Στον ελαιοτουρισμό στρέφονται οι παραγωγοί στη Μεσόγειο - Γιόγκα σε ελαιώνες, συναυλίες και ράβδισμα
Επιμέλεια
Νατάσα Παυλοπούλου
Στους τουρίστες στρέφονται οι παραγωγοί ελαιολάδου στη Μεσόγειο για να καλυψουν το αυξανόμενο κόστος παραγωγής και το πλήγμα στη συγκομιδή από τις ακραίες καιρικές συνθήκες. Γιόγκα στους ελαιώνες, ποδηλασία, αλλά και συγκομιδή για τους πιο τολμηρούς, ως αντίδοτο στην κρίση και τις τσουχτερές τιμές
Η Mαρία Άντζελα Μάτσια χρησιμοποιεί ένα ελαιοραβδιστικό τελευταίας τεχνολογίας για να φθάσει στο επάνω μέρος μιας ελιάς 200 ετών στη φάρμα I Moricci, μία αγροικία του 19ου αιώνα στην πλαγιά του λόφου της Τοσκάνης έξω από το Peccioli, νοτιοανατολικά της Πίζας. Το εργαλείο που δημιουργήθηκε για να εξάγει επίμονους καρπούς από τα ψηλότερα κλαδιά, κουνάει δυνατά το δέντρο, με αποτέλεσμα μία μικρή ποσότα καρπών να πέσει στα δίχτυα από κάτω. Για έναν θεατή, είναι εντυπωσιακό, για την Μάτσια όμως η φετινή συγκομιδή είναι μόνο ένα κλάσμα από αυτό που έπαιρνε όταν τίναζε το ίδιο δέντρο το προηγούμενο έτος.
Οι ακραίες βροχοπτώσεις σε όλη την Ιταλία την άνοιξη κατέστρεψαν πολλά άνθη από τις 900 ελιές της Μάτσια προτού σχηματιστεί ο καρπός και αναμένει ότι η φετινή παραγωγή λαδιού θα πέσει κατακόρυφα κατά περίπου τα τρία τέταρτα. Για να καλύψει τις ζημιές της, η Mάτσια φιλοξενεί ομάδες τουριστών, μέσω του πρακτορείου Triptoscana. Οι επισκέπτες μένουν στο αγρόκτημά της και βοηθούν να μαζέψει τις ελιές και να εξερευνήσουν την περιοχή κατά τη διάρκεια των διακοπών τους. Στο τέλος παίρνουν ένα μπουκάλι λάδι μισού λίτρου στο σπίτι τους.
Η πρωτοβουλία αντικατοπτρίζει μια αυξανόμενη τάση στον τουρισμό ελαιολάδου σε όλη τη Μεσόγειο. Οι ταξιδιώτες παίρνουν μια γεύση από τη δουλειά που απαιτείται για την παραγωγή του κορυφαίου παρθένου ελαιολάδου στον κόσμο, ενώ παρέχουν μια εναλλακτική πηγή εσόδων για τους αγρότες που βλέπουν τα κέρδη τους να μειώνονται όλο και περισσότερο από το αυξανόμενο κόστος παραγωγής και τις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών συνθηκών που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή .
«Οι άνθρωποι πραγματικά συμμετέχουν στη συγκομιδή - μπαίνουν στον ρυθμό της», λέει η Mατσία. Αλλά, προσθέτει, «είναι πολλή δουλειά. Κάθε χρονιά είναι διαφορετική από την επόμενη, και υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν για να φτιαχτεί το λάδι που φτάνει στα τραπέζια μας».
Τουριστικά πακέτα ελαιοτουρισμού
Η πενθήμερη περιοδεία του Triptoscana κοστίζει 745 ευρώ, συμπεριλαμβανομένων δύο ημερών συλλογής και μιας επίσκεψης στο frantoio - το μέρος όπου οι πικροί καρποί συμπιέζονται στον «υγρό χρυσό» που είναι το εξαιρετικά παρθένο λάδι. Η Μάτσια επωφελείται από την κράτηση διαμερισμάτων στο I Moricci που μπορεί κανονικά να είναι άδεια εκτός σεζόν. Επίσης έχει δωρεάν εργατικό δυναμικό που τη βοηθά να μαζέψει ελιές. Η τελευταία ομάδα που επισκέφθηκε τον ελαιώνα περνούσε περίπου έξι ώρες τη μέρα στο χωράφι. Τα περίπου 500 κιλά που μάζεψε τις δύο ημέρες θα απέδιδαν περίπου 70 λίτρα λάδι.
