Μνημόνια: Οι άνθρωποι πεθαίνουν, ακούει κάποιος;
Το ανθρώπινο κόστος των Μνημονίων το έχουν υπολογίσει όσοι μας κυβέρνησαν και μας κυβερνούν; Έχουν χρόνο να ακούσουν τις σιωπές των ανθρώπων που «ουρλιάζουν για βοήθεια» ή δεν είναι politically correct;
Της Γεωργίας Λινάρδου
Ενώ τα Μνημόνια έχουν οδηγήσει (και οδηγούν) στην αυτοκτονία χιλιάδες συνανθρώπους μας, οι κυβερνήσεις που τα υπέγραψαν στέκονται ως αδιάφοροι παρατηρητές σ' ένα κοινωνικό δράμα που φουντώνει τόσο, όσο βαθαίνει το «πηγάδι» της λιτότητας και των σκληρών φοροεισπρακτικών μέτρων.
Πρόσφατα και κυρίως αδιαμφησβήτητα στοιχεία για τις αυτοκτονίες στην Ελλάδα την εποχή των Μνημονίων, δεν υπάρχουν από κάποιον επίσημο φορέα. Ας το παραδεχθούμε, όλο τα παλιά στοιχεία αναμασάμε και από εκτιμήσεις βγάζουμε συμπεράσματα.
Ο πρώτος και κυρίαρχος λόγος που συμβαίνει αυτό, παραπέμπει στην αδυναμία (sic) των κυβερνήσεων να συστήσουν έναν Εθνικό Φορέα, μία Επιτροπή από ειδικούς οι οποίοι θα παρακολουθεί στενά την εξέλιξη του φαινομένου των αυτοκτονιών λόγω οικονομικής κρίσης, θα το προλαμβάνει σε συνεργασία και με άλλους φορείς (όπου είναι εφικτό) και θα λειτουργεί ως αρωγός στις Οικογένειες Θυμάτων Αυτοκτονιών εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων τα οποία γιγαντώθηκαν στα χρόνια των Μνημονίων.
Ψιλά γράμματα, ε;
Ε, τότε ας αφήσουν τους ανθρώπους να αυτοπυροβολούνται κάθε φορά που δεν έχουν να πληρώσουν, κάθε φορά που η τράπεζα τους απειλεί να τους πάρει το σπίτι, κάθε φορά που νιώθουν να πνίγονται διότι δεν έχουν δουλειά και δε μπορούν να ζήσουν την οικογένειά τους. Ας αφήσουν τους ανθρώπους να λιώνουν βαριά ασθενείς εκτός νοσοκομείων, διότι δεν έχουν να πληρώσουν για να ζήσουν!
Ο μόνος φορέας που αυτήν την ώρα «προσφέρει» στοιχεία για τις αυτοκτονίες είναι η Ελληνική Στατιστική Αρχή που όμως δεν έχει αρμοδιότητα περαιτέρω ελέγχου. Είναι ευρέως γνωστό στα νοσοκομεία ότι πολλές αυτοκτονίες δεν καταγράφονται ως αυτοκτονίες αλλά ως πνιγμοί. Έχει συμβεί αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια ένας αυτόχειρας που έχει κρεμαστεί, να καταγράφεται η περίπτωσή του ως «πνιγμός» ή ως «ατύχημα» στα επίσημα κιτάπια!!!
Ας δούμε, όμως, πώς περιγράφεται η δυσχερής πραγματικότητα με τα επίσημα στοιχεία που διαθέτει η χώρα μας από την ΕΛΣΤΑΤ (φτάνουν μέχρι το 2013), αλλά και όσα καταγράφουν ανεξάρτητοι ιδιωτικοί φορείς και οι πλέον πρόσφατες επιστημονικές έρευνες.
Αυξήθηκαν οι αυτοκτονίες και οι απόπειρες!
Από το 2009 οπότε και ξεκίνησε (ουσιαστικά) η οικονομική κρίση για τη χώρα μας, μέχρι και το 2013 αυτοκτόνησαν 2.286 άνθρωποι. Το ποσοστό αύξησης των αυτοκτονιών στην Ελλάδα από το 2010 έως το 2013, καταγράφει, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, αύξηση κατά 41,4%.
