Qatargate: Ο ρόλος του Μαρκ Ταραμπέλα και η ύποπτη «αλλαγή πλεύσης»

Δήμαρχος της μικρής πόλης Anthisnes της Λιέγης από το 1994, ο Mαρκ Ταραμπέλα είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εδώ και τέσσερις θητείες. Το όνομά του αναφέρεται στο Qatar Gate. «Άφησε τον εαυτό του να παρασυρθεί ή είναι αδεξιότητα ενός πολιτικού γνωστού για την αγάπη του στην καλή ζωή και τα αστεία;» διερωτάται o αρθρογράφος της Le Soir

Ο Mαρκ Ταραμπέλα είναι έκπληκτος αλλά συνεχίζει τη δουλειά. Έκπληκτος από τις αποκαλύψεις δύο εβδομάδων για πιθανή διαφθορά του Κατάρ και από την έρευνα στο σπίτι και τις κατηγορίες για τους πρώτους που αναφέρθηκαν στην υπόθεση, Πιερ Αντόνιο Πάντσερι και Φραντσέσκο Τζορτζί. Τα λόγια του ωστόσο δεν τον βοηθούν, εκείνον που το 2015 καταδίκαζε ανοιχτά την απονομή του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ βεβαιώνοντας ότι «υπήρχαν περισσότεροι νεκροί εργάτες σε εργοτάξια στο Κατάρ παρά παίκτες που επρόκειτο να παίξουν αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο», πριν αλλάξει ρότα το τελευταίο διάστημα.

«Τα δικαιώματα των εργαζομένων έχουν προχωρήσει τα τελευταία χρόνια. Και σημαντικά! Το Κατάρ δεν είναι κοινωνικός παράδεισος, αλλά έχει προχωρήσει περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο κράτος σε αυτήν την περιοχή του κόσμου. Με την ομιλία μου θέλω να χαιρετίσω τις προσπάθειες που έχουν κάνει. (…) Πρέπει να βοηθήσουμε το Κατάρ και να μην βρισκόμαστε στην εύκολη θέση της κριτικής. Είναι αριστερός λαϊκισμός που δεν μπορώ να δεχτώ.

Διατηρώντας μια παλιά εικόνα που είχαμε δέκα χρόνια πριν, αποθαρρύνουμε τους μεταρρυθμιστές του Κατάρ που θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα», είπε στις 19 Νοεμβρίου στο RTBF πριν επαναλάβει το επιχείρημα στο βήμα του ευρωπαϊκού ημικυκλίου. «Όταν άκουσα αυτά τα λόγια, αναρωτήθηκα ποια μύγα τον είχε δαγκώσει!» είπε ένας Βέλγος ευρωβουλευτής.

Τα έργα και οι ημέρες του βγαίνουν στο φως μετά τις κατηγορίες για διαφθορά και αυτές οι λίγες φράσεις έχουν σήμερα πικρή γεύση για τον 59χρονο ευρωβουλευτή. «Ήταν πιο εύκολο γι' αυτόν να παραμείνει κατά του Κατάρ. Αλλά, κάποια στιγμή, θεώρησε ότι ήταν πιο χρήσιμο να ασκήσει πιέσεις για καλύτερες συνθήκες για τους εργαζόμενους. Αυτό απαιτούσε να σταματήσει η επίθεση στο Κατάρ για να φτάσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», τον υπερασπίστηκε ένας από τους συνεργάτες του.

Ωστόσο, αυτή η βίαιη ανατροπή χρησιμεύει, στα μάτια των επικριτών του, ως απόδειξη ενοχής και, στους διαδρόμους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αναρωτιέται κανείς «αν άφησε τον εαυτό του να τον παρασύρουν».

«Τα αστεία του είναι η υπερδύναμή του! »

Κανείς, ούτε καν οι πολιτικοί του αντίπαλοι, δεν μπορούσαν να φανταστούν οτι ο Ταραμπέλα θα μπορούσε να εμπλακεί σε υπόθεση διαφθοράς. «Δεν ήταν ποτέ φιλοχρήματος», λέει ένας φιλελεύθερος. Μάλλον καλός σύντροφος. Στο Ευρωκοινοβούλιο είναι γνωστός σε όλους και τους γνωρίζει όλους.

Θυμάται τα ονόματα των υπαλλήλων της ρεσεψιόν τους κλητήρες και τις καθαρίστριες και μαθαίνει όλα τα νέα. «Είναι ένας τύπος που τον εκτιμούν και του αρέσει να τον εκτιμούν», λέει η Σάσκια Μπρίκμοντ, από το Κόμμα των Πρασίνων. «Υπάρχουν δύο τύποι πολιτικών: οι τεχνοκράτες, οι μηχανές αρχείων και οι άνθρωποι του πεδίου, κοντά στον κόσμο. Ανήκει σαφώς στη δεύτερη κατηγορία, που είναι πιο σπάνια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο», εξηγεί ευρωπαϊκή πηγή.

