Τρόμος στην Ερυθρά Θάλασσα: Ο φόβος για ολομέτωπη σύρραξη και το «έμφραγμα» στο παγκόσμιο εμπόριο

Οι ΗΠΑ εξαπέλυσαν νέα πλήγματα εναντίον των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα χθες Πέμπτη (18/1), καθώς οι αυξανόμενες εντάσεις στους θαλάσσιους δρόμους της περιοχής διέκοψαν το παγκόσμιο εμπόριο και ενίσχυσαν τους φόβους για νέα κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα που θα μπορούσαν να αναζωπυρώσουν τον πληθωρισμό.

Οι δύο αντιπλοϊκοί πύραυλοι που έγιναν στόχος προετοιμάζονταν από τους Χούτι της Υεμένης για επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα και θεωρούνταν «άμεση απειλή» για τη ναυτιλία και τα αμερικανικά σκάφη του Πολεμικού Ναυτικού στην περιοχή, είπε ο στρατός των ΗΠΑ. Οι επιθέσεις της υποστηριζόμενης από το Ιράν πολιτοφυλακής Χούθι σε πλοία μέσα και γύρω από την Ερυθρά Θάλασσα από τον Νοέμβριο έχουν επιβραδύνει το εμπόριο μεταξύ Ασίας και Ευρώπης και ανησυχούν τις μεγάλες δυνάμεις ανοίγοντας νέο μέτωπο στον πόλεμο μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων της Χαμάς στη Γάζα.

Στη δεύτερη επίθεση αυτή την εβδομάδα σε αμερικανικό πλοίο στην περιοχή, το Genco Picardy δέχτηκε επίθεση στον Κόλπο του Άντεν αργά την Τετάρτη, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει πυρκαγιά και το ινδικό Πολεμικό Ναυτικό να σπεύσει για να σώσει το πλήρωμα. Η Ινδία παρέσυρε ένα πολεμικό πλοίο που είχε αναπτυχθεί στην περιοχή για να σώσει το 22μελές πλήρωμα, συμπεριλαμβανομένων εννέα Ινδών. Το πλήρωμα είναι ασφαλές και η φωτιά σβήστηκε.

Οι Χούθι λένε ότι ενεργούν σε ένδειξη αλληλεγγύης με τους Παλαιστίνιους και έχουν απειλήσει να στοχοποιήσουν τις ΗΠΑ ως απάντηση στα αμερικανικά και βρετανικά χτυπήματα στις θέσεις της ομάδας. Η στρατηγική που ακολουθεί ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν - ένας συνδυασμός περιορισμένων στρατιωτικών επιθέσεων και κυρώσεων - φαίνεται να αποσκοπεί στην αποτροπή μιας ευρύτερης σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, ακόμη και όταν η Ουάσιγκτον προσπαθεί να τιμωρήσει τους Χούθι, λένε ειδικοί σε θέματα ασφαλείας.

Ο Μπάιντεν αναγνώρισε την Πέμπτη ότι τα πλήγματα δεν σταμάτησαν τις επιθέσεις από τους Χούθι, πρόσθεσε ωστόσο οτι η στρατιωτική απάντηση θα συνεχιστεί. «Σταμάτησαν τους Χούιι; Όχι. Θα συνεχιστούν; Ναι», είπε ο Μπάιντεν στους δημοσιογράφους στο Air Force One. Το Πεντάγωνο προσπάθησε να παρουσιάσει τα χτυπήματα των ΗΠΑ ως αμυντική ενέργεια που έχει σχεδιαστεί για την προστασία των θαλασσών.

«Δεν είμαστε σε πόλεμο με τους Χούθι», δήλωσε η εκπρόσωπος του Πενταγώνου Σαμπρίνα Σινγκ. «Οι Χούθι είναι αυτοί που συνεχίζουν να εκτοξεύουν πυραύλους κρουζ, πυραύλους κατά πλοίων σε αθώους ναυτικούς...Αυτό που κάνουμε, με τους εταίρους μας, είναι αυτοάμυνα».

Στην τελευταία ένδειξη ότι οι προσπάθειες των Χούθι να επιτεθούν σε πλοία συνεχίζονται αμείωτα, η βρετανική εταιρεία ναυτιλιακής ασφάλειας Ambrey είπε ότι ένα δεξαμενόπλοιο χημικών προϊόντων με σημαία των Νήσων Μάρσαλ ανέφερε ύποπτη προσέγγιση με drones 103 μίλια νοτιοανατολικά του Άντεν. Οι Χούθι ανέλαβαν την ευθύνη, λέγοντας ότι στόχευσαν το αμερικανικό πλοίο Chem Ranger με ναυτικούς πυραύλους, με αποτέλεσμα «απευθείας χτυπήματα».

«Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Υεμένης επιβεβαιώνουν ότι τα αντίποινα στις αμερικανικές και βρετανικές επιθέσεις είναι αναπόφευκτη και ότι οποιαδήποτε νέα επιθετικότητα δεν θα μείνει ατιμώρητη», αναφέρεται σε ανακοίνωση της οργάνωσης. Σε ένα άλλο περιστατικό, η Ambrey είπε ότι ένα τάνκερ που ανήκει στις ΗΠΑ ανέφερε ότι τέσσερα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα πλησίασαν και έκαναν κύκλους στο σκάφος, περίπου 87 μίλια νοτιοανατολικά της πόλης Μουκάλα στην Υεμένη.

Μετά την επίθεση στο Genco Picardy, ο αμερικανικός στρατός είπε ότι οι δυνάμεις του πραγματοποίησαν πλήγματα σε 14 πυραύλους Χούθι την Τετάρτη που «αποτελούσαν άμεση απειλή για τα εμπορικά πλοία και τα πλοία του αμερικανικού ναυτικού στην περιοχή». Τα χτυπήματα της Πέμπτης ήταν παρόμοια με αυτά της Τετάρτης, δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζον Κίρμπι σε δημοσιογράφους στο Air Force One.

«Γονατίζει» το παγκόσμιο εμπόριο

Οι επιθέσεις στοχεύουν μια διαδρομή που αντιπροσωπεύει περίπου το 15% της παγκόσμιας ναυτιλιακής κίνησης και λειτουργεί ως ζωτικός αγωγός μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Η εναλλακτική ακτοπλοϊκή διαδρομή γύρω από το Ακρωτήριο Καλής Ελπίδας της Νότιας Αφρικής μπορεί να προσθέσει 10-14 ημέρες σε σε σύγκριση με το πέρασμα μέσω της Ερυθράς Θάλασσας και της Διώρυγας του Σουέζ.

Μια απότομη πτώση των εσόδων από τη Διώρυγα του Σουέζ έχει προκαλέσει ένα οδυνηρό νέο πλήγμα στην ήδη επιδεινούμενη οικονομία της Αιγύπτου. Ο πρόεδρος της Αρχής της Διώρυγας του Σουέζ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι τα έσοδα μειώθηκαν κατά 40% τις πρώτες 11 ημέρες του Ιανουαρίου.

Οι αποστολές σιτηρών μέσω της διώρυγας του Σουέζ μειώθηκαν σχεδόν κατά 40% το πρώτο εξάμηνο του Ιανουαρίου σε 0,5 εκατομμύρια μετρικούς τόνους, ανακοίνωσε την Πέμπτη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου. Η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα προκαλεί πονοκέφαλο στον επιχειρηματικό κόσμο και αναζωπυρώνει τις ανησυχίες για νέα προβλήματα στις αλυσίδες εφοδιασμού μετά την κρίση της πανδημίας COVID-19.

Η αλλαγή στα δρομολόγια ενός αυξανόμενου αριθμού πλοίων αλλάζει τα πρότυπα ανεφοδιασμού και ενισχύει τη ζήτηση για καύσιμα που χρησιμοποιούνται από πλοία σε μακρινά λιμάνια, από τον Μαυρίκιο στη Νότια Αφρική έως τις Κανάριες Νήσους.

Η Maersk της Δανίας και άλλες μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες έχουν δώσει εντολή σε εκατοντάδες εμπορικά πλοία να μείνουν μακριά από την Ερυθρά Θάλασσα. Οι επιθέσεις, καθώς και το κλείσιμο και οι στάσεις στην Ευρώπη που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες, κινδύνευαν να προκαλέσουν συμφόρηση σε πολλούς τερματικούς σταθμούς εμπορευματοκιβωτίων, είπε η Maersk στους πελάτες της την Πέμπτη. (18/1)

Οι αξιωματούχοι στο λιμάνι του Ρότερνταμ, το μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης, αναμένουν ότι η κυκλοφορία θα γίνει πιο πολυσύχναστη από τα τέλη Ιανουαρίου, καθώς τα πλοία με καθυστέρηση αρχίζουν να φτάνουν, αλλά δεν αναμένουν σοβαρά προβλήματα επιμελητείας. Τα λιμάνια της Ιταλίας και της Γαλλίας ανησυχούν επίσης ότι θα παρακαμφθούν καθώς τα πλοία απομακρύνονται από την κύρια διαδρομή της Μεσογείου.