Η περίοδος 2003-2012 έχει μελετηθεί από επιστημονική ομάδα του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή Επιδημιολογίας Γεώργιο Ραχιώτη. Οι ειδικοί, επίσης, διαπίστωσαν αύξηση στις αυτοκτονίες κυρίως μετά το 2010. Ηταν η χρονιά που ουσιαστικά «χόντρυναν» τα οικονομικά μέτρα για την πλειοψηφία της μικρής και μεσαίας κοινωνικής κατηγορίας πολιτών.
Η αντίστροφη πορεία για την κοινωνία ξεκίνησε το 2009, όπως τουλάχιστον διαφαίνεται και από μία άλλη έρευνα η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «The Lancet» για την περίοδο 2007-2009. Αυτή η έρευνα κατέτασσε τη χώρα μας πρώτη σε ποσοστό αύξησης στις αυτοκτονίες στην Ευρωζώνη. Τη διετία αυτή οι αυτοκτονίες εμφάνισαν αύξηση κατά 17%.
Από τότε μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τον Μη Κυβερνητικό Οργανισμό «Κλίμακα» που λειτουργεί και Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία που είναι ο αριθμός 1018, το 2014 πραγματοποιήθηκαν 11.206 κλήσεις από τις οποίες οι 2.144 είχαν «σαφές αίτημα παρέμβασης».
Η πιο πρόσφατη και αρκετά ενδιαφέρουσα έρευνα ανήκει στον Νικόλαο Αντωνακάκη, επίκουρο καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Portsmouth και τον καθηγητή Οικονομικών Alan Collins. Καταλήγει στο συμπέρασμα πως: Η λιτότητα στην Ελλάδα προκάλεσε αύξηση των αυτοκτονιών!
Η συγκεκριμένη έρευνα (έχει ξεκινήσει από το 2009 και επικαιροποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα) θεωρείται διεθνώς πως αποτελεί «σημείο αναφοράς» διότι είναι η πρώτη που συνδέει τα μέτρα αυστηρής λιτότητας, την οικονομική κρίση, τα Μνημόνια με την αύξηση των αυτοκτονιών στην Ευρώπη. Κι έχει σημασία που και οι δύο ερευνητές είναι Οικονομολόγοι.
Να επισημάνουμε ότι στη χώρα μας έχει δημιουργηθεί μετά από πρωτοβουλία εθελοντών το «Ατυπο Δίκτυο Ζωής Κατά της Αυτοχειρίας» με σκοπό τη δημουργία βάσης δεδομένων με πολύτιμες πληροφορίες για τις αυτοκτονίες η οποία «θα μπορεί να αξιοποιηθεί δωρεάν από οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία».
Οι πολίτες αυτοί, ζητούν το αυτονόητο: «Διεκδικούμε από την Πολιτεία να σταθεί υπεύθυνα στα ζητήματα Έρευνας και Πρόληψης κατά των αυτοκτονιών καθώς και της έμπρακτης στήριξης των ΟΙ.ΘΥ.Α. (Οικογενειών Θυμάτων Αυτοκτονίας) αναγνωρίζοντάς τες πρώτα απ’ όλα ως μια ιδιαίτερη ευπαθή κοινωνική ομάδα». Οπως επίσης: «Ζητούμε την αλλαγή του τρόπου έρευνας και διαλεύκανσης των συμβάντων αυτοχειρίας από τη μεριά της πολιτείας καθώς και τη ψήφιση σχετικής νομοθεσίας που θα συμβάλλει στην πρόληψη των αυτοκτονιών».
Τι γίνεται με τους δείκτες νοσηρότητας και θνησιμότητας;
Από το 1980 έως και το 2009 η χώρα μας δεν είχε να παρουσιάσει κάποια σημαντική αύξηση στα ποσοστά θνησιμότητας και συγκεκριμένα στους θανάτους από καρδιά, ειδικά στις γυναίκες 45-54 ετών. Ομως, το 2009 ήταν μία κομβική χρονιά καθώς καταγράφεται αύξηση των θανάτων από καρδιά στα άτομα κάτω των 45 ετών (έρευνα Πανεπιστημίου Οξφόρδης, European Heart Journal).