Για να θεωρηθούν έξτρα παρθένο λάδι, οι ελιές πρέπει να είναι ψυχρής έκθλιψης και να έχουν οξύτητα μικρότερη από 0,8%. Το λάδι, που μπορεί να κοστίζει και πάνω από 30 ευρώ το λίτρο, έχει πλούσιες, γήινες γεύσεις και συχνά πικάντικη επίγευση. Χρησιμοποιείται για να περιχύνεται πάνω από σούπες, ψάρια και λαχανικά, για να αναμιγνύεται σε σαλάτες και μερικές φορές για σοτάρισμα. Σήμερα, το μαγείρεμα με ελαιόλαδο είναι πιο ακριβό από ποτέ.
Το πλήγμα στις σοδειές από τα ακραία καιρικά φαινόμενα συνέπεσε με την αύξηση της ζήτησης από καταναλωτές. Η παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου αναμένεται να μειωθεί αυτή τη σεζόν σε 1,97 εκατομμύρια τόνους, μείωση της τάξης του 23% από τον μέσο όρο των προηγούμενων τεσσάρων ετών, σύμφωνα με την Olive Oil Times, μια εμπορική δημοσίευση που παρακολουθεί τη βιομηχανία.
Το δράμα των παραγωγών
Η Ισπανία, η οποία παραδοσιακά παράγει περίπου το μισό ελαιόλαδο στον κόσμο, υποφέρει για δεύτερο χρόνο ξηρασίας που μείωσε τη συγκομιδή του περασμένου έτους κατά περισσότερο από το ήμισυ. Μόνο οριακή βελτίωση αναμένεται φέτος. Οι Έλληνες παραγωγοί χτυπήθηκαν από καταιγιστικές βροχές και χαλάζι τον Σεπτέμβριο που προκάλεσαν ζημιές στα δέντρα. Η παραγωγή ελληνικού λαδιού αναμένεται να μειωθεί κατά 40% σε σχέση με την παραγωγή πέρυσι, ανέφερε η Olive Oil Times.
Εν τω μεταξύ, στην Ιταλία, το κόστος του ελαιολάδου ήταν 49% υψηλότερο τον Οκτώβριο σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Στην Ισπανία, όπου τα παντοπωλεία κλειδώνουν τώρα το ελαιόλαδο για να καταπολεμήσουν τις κλοπές σε καταστήματα, οι τιμές απογειώθηκαν κατά 74%, ανεβάζοντας σε ρεκόρ όλων των εποχών το κόστος όλων των κλασικών μεσογειακών πιάτων από την παέγια μέχρι την πίτσα. Τον Αύγουστο, ένας μετρικός τόνος ελαιολάδου κόστιζε περίπου 10 φορές όσο ένας μετρικός τόνος ακατέργαστου πυρηνέλαιου. Το 2019 η αναλογία κόστους ήταν μικρότερη από 5 προς 1.
Παραγωγοί όπως η Μάτσια μπορεί να είναι σε θέση να χρεώνουν αρκετά για έλαια υψηλής ποιότητας, αλλά και πάλι αυτό δεν αρκεί για να αντισταθμίσει την πτώση της παραγωγής και το αυξανόμενο κόστος λιπασμάτων, εργασίας, γυάλινων μπουκαλιών και ηλεκτρικής ενέργειας. Ο ελαιοτουρισμός ελπίζει να κάνει τη διαφορά. Οι εμπειρίες συλλογής ελιών και οι γευσιγνωσίες λαδιών είναι διαθέσιμες εδώ και μερικά χρόνια στις μεσογειακές χώρες, αλλά η Ιταλία χρησιμοποιεί έναν νέο νόμο που τέθηκε σε ισχύ πέρυσι για να προσπαθήσει να προσελκύσει τουρίστες στους ελαιώνες εκτός της περιόδου συλλογής.
