Οχτώ μυστικά για την ελεγχόμενη χρεοκοπία

Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις τα τελευταία 24ωρα στο μέτωπο της Οικονομίας. Η αδυναμία της Ελλάδας να προσεγγίσει τους στόχους που είχε συμφωνήσει, θέτει σε κίνδυνο την 6η δόση και την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Παράλληλα η Ευρώπη «τρέμει» την περίπτωση που το ελληνικό φαινόμενο εξελιχθεί σε ντόμινο και πάρει στον «πάτο» και τις υπόλοιπες Οικονομίες των κρατών μελών.

Στο τραπέζι πέφτουν πολλά σενάρια για το μέλλον της Ελλάδας και μετά τις τελευταίες δραματικές εξελίξεις, με την αποχώρηση της τρόικας από τη χώρα και τη ρήξη των σχέσεων με την κυβέρνηση, ακούγεται έντονα ο όρος ελεγχόμενη ή συντεταγμένη χρεοκοπία.

Ας δούμε όμως τι θα σήμαινε μια ελεγχόμενη χρεοκοπία για την Ελλάδα και τους πολίτες.

Αν αύριο η χώρα κήρυσσε χρεοκοπία θα σήμαινε αυτόματα στάση πληρωμών στο Δημόσιο. Φυσικά δεν εννοούμε μόνο τους μισθού των δημοσίων υπαλλήλων. Με μια ενδεχόμενη πτώχευση, το Δημόσιο θα αδυνατούσε να καλύψει τις υποχρεώσεις του σε ανάγκες νοσοκομείων, σχολείων κλπ.

Επίσης θα υπήρχε σοβαρό ενδεχόμενο οι τράπεζες να βάλουν «λουκέτο» αργά ή γρήγορα, καθώς οι οικονομικές συναλλαγές θα κατέρρεαν, όπως φυσικά και τα έσοδά τους. Οι εξαγωγές προϊόντων θα κατέρρεαν ή θα γίνονταν με όρους ασύμφορούς, ενώ για να δανειστεί και πάλι η χώρα θα έπρεπε να περάσει αρκετά μεγάλο διάστημα.

Αδυναμία δανεισμού

Μία από τις χειρότερες επιπτώσεις είναι η αδυναμία δανεισμού από τις αγορές για πολλά χρόνια. Όπως είναι φυσικό η εμπιστοσύνη των δανειστών θα είναι στο ναδίρ.
Το όφελος θα είναι η μείωση του χρέους, η έκταση της οποίας οριστικοποιείται με τους δανειστές. Στην περίπτωσή μας είναι αμφίβολο το όφελος εάν η χρεοκοπία συνοδευθεί με αποχώρηση από την ευρωζώνη, διότι το ευρώ, νόμισμα στο οποίο έχει συναφθεί σχεδόν το σύνολο των υποχρεώσεων, θα είναι πλέον ξένο συνάλλαγμα.

Τι θα κάνουν οι δανειστές

Πριν η χώρα κηρύξει στάση πληρωμών, έχει έρθει από πριν σε συνεννόηση με τους δανειστές ώστε να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις μιας ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας για αμφότερες τις πλευρές. Οι δανειστές είναι εκ των πραγμάτων αναγκασμένοι να βοηθήσουν την κατάσταση, για να αποφευχθεί ένα φαινόμενο ντόμινο στην Ευρώπη και να δημιουργήσουν μια κατάσταση διαχειρίσιμη.
Όσο περισσότερο προετοιμασμένη είναι η χώρα για το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας, τόσο καλύτερα μπορεί να διαπραγματευθεί.

