Γιατί οι γυναίκες παχαίνουν όσο πλησιάζουν στην εμμηνόπαυση;

Μια γυναίκα έχει μπει στην εμμηνόπαυση, όταν για δώδεκα συναπτούς μήνες δεν έχει περίοδο.

Κατά μέσον όρο η εμμηνόπαυση επέρχεται στην ηλικία των 51 ετών. Το ηλικιακό φάσμα εντός του οποίου είναι πιθανότερο μια γυναίκα να έχει την εμπειρία της εμμηνόπαυσης κυμαίνεται μεταξύ των 48 και των 55 ετών.

Υπάρχει όμως και ποσοστό 1% περίπου των γυναικών, οι οποίες θα βιώσουν τη λεγόμενη πρόωρη εμμηνόπαυση πριν την συμπλήρωση του 40ου έτους της ηλικίας τους.

Η εμμηνόπαυση χαρακτηρίζεται από την προοδευτική μείωση της παραγωγής ορμονών από τις ωοθήκες, έως ότου αυτή σταματήσει τελείως. Έτσι, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι η εμμηνόπαυση είναι ένα κατ’ εξοχήν «ωοθηκικό» γεγονός, αφού τα κέντρα του εγκεφάλου, που ελέγχουν τη λειτουργία των ωοθηκών συνεχίζουν να είναι λειτουργικά και μετά την παύση της ωοθηκικής δραστηριότητας, κάτι που αντικατοπτρίζεται και στις αιματολογικές εξετάσεις.

Πιθανοί λόγοι που αυξάνεται το βάρος πριν και μετά την εμμηνόπαυση

Δεν έχουμε αποσαφηνίσει πλήρως τους λόγους, για τους οποίους λίγο πριν και – ακόμα περισσότερο – μετά την εμμηνόπαυση το βάρος της γυναίκας παρουσιάζει συχνά αυξητικές τάσεις. Εντούτοις, εκ των ευρισκομένων στη διεθνή βιβλιογραφία στοιχείων προκύπτουν ισχυρές ενδείξεις, υπέρ τις πιθανότητας στο μηχανισμό αύξησης του σωματικού βάρους και του σωματικού λίπους να εμπλέκονται τα οιστρογόνα και συγκεκριμένα η πτώση τις παραγωγής των ορμονών αυτών από τις ωοθήκες.

Υπέρ τις άποψης αυτής συνηγορούν και οι συντάκτες μελέτης του 2014, οι οποίοι ανασκόπησαν τα στοιχεία παλαιοτέρων μελετών. Εκ της μελέτης αυτής προέκυψαν στοιχεία, που καταδεικνύουν την συσχέτιση της μείωσης της παραγωγής οιστρογόνων με την εμφάνιση παχυσαρκίας.

Επιπροσθέτως έχει καταγραφεί σε στατιστικές μελέτες και η σαφής αύξηση των ποσοστών παχυσαρκίας, όσον η γυναίκα πλησιάζει στην εμμηνόπαυση. Έτσι σε μελέτη του 2010 το ποσοστό των παχυσάρκων γυναικών στις Η.Π.Α. αυξάνεται σημαντικά μετά την ηλικία των 40. Συγκεκριμένα, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 65% για το ηλικιακό φάσμα 40 έως 59, ενώ, όσον αφορά γυναίκες, που έχουν συμπληρώσει τα 60 έτη, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 73,8%.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και μελέτη του 2018, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα, πως η χορήγηση ορμονικής θεραπείας υποκατάστασης σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες σχετίζεται με μείωση του σωματικού βάρους και του σωματικού λίπους, η οποία όμως αναστρέφεται μετά τη διακοπή της χορήγησης της συγκεκριμένης θεραπείας.

Η μείωση παραγωγής οιστρογόνων από τις ωοθήκες συνδέεται και με αλλαγές στην κατανομή του λίπους στο σώμα μετά την εμμηνόπαυση.

Σε νεώτερες γυναίκες ο λιπώδης ιστός εντοπίζεται κατά κύριο λόγο στους γλουτούς και τους μηρούς. Αντίθετα, γυναίκες κοντά ή μετά την εμμηνόπαυση παρατηρούν, πως αυξημένη ποσότητα λίπους εναποτίθεται πλέον στην κοιλιακή χώρα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η περιφέρεια της κοιλιάς τους. Μιλάμε για μία κατανομή του λίπους, που προσιδιάζει στη κατανομή το λίπους του ανδρικού σώματος.

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας