Τραμπ: Πώς αποφάσισε να «χτυπήσει» τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν

Ο Ντόναλντ Τραμπ κατευθυνόταν με το Marine One προς ένα κοντινό αεροδρόμιο, πριν πετάξει για την Ουάσινγκτον το Σάββατο (21/6) όταν έλαβε ένα τηλεφώνημα από τον Υπουργό Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ. Ήταν ώρα να πάρει μια τελική απόφαση: να προχωρήσει με τις αμερικανικές επιθέσεις στο Ιράν ή να διακόψει το εν λόγω σχέδιο. Ο Αμερικανός πρόεδρος, ο οποίος είχε πειστεί ότι η διπλωματία από μόνη της δεν θα εμπόδιζε το Ιράν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα, έδωσε στον Χέγκσεθ το «πράσινο φως», σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές.

Ώρες αργότερα, βομβαρδιστικά B-2 των ΗΠΑ στόχευσαν πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν, στο αποκορύφωμα μιας φρενήρους εβδομάδας παρασκηνιακών συζητήσεων με στόχο να κρατήσουν την επιχείρηση μυστική. Ο Τραμπ και οι σύμβουλοί του έχουν δηλώσει ότι οι επιθέσεις ήταν μια στοχευμένη εκστρατεία για να εμποδίσουν τις πυρηνικές φιλοδοξίες της Τεχεράνης. Αλλά η κίνηση απειλεί να παρασύρει τις ΗΠΑ σε μια ευρύτερη σύρραξη στη Μέση Ανατολή, ενδεχομένως διχάζοντας περαιτέρω τον πολιτικό συνασπισμό του Τραμπ.

Τελικά, ο Τραμπ είδε την επιχείρηση ως έναν τρόπο για να επιβεβαιώσει την κυριαρχία των ΗΠΑ. «Η χώρα μας είναι καυτή σαν πιστόλι», δήλωσε ο Τραμπ στην Wall Street Journal σε μια σύντομη συνέντευξη την Κυριακή. «Πριν από έξι μήνες, η χώρα μας ήταν κρύα σαν πάγος. Ήταν νεκρή», είπε, αποκαλώντας τις επιθέσεις «μια μεγάλη νίκη για τη χώρα μας».

Ο Τραμπ βρισκόταν υπό πίεση για εβδομάδες από τους συμβούλους του και τις αντίπαλες πτέρυγες του συνασπισμού MAGA. Τα «γεράκια», όπως ο γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ, πίεζαν τον πρόεδρο να αναλάβει στρατιωτική δράση, ενώ ορισμένοι γνωστοί συντηρητικοί, όπως ο Τάκερ Κάρλσον και η βουλευτής Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν (Ρεπουμπλικανή από τη Τζόρτζια), προειδοποίησαν ότι το χτύπημα στο Ιράν ήταν λάθος.

Τα «γεράκια» τελικά νίκησαν, καθώς οι διπλωματικές προσπάθειες ναυάγησαν. Ο Στιβ Γουίτκοφ, ένας ισχυρός σύμβουλος του Τραμπ που είχε από καιρό ελπίδες για μια πυρηνική συμφωνία με την Τεχεράνη, είπε στον πρόεδρο ότι οι Ιρανοί παρέσυραν τον Λευκό Οίκο. Ισραηλινοί αξιωματούχοι, εν τω μεταξύ, υποστήριξαν ότι η αεροπορική υπεροχή που είχαν δημιουργήσει έναντι του Ιράν έκανε μια επιχείρηση πολύ χαμηλότερου κινδύνου, δήλωσαν αξιωματούχοι της κυβέρνησης.

Ο Γκράχαμ, σε συνέντευξή του, είπε ότι είπε στον Τραμπ ότι η έγκριση των επιθέσεων στο Ιράν θα έδινε στις ΗΠΑ την ευκαιρία να αποκαταστήσουν τη ζημιά που προκλήθηκε στη φήμη της Αμερικής στο εξωτερικό μετά την αποτυχημένη αποχώρηση από το Αφγανιστάν. «Θα είσαι ο νέος σερίφης στην πόλη και αυτό θα επαναφέρει τη σχέση μας με τον υπόλοιπο κόσμο», είπε ο Γκράχαμ ότι είπε στον πρόεδρο.

Ο Τραμπ πέρασε μεγάλο μέρος της Κυριακής παρακολουθώντας την ειδησεογραφική κάλυψη των επιθέσεων. Οι βοηθοί του του έδωσαν μια συλλογή θετικών δηλώσεων από υποστηρικτές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σύμφωνα με αξιωματούχους της κυβέρνησης. Επίσης, τον ενημέρωσαν για την κριτική του βουλευτή Τόμας Μάσι σχετικά με τις επιθέσεις, συζητώντας με τους συμβούλους μια κύρια αμφισβήτηση κατά του Ρεπουμπλικάνου από το Κεντάκι, ο οποίος χαρακτήρισε την επίθεση των ΗΠΑ στο Ιράν αντισυνταγματική.