Όποιος έχει συναντήσει ποτέ τον Mαρκ Ταραμπέλα επαινεί αυτήν την εγγύτητα: «Έχει πάντα ένα αστείο να πει. Είναι άνθρωπος της επαφής, που ανησυχεί για τους ανθρώπους », λέει ο Eρίκ Οτφέν, πρόεδρος της ομοσπονδίας Huy-Waremme του Σοσιαλιστικού Κόμματος. «Είναι χαρούμενος, φιλικός και αδελφικός», προσθέτει η σοσιαλίστρια της Λιέγης Ζιλί Φερνάντες. «Είναι φιλικός, θετικός και καλόβολος», επιβεβαιώνει η Μπρικμόντ.

«Τα αστεία του είναι η υπερδύναμή του! Κατά τη διάρκεια περίπλοκων διπλωματικών συναντήσεων με εκπροσώπους της Αραβικής Χερσονήσου, οι οποίες δεν ήταν πάντα εύκολο να διαχειριστούν, είχε την ικανότητα να κάνει τη συνέλευση να γελάει, να χαλαρώνει την ατμόσφαιρα και να ξεκινάει καλά τις συζητήσεις», καταλήγει ένας ευρωβουλευτής.

Η καταγωγή του και τα πρώτα χρόνια

Γιος ενός πατέρα μετανάστη από την Τοσκάνη, ο οποίος έφτασε στο Βέλγιο για να εργαστεί στα λατομεία του Ourthe-Amblève, και μητέρας με αγροτική καταγωγή, ο Ταραμπέλα στράφηκε στην πολιτική και τον σοσιαλισμό από τις πανεπιστημιακές του σπουδές στη Λιέγη, από όπου κατάγεται με πτυχίο στην κοινωνιολογία. Έγινε μέλος των γραφείων του Guy Coëme (το 1988) και του Bernard Anselme (1988-1990), ως Πρόεδρος της κυβέρνησης της Βαλλονίας, πριν στραφεί στον ιδιωτικό τομέα – ως τραπεζικός υπάλληλος στο CGER και στο Fortis – και σε τοπικό επίπεδο, στην κοινότητά του Αντίσν.

Το 1988, στην πρώτη του προεκλογική εκστρατεία, κέρδισε περισσότερες από 300 ψήφους και έγινε δημοτικός σύμβουλος. Πριν την ανατροπή, το 1994, η πλειοψηφία ήταν στη θέση της. «Εδώ, η κοινωνιολογία είναι μάλλον συντηρητική. Το PS δεν μπορεί να αγγίξει πάνω από 35% και η πολιτική του ευφυΐα κατάλαβε γρήγορα ότι έπρεπε να προσφέρει στο PS ένα άνοιγμα με τη λίστα των δημοτικών συμφερόντων», εξηγεί ένας σημερινός δημοτικός σύμβουλος. Αρκετά για να κάνει την παλιά φρουρά να δυσανασχετήσει, αλλά λειτούργησε. «Πρέπει να του αναγνωρίσουμε ότι έχει καλή γνώση της κοινωνιολογίας του δήμου», παραδέχεται ο Blaise Agnello, αντίπαλος στο δημοτικό συμβούλιο ως ιδρυτής του κινήματος πολιτών.

Από το 1994, επικεφαλής μιας άνετης απόλυτης πλειοψηφίας (65%), ο Tαραμπέλα διευθύνει την Αντίσν όπου έχει λίγους επικριτές. Ακόμα και μέσα στην αντιπολίτευση. Ως απόδειξη, όταν προσπάθησε ο ρεπόρτερ της Le Soir να επικοινωνήσει με τον σύμβουλο της αντιπολίτευσης Noël Thewissen, εκείνος απάντησε :«Δεν θέλω να ασχοληθώ με αυτήν την ιστορία. Είναι φίλος», πριν κλείσει το τηλέφωνο.

Ένας υπουργός «όχι τόσο χαρισματικός»

Τα είκοσι οκτώ χρόνια του στην κεφαλή της πόλης, τα οποία λήγουν προφανώς το 2024 καθώς ανακοίνωσε τον Ιούνιο ότι δεν θα είναι πλέον υποψήφιος δήμαρχος ακόμα κι αν εξακολουθούσε να είναι στη λίστα, προστίθενται σε τέσσερις θητείες στην Ευρωβουλή. Το 2004, εκμεταλλεύτηκε την αποχώρηση του Michel Daerden για να ενταχθεί στο "le Caprice des dieux" από το οποίο έφυγε μόνο για τρία χρόνια, μεταξύ 2007 και 2009, όταν ο Έλιο ντι Ρούπo τον έκανε διάδοχο της Mαρί Αρένα ως υπουργό Παιδείας στην Περιφέρεια της Βαλλονίας , και Υπουργό Νεολαίας, Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Προαγωγής στην Ομοσπονδία Βαλλονίας-Βρυξελλών.

