Το τέλος της εποχής Ντράγκι στην Ιταλία είναι σοκ για oλόκληρη την Ευρώπη

Το timing δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερο για την Ιταλία, για την ευρωζώνη και για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Η ψήφος δυσπιστίας στην κυβέρνηση του Ιταλού πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι μετά από μία τρελή μέρα στη Βουλή την Τετάρτη 20 Ιουλίου, ακολουθούμενη από την ανακοίνωση της παραίτησής του την Πέμπτη και η ανακοίνωση πρόωρων εκλογών, έρχεται σε μια περίοδο που οι οικονομικές καταιγίδες έχουν ήδη συσσωρευτεί στη χώρα, γράφει η γαλλική Le Monde

Η Ιταλία αποδυναμωμένη από την Covid-19, επιβαρυμένη από το τεράστιο χρέος και τα απαγορευτικά επιτόκια δανεισμού, υπολογίζει σε περίπου 200 δισ. ευρώ από το ευρωπαϊκό σχέδιο ανάκαμψης μετά την πανδημία, ως ο μεγαλύτερος δικαιούχος μαζί με την Ισπανία.

Ο Ιταλός ηγέτης Μάριο Ντράγκι, ο οποίος ανήλθε στην εξουσία τον Φεβρουάριο του 2021 και είναι πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), θεωρήθηκε στις Βρυξέλλες ως εγγυητής για την επιστροφή της εμπιστοσύνης μέσω μεταρρυθμίσεων που είχαν σχεδιαστεί για να επαναφέρουν την Ιταλία σε τροχιά. Η χώρα θεωρείται ως ο αδύναμος κρίκος στην ευρωζώνη.

Η κατάρρευση του συνασπισμού που υποστήριξε τον Ντράγκι ήρθε λίγες ώρες πριν από τις ανακοινώσεις της ΕΚΤ, η οποία επιδιώκει να περιορίσει την πτώση των επιτοκίων του δημόσιου χρέους που μαστίζει την κυβέρνηση, επιδιώκοντας παράλληλα να περιορίσει τον πληθωρισμό. Η κρίση έρχεται επίσης καθώς η Ιταλία, η οποία εισάγει το 40% του φυσικού της αερίου από τη Ρωσία, αισθάνεται την πίεση στον ενεργειακό εφοδιασμό της.

Αυτή η «τέλεια καταιγίδα» προκλήθηκε από την αποστασία της δεξιάς Φόρτσα Ιτάλια του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, της ακροδεξιάς Λέγκας του Ματέο Σαλβίνι και του αντισυστημικού Κινήματος Πέντε Αστέρων (M5S), το οποίο την Τετάρτη αρνήθηκε να συμμετάσχει σε ψήφο εμπιστοσύνης στο Γερουσίας που είχε ζητήσει ο Ντράγκι. Έτσι έληξε το παράδοξο του πιο ευρωσκεπτικιστικού κοινοβουλίου στην ιστορία της Ιταλίας που συμβίωνε με έναν ηγέτη που προσωποποίησε τη διάσωση της ευρωζώνης μετά την οικονομική κρίση του 2011. Ήταν επίσης ο Ντράγκι που κλήθηκε να σώσει την Ιταλία το 2021 για να βγάλει τη χώρα από την κρίση της πανδημίας.

Η πολιτική κρίση της Ιταλίας είναι αποσταθεροποιητική για την ευρωζώνη, αλλά και για τα 27 κράτη μέλη, τη στιγμή ακριβώς που θέτουν σε εφαρμογή ένα ιστορικό και καινοτόμο σχέδιο ανάκαμψης σε όλη την ΕΕ, το οποίο χρηματοδοτείται από ένα κοινό χρέος. Η ικανότητα του Μάριο Ντράγκι να μεταρρυθμίσει το ιταλικό κράτος και να χρησιμοποιήσει ευρωπαϊκά κονδύλια για να αναζωογονήσει την οικονομία της χώρας θεωρήθηκε, ιδιαίτερα στο Βερολίνο, ως δοκιμασία της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.

Η παραίτησή του έρχεται σε μια στιγμή που δύο άλλοι πυλώνες της ΕΕ, ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς και ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, αποδυναμώνονται ο πρώτος από τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία και ο δεύτερος από την απώλεια της κοινοβουλευτικής του πλειοψηφίας. Αντιπροσωπεύει επίσης ένα μεγάλο σοκ για την εδραίωση της Ένωσης, για την ηγεσία της και για την αίσθηση της ενότητας στη διεθνή σκηνή.

Η διάλυση του κυβερνητικού συνασπισμού αποκαλύπτει τις ακραίες εντάσεις στη σχέση της Ιταλίας με τη Ρωσία. Αφού επέβαλε μια σταθερή πολιτική κυρώσεων κατά της Μόσχας, ο Μάριο Ντράγκι αντιμετώπισε τη ρωσοφιλία των συμμάχων του, ιδιαίτερα της Λέγκας και της Φόρτσα Ιτάλια.

Θα ξεσπούσε σημαντική γεωπολιτική αναταραχή εάν αυτά τα πολιτικά κόμματα, με τη μακρά ιστορία του εφησυχασμού τους προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν, επέστρεφαν στην εξουσία στις επόμενες εκλογές της Ιταλίας. Εναπόκειται στους φιλοευρωπαίους Ιταλούς να συσπειρωθούν και στην ΕΕ να ενεργήσει με διακριτικότητα για να αποφύγει αυτό το εφιαλτικό σενάριο.