Παγκόσμια Ημέρα Προστασίας της Στιβάδας του Όζοντος 2014
Ο φετινός εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας για την Προστασία της Στιβάδας του Όζοντος φέρνει καλά νέα για τον πλανήτη. Τόσο το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον όσο και ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός αναφέρουν ότι για πρώτη φορά τα τελευταία 35 χρόνια παρατηρείται αποκατάσταση του ζωτικού στρώματος όζοντος που περιβάλλει τη Γη, ενώ η «τρύπα» πάνω από την Ανταρκτική σταμάτησε να μεγαλώνει.
Το 1994 τα Ηνωμένα Έθνη ανακήρυξαν την 16η Σεπτέμβρη ως Παγκόσμια Ημέρα για την Προστασία της Στιβάδας του Όζοντος, καθώς τη συγκεκριμένη ημερομηνία είχε υπογραφεί το 1987 το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, που θεωρείται μία από τις πιο επιτυχημένες διεθνείς συμφωνίες για την προστασία του περιβάλλοντος.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 οι επιστήμονες είχαν αρχίσει να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την αποδυνάμωση της στιβάδας του όζοντος και τις επιβλαβείς συνέπειές της. Τα επόμενα χρόνια και υπό το φως νέων επιστημονικών δεδομένων το φαινόμενο του θερμοκηπίου και η λεγόμενη «τρύπα του όζοντος» προσδιορίστηκαν ως μεγάλη απειλή για τη ζωή πάνω στον πλανήτη, από την ανθρώπινη υγεία, μέχρι τη χλωρίδα και τη ζωή στους ωκεανούς. Η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία που λόγω της «τρύπας του όζοντος» έφτανε στην επιφάνεια του πλανήτη αναγνωρίστηκε ως αιτία σοβαρών παθήσεων στην υγεία των ανθρώπων, όπως ο καρκίνος του δέρματος και η εμφάνιση καταρράκτη που μπορεί να οδηγήσει και σε τύφλωση.
Έτσι, το 1987 η διεθνής κοινότητα αποφάσισε να αναλάβει δράση και με το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ ορίστηκαν οι χημικές ουσίες που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος, ενώ συμφωνήθηκε κανονισμός για τη σταδιακή κατάργησή τους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση τερμάτισε από το 1995 τη χρήση των πιο καταστροφικών για το όζον ουσιών, όπως οι χλωροφθοράνθρακες (CFC), που περιέχονταν σε σπρέι και στα ψυγεία.
Κατάργησε σταδιακά τη χρήση μεθυλοβρωμιδίου ως φυτοφαρμάκου, ενώ οι υδροχλωροφθοράνθρακες (HCFC) – που είχαν αρχικά αντικαταστήσει τους χλωροφθοράνθρακες (CFC) – καταργήθηκαν και αυτοί σταδιακά, εξαιρουμένων κάποιων χρήσεών τους. Το 2007 υιοθετήθηκαν επίσης αυστηρότερες διατάξεις για τα βιομηχανικά απόβλητα, ώστε να διασφαλιστεί ότι η επεξεργασία τους δεν βλάπτει το όζον.
Από τον Οκτώβριο του 2006, όταν καταγράφηκαν οι μεγαλύτερες «τρύπες του όζοντος» πάνω από την Ανταρκτική στα χρονικά, τα Ηνωμένα Έθνη παρουσιάζονται πιο αισιόδοξα σήμερα, προειδοποιούν ωστόσο ότι η ανάγκη επαγρύπνησης εξακολουθεί να ισχύει.
«Η αποστολή συνεχίζεται» είναι ο τίτλος που δίνει ο Οργανισμός στη φετινή Παγκόσμια Ημέρα, ενώ ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, στο μήνυμά του αναφέρει:
«Πρόσφατες επιστημονικές μελέτες απέδειξαν τη σημασία του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ. Χωρίς το Πρωτόκολλο και τις συμφωνίες που ακολούθησαν, οι τιμές στην ατμόσφαιρα των ουσιών που καταστρέφουν το όζον θα είχαν δεκαπλασιαστεί μέχρι το 2050. Επίσης, η συντονισμένη δράση εμπόδισε εκατομμύρια περιπτώσεις εμφάνισης καρκίνου του δέρματος».
Συγκεκριμένα, εκτιμήσεις επιστημόνων κάνουν λόγο ότι μέχρι το 2030 θα έχουν αποφευχθεί 2 εκατομμύρια περιπτώσεις καρκίνου του δέρματος ανά χρόνο. Ο σημαντικός δε περιορισμός στη χρήση των χημικών ουσιών που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος έχει φτάσει το 98%.
Όπως τονίζουν τα Ηνωμένα Έθνη, η σταδιακή κατάργηση της χρήσης αυτών των ουσιών δεν συνετέλεσε μόνο στη διατήρηση της στιβάδας του όζοντος και για τις μελλοντικές γενιές, αλλά συνεισέφερε στις διεθνείς προσπάθειες ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, βοήθησε στην προστασία της ανθρώπινης υγείας και των οικοσυστημάτων, περιορίζοντας την υπεριώδη ακτινοβολία που φτάνει στη Γη.
Πάντως, ο πλανήτης βρίσκεται ακόμα μακριά από το να κλείσουν οι πληγές του, καθώς σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων το στρώμα όζοντος πάνω από την Ανταρκτική δεν θα επανέλθει στα προ του 1980 επίπεδα πριν από το 2050-2060.
Δημοφιλείς Ειδήσεις
