθεί, το ποσό θα ισοδυναμούσε μόνο με το 2% του πλούτου των σχεδόν 13 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που κατέχουν οι 2.700 δισεκατομμυριούχοι παγκοσμίως, δήλωσε η ερευνητική ομάδα.

Επί του παρόντος, ο πραγματικός φόρος των δισεκατομμυριούχων είναι συχνά πολύ μικρότερος από ό,τι πληρώνουν άλλοι φορολογούμενοι επειδή μπορούν να αποθηκεύσουν τον πλούτο τους σε φορολογικούς παραδείσους που τους προστατεύουν από το φόρο εισοδήματος, ανέφερε ο όμιλος στην Έκθεση Παγκόσμιας Φοροδιαφυγής 2024. «Αυτό δεν μπορεί να δικαιολογηθεί γιατί έτσι θα ρισκάραμε τη σταθερότητα του συστήματος φορολόγησης και την κοινωνική αποδοχή της», λέει ο διευθυντής του παρατηρητηρίου, Γκάμπριελ Ζούκμαν.

Οι προσωπικοί φόροι των δισεκατομμυριούχων στις ΗΠΑ φτάνουν μόλις το 0,5% ενώ στη Γαλλία που φημίζεται για την υψηλή φορολογία που επιβάλλει, ο αντίστοιχος φόρος είναι σχεδόν μηδενικός. Καθώς η ανισότητα στην παραγωγή πλούτου διευρύνεται, σε πολλές χώρες γίνεται αφορμή για να ακούγεται όλο και πιο δυνατά το αίτημα δικαιότερης φορολόγησης των εχόντων.

Την ίδια στιγμή τα κράτη αντιμετωπίζουν κρίσιμα ζητήματα όπως η γήρανση του πληθυσμού, τα τεράστια κονδύλια που απαιτούνται στην πράσινη μετάβαση και το χρέος που συσσωρεύτηκε στη διάρκεια της πανδημίας. Ο προϋπολογισμός των ΗΠΑ για το νέο έτος περιλάμβανε πρόταση για ελάχιστη φορολόγηση ύψους 25% στο 0,01% των πιο πλούσιων πολιτών της χώρας αλλά αυτή η πρόταση έχει περάσει στο περιθώριο του σχετικού διαλόγου.

Αν και η συντονισμένη προσπάθεια φορολόγησης των πλουσίων θα χρειασθεί αρκετά χρόνια για να επιτευχθεί, το Παρατηρητήριο ανέδειξε την επιτυχία των κυβερνήσεων στο ζήτημα του τραπεζικού απορρήτου και στη μείωση των επιλογών που έχουν οι πλούσιοι να κρύβουν τα κέρδη τους σε φορολογικούς παραδείσους.

Το 2018 το σύστημα αυτόματης κοινής χρήσης πληροφοριών λογαριασμού μείωσε το ποσό του πλούτου που διοχετεύεται σε υπεράκτιους φορολογικούς παραδείσους κατά τρεις φορές, εκτιμά το παρατηρητήριο. Παράλληλα, μια συμφωνία του 2021 μεταξύ 140 χωρών αναμένεται να περιορίσει το πεδίο εφαρμογής των πολυεθνικών να μειώσουν τους φόρους κρατώντας κέρδη σε χώρες με χαμηλό φόρο, θέτοντας παγκόσμιο κατώτατο όριο 15% στη φορολογία των επιχειρήσεων (από το επόμενο έτος).

«Αυτό που κάποιοι θεωρούσαν ακατόρθωτο, τώρα γίνεται. Το επόμενο βήμα είναι να εφαρμόσουμε την ίδια λογική στους δισεκατομμυριούχους και όχι μόνο στις επιχειρήσεις», λέει ο Ζούκμαν. Και προσθέτει ότι «αν και απουσιάζει η πίεση για το θέμα μιας ευρείας συσπείρωσης χωρών, ορισμένες που προσπαθούν, μας δείχνουν το δρόμο».

Αν και το τέλος του τραπεζικού απορρήτου και ο ελάχιστος φόρος των μεγάλων εταιρειών έχει οδηγήσει στο τέλος του πολύχρονου ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών στους φορολογικούς δείκτες, υπάρχουν δυνατότητες φορολογικής ελάφρυνσης, σύμφωνα με την έρευνα. Για παράδειγμα, οι δισεκατομμυριούχοι πλέον προτιμούν να κατευθύνουν τα κέρδη τους στην αγορά ακινήτων και όχι στους φορολογικούς παραδείσους, ενώ οι πολυεθνικές εταιρείες βρίσκουν τρύπες στην ελάχιστη φορολόγηση που έχει επιβληθεί. Παράλληλα, τα κράτη αυξάνουν όλο και πιο πολύ τον ανταγωνισμό μεταξύ τους μέσω επιδοτήσεων και όχι τόσο στους χαμηλούς φορολογικούς δείκτες.