Ερντογάν: Η ανακοίνωση των ναυάρχων υπονοεί πραξικόπημα, μα δεν εγκαταλείπουμε τη συνθήκη του Μοντρέ

«Το καθήκον των απόστρατων ναυάρχων δεν είναι να εκδίδουν δηλώσεις που περιέχουν υπαινιγμούς για ένα πολιτικό πραξικόπημα. Κανένας αξιωματικός εν αποστρατεία δεν έχει το δικαίωμα να ακολουθεί μια τέτοια πορεία», δήλωσε ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια ομιλίας του στην Άγκυρα.

«Αυτή δεν έχει καμία σχέση με την ελευθερία της έκφρασης. Σε μια χώρα της οποίας η ιστορία είναι αμαυρωμένη από πραξικοπήματα, αυτό είναι απαράδεκτο», πρόσθεσε ο Ερντογάν. Ωστόσο τόνισε ότι είναι δεσμευμένος στη Συνθήκη.

Ο Τούρκος πρόεδρος μιλούσε σε δημοσιογράφους μετά το τέλος μιας συνάντησης που είχε με ηγετικά στελέχη του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP).

Ο Ερντογάν χαρακτήρισε την επιστολή «κακόβουλη», λέγοντας ότι στην Τουρκία «γίνονται πάντα πραξικοπήματα μετά από τέτοιες δηλώσεις».

Σύμφωνα με ορισμένους παρατηρητές, μια πιθανή αμφισβήτηση της Συνθήκης μέσω της «Διώρυγας της Κωνσταντινούπολης» θα μπορούσε να διευκολύνει την πρόσβαση αμερικανικών πολεμικών πλοίων στην Μαύρη Θάλασσα, κάτι που η Ρωσία βλέπει με κακό μάτι.

«Η σύνδεση που έγινε (από τους απόστρατους) μεταξύ της Διώρυγας της Κωνσταντινούπολης και της Συνθήκης του Μοντρέ είναι εντελώς εσφαλμένη», υποστήριξε ο Ερντογάν.

«Δεν θα την εγκαταλείψουμε» , τόνισε προσθέτοντας ωστόσο πως «αν προκύψει ανάγκη στο μέλλον, μπορούμε να τροποποιήσουμε οποιαδήποτε συνθήκη εάν αυτό επιτρέπει στη χώρα μας να προχωρήσει μπροστά».

«Θεωρούμε σημαντικά τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η Συνθήκη του Μοντρέ στη χώρα μας και θα παραμείνουμε δεσμευμένοι σε αυτήν τη Συνθήκη μέχρι να βρούμε καλύτερες ευκαιρίες», συμπλήρωσε.

Δέκα απόστρατοι ναύαρχοι συνελήφθησαν μετά την ανοικτή επιστολή που υπέγραψαν οι 100 και πλέον ναύαρχοι εν αποστρατεία στην οποία επικρίνουν το σχέδιο Ερντογάν για τη δημιουργία της «Διώρυγας της Κωνσταντινούπολης» και καλούν τη χώρα να μην αποσυρθεί από τη Συνθήκη του Μοντρέ του 1936, η οποία εγγυάται την ελεύθερη διέλευση των πλοίων από τα Στενά του Βοσπόρου και τα Δαρδανέλια, τόσο εν καιρώ ειρήνης όσο και εν καιρώ πολέμου.

Στην ανοιχτή επιστολή τους, οι 104 απόστρατοι ναύαρχοι δηλώνουν ότι είναι «ανησυχητικό» να ξεκινήσει μια συζήτηση για τη Συνθήκη, εκτιμώντας ότι η συμφωνία αυτή «προστατεύει κατά τον καλύτερο τρόπο τα τουρκικά συμφέροντα».

Υψηλόβαθμοι Τούρκοι αξιωματούχοι καταδίκασαν αυτήν την κοινή δήλωση, τονίζοντας πως αποτελεί μια απευθείας πρόκληση σε μια πολιτική κυβέρνηση, λέγοντας πως η στάση αυτή θυμίζει παλιότερες παρεμβάσεις του στρατού και το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016.

Η εν λόγω διακήρυξη έχει προκαλέσει «πυρετό» στην Τουρκία: Υπενθυμίζεται πως ο Τούρκος πρόεδρος περιόρισε σημαντικά τη δύναμη των ενόπλων δυνάμεων μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα από στρατιωτικούς που κατηγορούνται για σχέσεις με τον εξόριστο κληρικό Φετουλάχ Γκιουλέν.