Τα «χαρτιά» της Ελλάδας

Η Ελλάδα αν φτάσει στο σημείο να κηρύξει χρεοκοπία, δεν θα έχει πλέον κανένα χαρτί στα χέρια της. Έτσι οι δανειστές θα αποβάλλουν από το τραπέζι τη χώρα και το παιχνίδι θα το παίζουν εκείνοι. Αυτή τη στιγμή το Eurogroup ελέγχει απολύτως τη διαδικασία συντεταγμένης χρεοκοπίας, ενώ η χώρα μας δεν διαθέτει κανένα διαπραγματευτικό χαρτί (πλην της αβέβαιης απειλής κατά του ευρώ).

Τα ταμειακά διαθέσιμα

Όπως έχουμε αναφέρει πολλές φορές τα ταμεία στην Ελλάδα είναι μείον. Αυτό σημαίνει ότι τα ταμειακά διαθέσιμα μπορούν να μας στηρίξουν μόνο για μερικές μέρες. Η όποια οικονομική στήριξη μπορεί να έρχεται μόνον από τους δανειστές. Από το σύνολο των 355 δισ. ευρώ του ελληνικού χρέους, περισσότερο από το μισό είτε κατέχεται αμέσως από την τρόικα (65 δισ. δάνεια του μηχανισμού στήριξης), είτε από φορείς της ευρωζώνης των οποίων απαιτείται η ανακεφαλαιοποίηση σε περίπτωση ελληνικού χρεοστασίου (περίπου 120 δισ. ομόλογα που κατέχουν κεντρικές και εμπορικές τράπεζες).

Από το υπόλοιπο, περίπου 100 δισ. κατέχουν ελληνικοί φορείς (τράπεζες, Ταμεία, Τράπεζα της Ελλάδος - συμπεριλαμβάνονται τα βραχυπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια). Στα ποσά αυτά πρέπει να προστεθεί η παροχή ρευστότητας από την ΕΚΤ προς τις ελληνικές τράπεζες ύψους 105 δισ. έναντι εγγυήσεων του Δημοσίου και των τραπεζών. Εκτός από το δημόσιο χρέος, το ιδιωτικό χρέος προς φορείς της ευρωζώνης είναι περίπου 160 δισ. ευρώ.

Ο ρόλος των εταίρων

Η διαδικασία μιας ελεγχόμενης χρεοκοπίας έχει πολλές ιδιαιτερότητες και οι τρόποι αντιμετώπισης από την πλευρά των εταίρων ποικίλλουν. Δηλαδή οι δανειστές μπορεί να αφήσουν πλέον την Ελλάδα στην τύχη της ή στην καλύτερη περίπτωση να υπάρξει διακανονισμός για ένα πιο βιώσιμο χρέος. Κάθε λύση έχει διαφορετικό οικονομικό και πολιτικό κόστος.

Ζητούμενο η σταθεροποίηση

Οι δανειστές έχουν δείξει ότι έχουν στόχο να σώσουν την Ελλάδα. Πρόθεσή τους ήταν η σταθεροποίηση της κατάστασης σχετικά με το ελληνικό χρέος μέχρι το 2013-14, οπότε και θα μπορούσε να δοθεί οριστική λύση με την ενεργοποίηση του ESM. Ωστόσο, η ιδιότυπα αντιμνημονιακή πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης κατά τη διαχείριση της κρίσης οδήγησε στην αποτυχία του πρώτου πακέτου στήριξης, αντίθετα με τη διαφαινόμενη επιτυχία των παρεμβάσεων στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία.

Μονόδρομος η εφαρμογή των συμφωνηθέντων;

Η προοπτική μιας ελεγχόμενης χρεοκοπίας μόνο ευχάριστη δεν είναι για την Ελλάδα και το μόνο που μπορεί να φέρει είναι περαιτέρω αποσταθεροποίηση και έκρηξη της κοινωνικής αναταραχής. Επομένως η εφαρμογή των συμφωνηθέντων από την Ελλάδα δείχνει να αποτελεί μονόδρομο για να μην υποστεί η χώρα και ο λαός τις συνέπειες μιας συντεταγμένης χρεοκοπίας