Πώς συνδέεται αυτό με την οικονομική κρίση;
Γυρίζουμε πίσω στη μεγάλη οικονομική κρίση των ΗΠΑ και το περίφημο «κραχ». Την περίοδο 1929-1937 καταγράφεται αύξηση των θανάτων εξαιτίας της στεφανιαίας νόσου. Και στη Ρωσία, όμως, την εποχή του «μετά κομμουνισμού» παρατηρείται αύξηση του δείκτη θνησιμότητας λόγω καρδιακών προβλημάτων κατά 13% εξαιτίας των μεγάλων ποσοστών ανεργίας. Επιστρέφουμε στην Αργεντική όπου κατά τη διάρκεια της μεγάλης οικονομικής κρίσης η ενδονοσοκομειακή θνησιμότητα αυξάνεται σημαντικά στα καρδιαγγειακά νοσήματα (Αρθρο Καρδιολόγου Δημήτρη Ρίχτερ).
Σε μελέτη του Καθηγητή Κοινωνικών Επιστημών Δημήτρη Νιάκα με τίτλο: «Οικονομική κρίση και επιπτώσεις στην υγεία» αναφέρεται μεταξύ άλλων πως: «Η οικονομική κρίση συνδέεται με την αύξηση των δεικτών θνησιμότητας». Ο καθηγητής Νιάκας παραπέμπει στην έρευνα Bartley και Blane οι οποίοι υποστήριζαν πως: «Οι δυσμενείς επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην υγεία κατανέμονται διαφορετικά στις κοινωνικές τάξεις. Τα άτομα και τις οικογένειες, οι οποίες βρίσκονται σε χαμηλότερες θέσεις διατρέχουν δύο φορές περισσότερο τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου και αυξημένης νοσηρότητας εξαιτίας των προβλημάτων στο εισόδημα, την εκπαίδευση, την ιατρική περίθαλψη, τη στέγαση και τη διατροφή (και τα οποία δρουν αθροιστικά)». Η ίδια έρευνα έχει καταλήξει εδώ και χρόνια πως: «Η ανεργία συνδέεται επίσης με ψυχολογικές συνέπειες: ανησυχία, άγχος, κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση του επιπέδου υγείας και παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα».
Ας δούμε τι καταγράφει γι' αυτό η ΕΛΣΤΑΤ
Το 2013 ήταν μία σχετικά «καλή χρονιά», καθώς καταγράφηκαν 5.569 λιγότεροι θάνατοι απ' ότι το 2012 κι ενώ βρισκόμασταν στην καρδιά της ύφεσης. Από μόνο του αυτό το στοιχείο φαίνεται αισιόδοξο. Θα μπορούσε να είναι κι έτσι αν δεν ακολουθούσαν και άλλα στοιχεία. Το 2014 οι θάνατοι εμφάνισαν αύξηση κατά 1,7% (δηλαδή 113.740 άνθρωποι) έναντι του 2013 (συνολικά 111.794).
Το αρχικό ερώτημα επανέρχεται... το ανθρώπινο κόστος των Μνημονίων ποιος θα το πληρώσει; Η Ευρώπη; Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ή οι ελληνικές κυβερνήσεις; Και σε τελική ανάλυση, τι σημασία έχει όταν χάνεις τον άνθρωπό σου ή όταν εσύ ο ίδιος νιώθεις να «πνίγεσαι» και «η σιωπή σου ουρλιάζει»;
Υ.Γ. Πέρα και μακριά από τα νούμερα, οι άνθρωποι είναι που έχουν σημασία. Στεκόμαστε σε μία ανάρτηση -μαρτυρία κάποιων ανθρώπων της Ομάδας Δίας στο Facebook την Πέμπτη (08/10/2015) για έναν 70χρονο κάτοικο στην περιοχή του Πειραιά, ο οποίος αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα και απειλούσε να βουτήξει στο κενό: «Όταν καλείσαι με σήμα του κέντρου ότι 70χρονος απειλεί να αυτοκτονήσει λόγω οικονομικών δυσκολιών, όση ψυχολογική προετοιμασία και να κάνεις στη διαδρομή, σχεδόν πάντα η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σκληρή... ας παρατηρήσουμε τους ανθρώπους δίπλα μας. Μπορεί η σιωπή τους να ουρλιάζει βοήθεια...».
Σχετικές ειδήσεις
Δημοφιλείς Ειδήσεις