Μία θητεία που δεν έκανε θόρυβο. «Ως υπουργός δεν ήταν πολύ χαρισματικός. Δεν έκανε μεγάλη εντύπωση. Δεν είναι του στυλ του. Είναι πολύ συλλογικός», προσθέτει ένας υπάλληλος. Μια παρένθεση πριν την επιστροφήτου στην Ευρώπη. Θέση που κέρδισε μόνο μία φορά απευθείας, το 2014, όταν πέτυχε 85.828 ψήφους προτίμησης.

Στις Βρυξέλλες ή στο Στρασβούργο, ο Tαραμπέλα εστίαζε στα θέματα που γνωρίζει και εκτιμά. Συμμετέχει στην Επιτροπή Γεωργίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης. «Η οικογενειακή του κληρονομιά και το γεγονός ότι κατάγεται από μια αγροτική περιοχή τον έκαναν πάντα υπερασπιστή της υπαίθρου και του αγροτικού κόσμου», εξηγεί μια πηγή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το πάθος του για τον αθλητισμό, ένα θέμα στο οποίο είναι αξεπέραστος, και το ποδόσφαιρο ειδικότερα.

«Ακόμη και όσοι δεν τους αρέσει το ποδόσφαιρο ξέρουν ότι είναι άνευ όρων οπαδός της Ίντερ, καθώς μιλάει γι'αυτό τόσο πολύ», ενώ έγινε πρόεδρος της αθλητικής διαομαδικής ομάδας και ενδιαφέρθηκε πολύ στενά για την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ. Εργάζεται επίσης για την προστασία των καταναλωτών (ήταν υπεύθυνος για όλη την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις) και για τα δικαιώματα των εργαζομένων, υπερασπίζεται τον ενιαίο φορτιστή και το πρόγραμμα φρούτων.

«Στην Ευρώπη είχε ελεύθερα τα χέρια, πήρε προσωπικές θέσεις. Στο κόμμα, δεν ήταν μέλος καμίας φυλής, ήταν ένα ελεύθερο ηλεκτρόνιο, κάποιος που δεν ενοχλούσε κανέναν και που δεν θέλαμε να τον ενοχλήσουμε», συνοψίζει ένας σοσιαλιστής εκλεγμένος από τη Λιέγη. «Ήταν πάντα ειλικρινής, όχι πάντα ευθυγραμμισμένος με την ομάδα του, ειδικά για τη γεωργική πολιτική. Μερικές φορές έχει ένα πιο προοδευτικό όραμα», παραδέχεται η Σάσκια Μπρικμόντ

Κατάρ και Βιετνάμ, ίδια ομιλία

Όλα αυτά κάνουν την ομιλία του για το Κατάρ ακόμη πιο διφορούμενη. «Αλλά σε ορισμένα ζητήματα που αφορούσαν χώρες που τηρούν λιγότερο τα ανθρώπινα δικαιώματα, ευνόησε την πρόοδο περισσότερο από τη σκληρή γραμμή», παραδέχεται ένας ευρωβουλευτής. Αυτό συνέβη τον Φεβρουάριο του 2020 σχετικά με τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με το Βιετνάμ, η οποία επικρίθηκε από ορισμένα μέρη που πιστεύουν ότι η χώρα δεν σέβεται ορισμένα θεμελιώδη δικαιώματα.

Ενώ η συνάδελφός της Mαρί Αρένα καταψήφισε, ο Ταραμπέλα απείχε. «Μετράω την πορεία και τις προσπάθειες που πρέπει να κάνει ακόμα το Βιετνάμ, αλλά αναγνωρίζω και τις προσπάθειες που έχουν ήδη γίνει είπε με τη συνάδελφό του Μαρι Αρένα να απαντάει «Οι εμπορικές συμφωνίες δεν είναι μειώσεις τιμών (…). Αυτή η συμφωνία υπονομεύει τις προσπάθειες μιας κοινωνίας των πολιτών που βρίσκεται σε κίνδυνο. Δεν μπόρεσε να αλλάξει γνώμη στον Tαραμπέλα που είχε το ίδιο επιχείρημα, δύο χρόνια αργότερα, για να εξηγήσει την υποστήριξή του στο Κατάρ.