Η Γοργόνα-σύμβολο της Δανίας έγινε 100 χρόνων!

Δύο φορές έχασε το κεφάλι της, μια φορά της πήραν τα χέρια, πολλά φορές της φόρεσαν πότε μπικίνι, πότε ποδοσφαιρική φανέλα, πότε φερετζέ. Ωστόσο, ανεξάρτητα από αυτά τα δυσάρεστα γεγονότα, η Γοργόνα είναι νέα και γοητευτική.

Οι γενιές αλλάζουν – εκείνη όμως παραμένει η ίδια, όπως τότε … που ο διάσημος κατασκευαστής μπύρας και μεγιστάνας Καρλ Γιάκομπσεν είδε τη Γοργόνα στη σκηνή του Βασιλικού θεάτρου. Ήταν η διάσημη πρίμα μπαλαρίνα Έλλεν Πράις, η οποία χόρευε το ρόλο της Γοργόνας στο ομώνυμο μπαλέτο του συνθέτη Φίνε Χέρνικς από το παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Ο μεγάλος κατασκευαστής μπύρας γοητεύτηκε και αμέσως σκέφτηκε να διαιωνίσει τη ρομαντική της μορφή. Μετά από μία παράσταση με την Ελεν Πράις, ο Γιάκομπσεν είπε την επιθυμία του στο γλύπτη Έντουαρντ Έριξεν. Η επιθυμία (και τα χρήματα του μεγιστάνα) ενέπνευσαν τον καλλιτέχνη. Είναι αλήθεια ότι η ίδια η πρίμα μπαλαρίνα δε θέλησε να ποζάρει στον Έριξεν. Τότε εκείνος παρακάλεσε να το κάνει η σύζυγός του Ελίνα. Η δική της φιγούρα έχει αποτυπωθεί στην πέτρα σε μια ανέμελη στάση. Το κεφάλι όμως μοιάζει πάρα πολύ με το σκούρο κεφάλι της μπαλαρίνας.

Από το κεφάλι, άλλωστε, ξεκίνησαν όλα τα δυσάρεστα για τη Γοργόνα. Το έχασε πολύ απλά. Για πρώτη φορά αυτό συνέβη το 1964. Το κομμένο με πριόνι κεφάλι δε βρέθηκε ποτέ, ανεξάρτητα από την αμοιβή που δίνονταν. Το 1998 η Γοργόνα αποκεφαλίστηκε ξανά. Αυτή τη φορά το κεφάλι βρέθηκε από ένα φωτογράφο. Το 1984 οι βάνδαλοι, οι οποίοι έκοψαν με πριόνι το χέρι της Γοργόνας, εμφανίστηκαν και το επέστρεψαν. Πιθανόν, συγκινήθηκε με το γεγονός ότι τη φόρτωσαν σαν δυστυχισμένη μαζί με το βράχο σε ένα αυτοκίνητο Πρώτων Βοηθειών και την μετέφεραν, με τη σειρήνα να ουρλιάζει, μέσα από την πόλη. Το 2003 προσπάθησαν να την ανατινάξουν, τοποθετώντας βόμβα. Η Γοργόνα όμως απλά έπεσε με την έκρηξη στο νερό. Ή μήπως απλά πήδηξε για να σωθεί;

Η Γοργόνα ήταν πολλές φορές το κέντρο και το σύμβολο ανελέητων πολιτικών συγκρούσεων – υπέρ της ισότητας των γυναικών και υπέρ της δημοκρατίας, γενικά. Τότε ήταν που της κρεμούσαν σημαίες, πανό με συνθήματα, πλακάτ. Ωστόσο, κάθε φορά την έπλεναν, την καθάριζαν, την επισκεύαζαν. Και όχι άδικα: η θαλάσσια καλλονή είναι η αιτία για τον προσπορισμό μεγάλων χρηματικών ποσών για τους κατασκευαστές αναμνηστικών. Ωστόσο, δεν είναι μόνο τα αναμνηστικά η πηγή των εσόδων της. Κάθε φορά που τα ΜΜΕ χρησιμοποιούν το άγαλμα ως βασικό τους μοτίβο ή σύμβολο υποχρεώνονται να συνεισφέρουν στους κληρονόμους του Έριξεν 10 χιλιάδες κορώνες. Αυτοί είναι οι ανελέητοι νόμοι των πνευματικών δικαιωμάτων, η λήξη των οποίων θα γίνει το 2030, όταν θα έχουν περάσει 70 χρόνια από την ημέρα θανάτου του Έντουαρντ Έριξεν – του γλύπτη, ο οποίος δημιούργησε το 1913 τη γοητευτική Γοργόνα.

Η εκατονταετηρίδα της Γοργόνας γιορτάστηκε από ολόκληρη την Κοπεγχάγη. Η εταιρεία Calsberg κερνούσε όλα τα παιδιά με λεμονάδα και τους ενήλικες με μπύρα, και μάλιστα μπορούσαν να δοκιμάσουν μια ένα μπύρα τους τη «Γοργόνα». Για τη Γοργόνα έπαιζε η ορχήστρα Tivoli Garden. Στο τέλος της ημερήσιας γιορτής πήδηξαν στο νερό 100 σύγχρονες γοργόνες, σχηματίζοντας το νούμερο 100. Το βράδυ, στα δρομάκια γύρω από τη Γοργόνα Ρώσοι καλλιτέχνες παρουσίασαν τη δική του εκδοχή από το μούζικαλ του Μπρόντγουει «Γοργόνα». Την παράστασή του χαιρέτησε με ενθουσιασμό το κοινό. Η γιορτή τελείωσε με πυροτεχνήματα.