Οι Δημοκρατικοί χαρακτήρισαν τις επιθέσεις στο Ιράν παράνομες, υποστηρίζοντας ότι ο Τραμπ θα έπρεπε να είχε ζητήσει Ψήφισμα για τις Πολεμικές Εξουσίες από το Κογκρέσο πριν εγκρίνει τη στρατιωτική δράση. Και έχουν αναφερθεί στις εσφαλμένες πληροφορίες που αποτέλεσαν τη βάση για τον πόλεμο στο Ιράκ, λέγοντας ότι η κυβέρνηση δεν κατάφερε να προσφέρει μια λεπτομερή αιτιολόγηση για το χρονοδιάγραμμα των επιθέσεων.

«Δεν είδαμε καμία απόδειξη ότι το Ιράν είχε λάβει την απόφαση να κατασκευάσει βόμβα ή ότι στην πραγματικότητα κατασκεύαζε καταφατικά τον μηχανισμό, κάτι που απαιτεί χρόνο», δήλωσε ο γερουσιαστής Άνταμ Σιφ (Δημοκρατικός, Καλιφόρνια) στην εκπομπή «State of the Union» του CNN. «Επομένως, ελλείψει αυτού, δεν διατάζεις μια τέτοια επίθεση».

Η απόφαση του Τραμπ να ξεκινήσει αμερικανικές επιθέσεις ήρθε μετά την αυξανόμενη απογοήτευση για τον ρυθμό των διαπραγματεύσεων με το Ιράν, σύμφωνα με αξιωματούχους της κυβέρνησης. Ο πρόεδρος και ο Γουίτκοφ, ο απεσταλμένος του στη Μέση Ανατολή, ήταν αισιόδοξοι ότι θα μπορούσαν να καταλήξουν σε μια πυρηνική συμφωνία με το Ιράν. Αλλά τους τελευταίους μήνες, ο Γουίτκοφ και ο Τραμπ θεώρησαν οτι συνομιλίες με το Ιράν επιδεινώνονταν και ότι συνέχιζε να προχωρά με τα σχέδιά του για την κατασκευή πυρηνικού όπλου. Στο τέλος Μαΐου, ο Τραμπ είπε στους συμβούλους του ότι ήταν πεπεισμένος ότι οι Ιρανοί «τους εξαπατούσαν», σύμφωνα με ένα άτομο που άκουσε τα σχόλιά του.

Ο πρόεδρος έτεινε έντονα προς τις αμερικανικες επιθέσεις όταν η γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λίβιτ, δήλωσε στους δημοσιογράφους την Πέμπτη ότι ο Τραμπ θα λάβει την τελική απόφαση μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες. Απογοητευμένος από τις αναφορές ότι προετοιμαζόταν να εγκρίνει τις επιθέσεις, έδωσε εντολή στη Λίβιτ να ανακοινώσει το χρονοδιάγραμμα των δύο εβδομάδων, εν μέρει επειδή πίστευε ότι αυτό θα βοηθούσε στην απόκρυψη των σχεδίων του, δήλωσαν αξιωματούχοι της κυβέρνησης.

Καθώς οι ΗΠΑ πλησίαζαν σε μια επίθεση, ο Τραμπ και η ομάδα του ήταν σε τακτική επαφή με Ισραηλινούς αξιωματούχους. Ζήτησε επίσης επανειλημμένα από τους συμβούλους του να εξηγήσουν τι θα μπορούσε να πάει στραβά με την επίθεση, σύμφωνα με τους αξιωματούχους.

Το Σάββατο, οι βοηθοί του Τραμπ συγκεντρώθηκαν κρυφά στην Αίθουσα Διαχείρισης Κρίσεων, όπου εξέτασαν τα σχέδια επίθεσης και χάρτες της περιοχής. Μια άλλη σειρά αεροσκαφών B-2 πέταξε από τις ΗΠΑ, σε ένα τέχνασμα που είχε ως στόχο να αποπροσανατολίσει τους Ιρανούς αξιωματούχους. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης πιστεύουν ότι ο χρόνος των επιθέσεων αιφνιδίασε το Ιράν.

Η αντίδραση από την πολιτική βάση του Τραμπ είναι μέχρι στιγμής συγκρατημένη, παρά τις ιδιωτικές αμφιβολίες πιστών υποστηρικτών του προέδρου. Ωστόσο, ορισμένοι Ρεπουμπλικανοί προειδοποίησαν ότι η απογοήτευση των ψηφοφόρων θα μπορούσε να εξαπλωθεί εάν οι ΗΠΑ εμπλακούν σε μια παρατεταμένη σύγκρουση στην περιοχή.

«Εάν η βάση νιώσει προδομένη, τότε θα είναι πιο απαθείς κατά τη διάρκεια των ενδιάμεσων εκλογών και αυτό θα είναι η δική του καταστροφή», δήλωσε η Μάσι σε μια συνέντευξη. Η Γκριν, νομοθέτης της Τζόρτζια, έγραψε στο X, μετά τις επιθέσεις: «Κάθε φορά που η Αμερική βρίσκεται στα πρόθυρα του μεγαλείου, εμπλεκόμαστε σε έναν ακόμη ξένο πόλεμο». Πρόσθεσε στην ανάρτησή της: «Αυτός δεν είναι ο πόλεμός μας».