Ο τουρκικός στρατός έχει ανατρέψει κυβερνήσεις τρεις φορές από το 1960, ενώ ανάγκασε την πρώτη ισλαμικών καταβολών κυβέρνηση της χώρας να εγκαταλείψει την εξουσία το 1997.

Τι είναι η Συνθήκη του Μοντρέ

Η Συνθήκη του Μοντρέ υπεγράφη το 1936 και διέπει τη χρήση του Βοσπόρου και των Στενών των Δαρδανελλίων από τα πλοία άλλων χωρών. Παρέχει στην Τουρκία τον έλεγχο των Στενών εντός των συνόρων της, και σε καιρό ειρήνης εγγυάται την πρόσβαση για τα μη πολεμικά σκάφη. Επίσης, περιορίζει την πρόσβαση των πολεμικών πλοίων.

Οι όροι της συνθήκης είχαν αποτελέσει αντικείμενο διαμάχης για πολλά χρόνια, κυρίως όσον αφορά τη διέλευση σοβιετικών πολεμικών από τα Στενά επί Ψυχρού Πολέμου.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τη συνθήκη, τα εμπορικά πλοία απολαμβάνουν πλήρη ελευθερία διέλευσης και ναυσιπλοΐας στα Στενά, κάτω από οποιαδήποτε σημαία με οποιοδήποτε είδος φορτίου, η Τουρκία έχει τον πλήρη έλεγχο των Στενών και εγγυάται την ελεύθερη ναυσιπλοΐα από τα μη πολεμικά πλοία σε καιρό ειρήνης.

Παράλληλα επιτρέπει τη διέλευση πολεμικών πλοίων των παρευξείνιων χωρών με ειδοποίηση μιας εβδομάδας και υπό κάποιους όρους εκτοπίσματος, μεγέθους, οπλισμού, ωστόσο περιορίζει σημαντικά τη διέλευση των πολεμικών πλοίων που δεν ανήκουν σε κράτη της Μαύρης Θάλασσας.

Kanal Istanbul

Η Τουρκία σχεδιάζει να κατασκευάσει ένα γιγαντιαίο κανάλι που θα συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα βόρεια της Κωνσταντινούπολης με τη Θάλασσα του Μαρμαρά στα νότια, κάτι που, όπως είπε Τούρκος αξιωματούχος, δεν θα καλύπτεται από τη Συνθήκη.

To «Kanal Istanbul» είναι το πιο φιλόδοξο από τα «φαραωνικά» projects του Ερντογάν, που περιλαμβάνουν την κατασκευή νέων αεροδρομίων, γεφυρών και σηράγγων.

«Το Μοντρέ έδωσε στην Τουρκία τη δυνατότητα να διατηρήσει την ουδετερότητά της κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Είμαστε της άποψης πως υπάρχει ανάγκη να αποφεύγονται δηλώσεις και ενέργειες που θα μπορούσαν να θέσουν τη Συνθήκη του Μοντρέ, μια σημαντική συνθήκη για την επιβίωση της Τουρκίας, υπό συζήτηση» αναφέρεται στην ανακοίνωση των αποστράτων.

Η εισαγγελία της Άγκυρας έχει αρχίσει έρευνα για το θέμα. Σε σχετική ανακοίνωση αναφέρεται πως οι 10 τέθηκαν υπό κράτηση για να αποτραπεί η ενδεχόμενη καταστροφή στοιχείων και να εντοπιστούν άλλα άτομα που εμπλέκονταν στην υπόθεση.

Μεταξύ αυτών που τέθηκαν υπό κράτηση είναι οι Εργκιούν Μενγκί, Ατίλα Κεζέκ, Αλαετίν Σεβίμ, Ραμαζάν Τσεμ Γκιουρντενίζ (ο «πατέρας» του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας»), ο Ναντίρ Χακάν Εραϊντίν, ο Μπουλέντ Ολτσάι, ο Καντίρ Σαγκντίτς, ο Τουργκάι Ερντάγ και ο Άλι Σαντί Ουνσάλ. Υπενθυμίζεται ότι το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» του Γκιουρντενίζ αποτελεί τη βάση της τουρκικής θαλάσσιας στρατηγικής και έχει έρθει στην επικαιρότητα λόγω των εντάσεων με την Ελλάδα για τις θαλάσσιες ζώνες στην ανατολική Μεσόγειο.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP-Reuters-Anadolu

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.

Διαβάστε επίσης:

Κορονοϊός: Για πόσο καιρό παρέχει ανοσία το εμβόλιο - Φόβος για τις ομοιότητες με την γρίπη