Το παράδειγμα της Ιταλίας
Ο νόμος του 2019 διευκόλυνε τους παραγωγούς να χρεώνουν την είσοδο για εκδηλώσεις που σχετίζονται με την παραγωγή λαδιού, με βάση παρόμοια νομοθεσία για το κρασί που βοήθησε τους Ιταλούς παραγωγούς κρασιού. Οι εκδηλώσεις κυμαίνονται από συναυλίες σε αιωνόβια ελαιόδεντρα μέχρι συνεδρίες διαλογισμού και γιόγκα ανάμεσα στα δέντρα έως διαδρομές ποδηλασίας και πεζοπορίας σε αναπτυσσόμενες περιοχές.
Περισσότεροι από 25.000 άνθρωποι συμμετείχαν στην εκδήλωση «Walk Through the Olive Fields» σε 163 ελαιοπαραγωγικές πόλεις και χωριά τον Οκτώβριο, που διοργανώθηκε από την Citta dell'Olio, μια εθνική συμμαχία που υποστηρίζει την τουριστική προσπάθεια. Η Φαμπιόλα Πουλιέρι, σομελιέ ελαιολάδου , η οποία έγραψε το βιβλίο για το θέμα «Olive Tourism, Opportunities for Producers and Regions» λέει ότι ο τουρισμός ελιάς θα μπορούσε να συμβάλει στην αύξηση του προφίλ των ανεξάρτητων παραγωγών, όπως ο νόμος για το κρασί της Ιταλίας δημιούργησε την αναγνωρισιμότητα της επωνυμίας για τα ιταλικά κρασιά.
«Τώρα υπάρχουν ευκαιρίες 365 ημέρες το χρόνο, όχι μόνο κατά τη διάρκεια της συγκομιδής και της περιόδου έκθλιψης τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο για να εκμεταλλευτούμε τον τουρισμό και να δώσουμε οικονομική ώθηση στους παραγωγούς» λέει. Άλλες χώρες προσφέρουν παρόμοιες ευκαιρίες, για το ελαιόλαδο με γνώμονα τους τουρίστες.
Oι ενδιαφερόμοι μπορούν να μαζέψουν δαλματικές ελιές από δέντρα ηλικίας 1.000 ετών στη Solta της Κροατίας, που διοργανώνεται από την Olynthia, ένα κορυφαίο λάδι μάρκας. Οι λάτρεις του Δον Κιχώτη μπορούν να επισκεφθούν τους ελαιώνες του Γκαρσία ντε λα Κρουζ στη Λα Μάντσα της Ισπανίας, με αυθημερόν περιηγήσεις συλλογής ελιών που περιλαμβάνουν επίσκεψη στο ελαιοτριβείο του 17ου αιώνα.
Οι ταλαιπωρημένοι παραγωγοί βλέπουν ένα παράπλευρο όφελος στον αυξημένο τουρισμό, πέρα από το κέρδος. Είναι η αναγνώριση του όγκου της δουλειάς που απαιτείται για την παραγωγή ενός μικρού μπουκαλιού ελαιόλαδου. «Το πιο σημαντικό είναι ότι [οι άνθρωποι] μπορούν να δουν ότι δεν ανοίγεις απλώς τη βρύση και βγαίνει λάδι», λέει η Mατσία.
«Αφού το έχεις περάσει, σκέφτεσαι μέσα σου, «Το καλό λάδι πρέπει να είναι ακριβό για όλο τον κόπο που χρειάζεται για την παραγωγή του», υπερθεματίζει ο Ντέιβιντ Σέρινταν, ανώτερος δικαστής στο Ανώτατο Δικαστήριο του Χάρτφορντ, ο οποίος έκανε το ταξίδι στο Moricci με την οικογένειά του.
Η Mατσία, η οποία εγκατέλειψε την καριέρα της ως χρυσοχόος πριν από 25 χρόνια για να ασχοληθεί με τη γεωργία, ελπίζει ότι η τουριστική ώθηση θα κάνει περισσότερους ανθρώπους να ενδιαφερθούν για το λάδι υψηλής ποιότητας όπως το δικό της. «Στα 100 άτομα, πιθανώς υπάρχουν τέσσερις που ενδιαφέρονται για το ελαιόλαδο», λέει. «Αλλά για μένα, αυτό είναι αρκετό, και αυτοί είναι οι άνθρωποι στους οποίους θέλω να εστιάσω».
Bloomberg
Σχετικές ειδήσεις
Δημοφιλείς Ειδήσεις
