Ο μύθος της Φραντσέσκα Γούντμαν: Από την πρώτη φωτογραφία στα 13, στην αυτοκτονία στα 22 της χρόνια
«Οι λέξεις με επηρεάζουν περισσότερο από την πολιτική, αλλά ειδικά μου αρέσουν οι υπαινικτικές, έμμεσες λογοτεχνικές φράσεις και μεταφορές…
Θα ήθελα, οι λέξεις στις φωτογραφίες μου, να είναι ό,τι είναι οι φωτογραφίες στη "Νάντια" του Αντρέ Μπρετόν. Διακρίνει τους υπαινιγμούς και τις αινιγματικές λεπτομέρειες κάποιων μάλλον συνηθισμένων -μη μυστηριωδών- στιγμιότυπων και τις επεξεργάζεται σε μια ιστορία. Θα ήθελα οι φωτογραφίες μου, να συνοψίζουν την εμπειρία…
Το γυμνό το χρησιμοποιώ με έναν τρόπο ειρωνικό, όπως συμβαίνει με το γυμνό στους κλασικούς πίνακες ζωγραφικής. Θέλω οι φωτογραφίες μου, να έχουν μία διαχρονική, προσωπική αλλά αλληγορική ποιότητα, όπως συμβαίνει σε πολλούς πίνακες του Ενγκρ, αλλά μου αρέσει η τραχύτητα που δίνει η φωτογραφία στο γυμνό».
Φραντσέσκα Γούντμαν, 1979
Σχεδόν 41 χρόνια έχουν περάσει από τον θάνατο της Αμερικανίδας φωτογράφου Φραντσέσκα Γούντμαν. Παρότι το νήμα της ζωής της κόπηκε πρόωρα, σε ηλικία μόλις 22 ετών, άφησε ανεξίτηλο το σημάδι της στην τέχνη της φωτογραφίας και σήμερα, το χάρισμά της τυγχάνει παγκόσμιας αναγνώρισης. Κάτι που δεν συνέβαινε αυτονόητα, όσο ζούσε.
Η Φραντσέσκα Στερν Γούντμαν γεννήθηκε στις 3 Απριλίου του 1958 κι έγινε γνωστή για τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες της, στις οποίες απαθανάτιζε είτε τον εαυτό της είτε άλλες γυναίκες μοντέλα.
Στις περισσότερες από τις φωτογραφίες της εμφανίζονται γυναίκες, γυμνές ή με ρούχα, συχνά «θολές» λόγω της κίνησης, δίνοντας την εντύπωση ότι γίνονται ένα με τον περιβάλλοντα χώρο.
Μέχρι την αυτοκτονία της, τον Ιανουάριο του 1981, φωτογραφίες της είχαν εκτεθεί ελάχιστα σε ευρύ κοινό, ενώ κι ένα βιβλίο το οποίο δούλευε δεν είχε δημοσιευτεί και παρουσιάστηκε στην κηδεία της. Ίσως και αυτό το γεγονός, να έδωσε κάτι παραπάνω στη δημιουργία του μύθου της.
Τις δεκαετίες που ακολούθησαν από τον θάνατό της, οι φωτογραφίες της «ανακαλύφθηκαν» εκ νέου, με τους κριτικούς να συνδέουν μοιραία το τραγικό και πρόωρο τέλος της ζωής της με το «ξεκλείδωμα» του έργου της. Άλλωστε, οι αινιγματικές ιστορίες βασανισμένων καλλιτεχνών, διαχρονικά γοητεύουν.
Έζησε λίγο, φωτογράφισε πολύ - Συζητιέται μέχρι σήμερα
Η Γούντμαν γεννήθηκε στο Κολοράντο των Ηνωμένων Πολιτειών. Και οι δύο γονείς της ήταν καλλιτέχνες. Το ίδιο και ο μεγαλύτερος αδελφός της. Τράβηξε την πρώτη της φωτογραφία, ένα πορτρέτο της, όταν ήταν 13 ετών και συνέχισε να φωτογραφίζει τον εαυτό της, μέχρι τον θάνατό της.
Τα πρώτα χρόνια του σχολείου τα πέρασε στο Κολοράντο, ενώ αρκετά καλοκαίρια τα πέρασε με την οικογένειά της στην Ιταλία. Το 1972 ξεκίνησε να φοιτά στην Ακαδημία Abbot, ένα ιδιωτικό σχολείο στη Μασαχουσέτη. Εκεί άρχισε να αναπτύσσει το ταλέντο της στη φωτογραφία και να δείχνει το ενδιαφέρον και την κλίση της προς τις τέχνες. Το 1975 ξεκίνησε να φοιτά στη Σχολή Σχεδίου του Ρόουντ Άιλαντ (Rhode Island School of Design - RISD). Στη Ρώμη σπούδασε μεταξύ 1977 και 1978, στο πλαίσιο προγράμματος του RISD, από το οποίο αποφοίτησε το 1978.
Το 1979 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, με το όνειρο να κάνει καριέρα στη φωτογραφία. Άρχισε να την ενδιαφέρει η εμπορική φωτογραφία μόδας, ως ένα μέσο για να προωθήσει τη δουλειά της, γεγονός που οδήγησε στην ενασχόλησή της με τον χώρο μέχρι το 1980.
Στα τέλη του 1980 έπεσε σε κατάθλιψη, εξαιτίας του γεγονότος, ότι η δουλειά της δεν τύγχανε προσοχής και εξαιτίας μίας διαλυμένης σχέσης. Τότε, έκανε απόπειρα αυτοκτονίας, από την οποία επέζησε. Έκτοτε, ζούσε μαζί με τους γονείς της στο Μανχάταν.
Τον Ιανουάριο του 1981 αυτοκτόνησε πέφτοντας από το παράθυρο σοφίτας κτηρίου στη Νέα Υόρκη.
Όσο πρόλαβε να ξεδιπλώσει το ταλέντο της στη φωτογραφία, χρησιμοποίησε πολλών ειδών φωτογραφικές μηχανές, αλλά και βίντεο.
Τράβηξε περίπου 10.000 καρέ, τα οποία μετά την αυτοκτονία της πέρασαν στην κατοχή των γονιών της. Από τα 10.000 αρνητικά, εκτύπωσε περίπου 800 φωτογραφίες, εκ των οποίων μέχρι το 2006 μόλις οι 120 είχαν παρουσιαστεί σε εκθέσεις.
Οι περισσότερες φωτογραφίες της έχουν διαστάσεις 20 επί 25 εκατοστά ή λιγότερο. Στην πλειοψηφία τους δεν έχουν τίτλο, αλλά προσδιορίζονται από την τοποθεσία και μία ημερομηνία.
Η δουλειά της δεν έτυχε της αναγνώρισης που άξιζε όσο ήταν εν ζωή, σήμερα όμως, έργα της εκτίθενται στα μεγαλύτερα μουσεία διεθνώς και τυγχάνουν θετικής προσοχής και κριτικής.
Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.
