Στη δίνη πολιτικής κρίσης η Πορτογαλία - Η παραίτηση Κόστα και οι πρόωρες εκλογές

Ο Πορτογάλος πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα παραιτήθηκε εν μέσω έρευνας για πιθανά εγκλήματα διαφθοράς που αφορούν έργα λιθίου και υδρογόνου, βυθίζοντας τη χώρα σε πολιτική κρίση.

Ο Κόστα, ο οποίος ανακοίνωσε την παραίτησή του σε ομιλία του στη Λισαβόνα, είπε ότι δεν θα είναι υποψήφιος στις πρόωρες εκλογές που πιθανότατα θα προκηρύξει ο Πορτογάλος πρόεδρος. Οι πορτογαλικές μετοχές υποχώρησαν, με τον δείκτη PSI να καταγράφει απώλειες έως και 3%.

Η Γενική Εισαγγελία της Πορτογαλίας ανέφερε σε δήλωση που εστάλη μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου την Τρίτη ότι ο Vitor Escaria, προσωπάρχης του Αντόνιο Κόστα, ήταν μεταξύ των πέντε ατόμων που συνελήφθησαν στο πλαίσιο μιας συνεχιζόμενης έρευνας σχετικά με παραχωρήσεις εξερεύνησης λιθίου και ένα έργο παραγωγής υδρογόνου.

Ο Κόστα, ο οποίος είναι πρωθυπουργός από το 2015, ηγήθηκε μιας σοσιαλιστικής κυβέρνησης που υποστηρίζεται από την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Ενώ είχε όλη αυτή την υποστήριξη από τους νομοθέτες, τον περασμένο χρόνο τον συγκλονίζουν άλλες προκλήσεις, όπως το αυξημένο κόστος διαβίωσης, οι διαμαρτυρίες των δασκάλων και οι διαμάχες σχετικά με την κρατική αεροπορική εταιρεία TAP SA, την οποία η κυβέρνηση σχεδιάζει να ιδιωτικοποιήσει.

Ο Πρόεδρος Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα συγκαλεί συνεδρίαση του Συμβουλίου της Επικρατείας την Πέμπτη, ενός συμβουλευτικού οργάνου από το οποίο πρέπει να ζητηθεί η γνώμη του πριν από τη διάλυση του κοινοβουλίου και μετά θα απευθύνει διάγγελμα στους πολίτες. Στην Πορτογαλία, ο πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του χαράσσουν πολιτική. Ο πρόεδρος έχει την εξουσία να διορίζει τον πρωθυπουργό και να προκηρύσσει εκλογές.

Μια δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε από το Diario de Noticias στις 29 Οκτωβρίου έδειξε ότι 28,6% υποστηρίζουν τους Σοσιαλιστές, 3,7 ποσοστιαίες μονάδες μπροστά από το PSD, το κεντροδεξιό κόμμα που είναι η μεγαλύτερη ομάδα αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο. Η Πορτογαλία διεξήγαγε για τελευταία φορά πρόωρες εκλογές τον Ιανουάριο του 2022.

Επιβάρυνση χρέους

Η πορτογαλική οικονομία προβλέπεται να επιβραδυνθεί φέτος, μετά την ανάκαμψη από την πανδημία. Η Πορτογαλία είχε τον τρίτο υψηλότερο δείκτη χρέους στη ζώνη του ευρώ το 2022 και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβλεψε τον Μάιο ότι θα καταταγεί στην πέμπτη θέση το 2023, καθώς ο δείκτης χρέους της πέφτει κάτω από τα επίπεδα της Ισπανίας και της Γαλλίας.

Δεδομένου του υψηλού χρέους της χώραςη κυβέρνηση πρέπει να ελέγχει το κόστος δανεισμού. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της Πορτογαλίας άλλαξε ελάχιστα στο 3,4% την Τρίτη, από 3,3% πριν από ένα χρόνο, με το κόστος δανεισμού να είναι χαμηλότερο σε σχέση με αυτό της Ιταλίας ή την Ισπανίας. Να σημειωθεί πως το 2012, στο αποκορύφωμα της κρίσης χρέους της ευρωζώνης το επιτόκιο του 10ετούς πορτογαλικού ομολόγου είχε εκτοξευθεί στο 18%.

Έρευνες πραγματοποιήθηκαν την Τρίτη σε τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένων των γραφείων που χρησιμοποιούνται από τον αρχηγό του προσωπάρχη του πρωθυπουργού, καθώς και από το υπουργείο Περιβάλλοντος και το Υπουργείο Υποδομών ως μέρος της έρευνας.