Ο Τραμπ και οι σύμβουλοί του συνέχισαν να υποστηρίζουν τα επιχειρήματά τους δημόσια και ιδιωτικά την Κυριακή. Σε τηλεφωνικές κλήσεις, ο Τραμπ είπε στους υποστηρικτές του ότι οι πράξεις του ευθυγραμμίζονται με τις απόψεις του για το «Πρώτα η Αμερική» και είπε ότι ήταν συνεπής στον στόχο του να μην αποκτήσει το Ιράν πυρηνικά όπλα, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης.

Τις τελευταίες ημέρες έχει δηλώσεο ότι δεν έχει καμία πρόθεση να ανατρέψει το καθεστώς του Ιράν. Αλλά φάνηκε να δηλώνει την Κυριακή ότι είναι ανοιχτός σε αυτό το αποτέλεσμα. «Δεν είναι πολιτικά ορθό να χρησιμοποιούμε τον όρο «Αλλαγή Καθεστώτος», αλλά αν το τρέχον ιρανικό καθεστώς δεν είναι σε θέση να ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΙΡΑΝ ΞΑΝΑ ΜΕΓΑΛΟ, γιατί να μην υπάρξει αλλαγή καθεστώτος;;;», έγραψε στην πλατφόρμα Truth Social.

Απαντώντας στις ανησυχίες ότι οι ΗΠΑ έμπαιναν σε έναν ακόμη πόλεμο στο εξωτερικό, ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς δήλωσε ότι οι Αμερικανοί ήταν εύλογα «εξαντλημένοι μετά από 25 χρόνια ξένων εμπλοκών στη Μέση Ανατολή». «Αλλά η διαφορά είναι ότι τότε είχαμε ηλίθιους προέδρους και τώρα έχουμε έναν πρόεδρο που πραγματικά ξέρει πώς να επιτύχει τους στόχους εθνικής ασφάλειας της Αμερικής», δήλωσε στο NBC News. «Επομένως, αυτό δεν θα είναι κάτι μακρύ και παρατεταμένο».

Ο Βανς, ωστόσο, αναγνώρισε ότι είναι δυνατή η περαιτέρω στρατιωτική δράση στο Ιράν. «Εάν αποφασίσουν ότι θα επιτεθούν στα στρατεύματά μας, εάν αποφασίσουν ότι θα συνεχίσουν να προσπαθούν να κατασκευάσουν πυρηνικά όπλα, τότε θα απαντήσουμε σε αυτό με συντριπτική δύναμη», είπε.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν υποβάθμισε την Κυριακή τις πιθανότητες περαιτέρω διπλωματίας, λέγοντας οτι «έχουν αποδείξει ότι δεν είναι άνθρωποι της διπλωματίας και ότι καταλαβαίνουν μόνο τη γλώσσα της απειλής και της βίας».

Ως υποψήφιος το 2016, ο Τραμπ ήταν συχνός επικριτής του δεύτερου πολέμου στο Ιράκ, τον οποίο ξεκίνησε ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος Τζορτζ Μπους. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2024, κατηγόρησε τον Τζο Μπάιντεν ότι επέτρεψε τη συνέχιση των πολέμων στην Ουκρανία και τη Γάζα. Στην ομιλία του στο συνέδριο του Μιλγουόκι, ο Τραμπ δήλωσε ότι θα μπορούσε «να σταματήσει τους πολέμους με ένα μόνο τηλεφώνημα».

Ωστόσο, τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής έχουν ήδη καταναλώσει μεγάλο μέρος των πρώτων μηνών της θητείας του, καθώς οι νομοθέτες συζητούν τις νομοθετικές του προτεραιότητες και ορισμένοι στη βάση του είναι απογοητευμένοι με τον αργό ρυθμό των απελάσεων, μια βασική προεκλογική υπόσχεση. Ο Τραμπ προσπάθησε την Κυριακή να μετατοπίσει την εστίαση πίσω στην νομοθετική του ατζέντα, λέγοντας σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Τώρα ας ολοκληρώσουμε το Μεγάλο, Μεγάλο, Όμορφο Νομοσχέδιο».

Άλλοι κορυφαίοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων των Βανς και Χέγκεθ, είναι επίσης βετεράνοι των οποίων η εμπειρία στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας τους έκανε επιφυλακτικούς για τον ρόλο ασφαλείας της Αμερικής στο εξωτερικό. Σε ένα άρθρο γνώμης του 2023 στην εφημερίδα The Wall Street Journal, ο Βανς υποστήριξε ότι η καλύτερη εξωτερική πολιτική του Τραμπ ήταν «να μην ξεκινήσει κανέναν πόλεμο»

Διαβάστε επίσης