Explainer: Τι σημαίνει η αναγνώριση της Παλαιστίνης από τη Βρετανία

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ δεχόταν ισχυρές πιέσεις για να πάρει μία θέση στο ζήτημα της αναγνώρισης της Παλαιστίνης, έπειτα από την υπογραφή μιας διακομματικής επιστολής από περισσότερους από 250 βουλευτές - πάνω από το ένα τρίτο της Βουλής των Κοινοτήτων - που του ζητούσαν να προχωρήσει σε αυτό το βήμα.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός είχε αρχικά αντισταθεί στις εκκλήσεις, λέγοντας ότι η αναγνώριση πρέπει να αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου ειρηνευτικού σχεδίου.

Ωστόσο, πλέον η θέση του άλλαξε, αν και υπό όρους.

Η απόφαση για την αναγνώριση της Παλαιστίνης από τη Βρετανία ήρθε μετά από αντίστοιχη κίνηση της Γαλλίας, κάτι που την κατέστησε την πρώτη χώρα που προχώρησε σε αυτό το βήμα στην G7, την διακρατική ομάδα που εκπροσωπεί επτά από τις πιο προηγμένες οικονομίες του κόσμου.

Τι σημαίνει η αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους

Σύμφωνα με τη Σύμβαση του Μοντεβιδέο του 1933, υπάρχουν διάφορα κριτήρια που πρέπει να πληροί η Παλαιστίνη για να αναγνωριστεί ως κυρίαρχο κράτος σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Η διαδικασία απαιτεί από το κράτος να διαθέτει:

• μόνιμο πληθυσμό

• καθορισμένο έδαφος

• αποτελεσματική κυβέρνηση και διεθνείς σχέσεις

• επίσημες διπλωματικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων πρεσβειών, πρεσβευτών και συνθηκών

Από τα 193 κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών, 147 έχουν ήδη αναγνωρίσει την Παλαιστίνη ως κράτος από τον Μάρτιο του 2025.

Σε αυτά περιλαμβάνονται η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία, καθώς και περισσότερες από δώδεκα χώρες της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Νορβηγία, και πιο πρόσφατα η Γαλλία.

Γιατί η Γαλλία και η Βρετανία ανακοίνωσαν τώρα την αναγνώριση της Παλαιστίνης

Ο Κιρ Στάρμερ λέει ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για την αναγνώριση της Παλαιστίνης, καθώς θα έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο, δεδομένου ότι η ελπίδα για μια λύση δύο κρατών - ένα «ασφαλές» Ισραήλ παράλληλα με ένα «βιώσιμο» παλαιστινιακό κράτος - βρίσκεται σε κίνδυνο.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός δήλωσε ότι αυτό είναι μέρος ενός «οκταμερούς σχεδίου», το οποίο έχει ήδη συζητηθεί με τη Γαλλία και τη Γερμανία. Ταυτόχρονα όμως, αρνήθηκε ότι η αναγνώριση αποτελεί ανατροπή της κυβερνητικής πολιτικής που επήλθε έπειτα από πίεση βουλευτών του κόμματός τους, υποστηρίζοντας ότι η αναγνώριση της Παλαιστίνης ήταν πάντα μέρος του σχεδίου.

Μετά την ομιλία του σε σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για τη λύση των δύο κρατών, ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου David Lammy χαρακτήρισε «φρικτό» αυτό που συμβαίνει στη Γάζα και ζήτησε κατάπαυση του πυρός.

«Ήρθε η ώρα να απελευθερωθούν οι όμηροι και να σταματήσει η ταλαιπωρία του παλαιστινιακού λαού, να τους δοθεί η βοήθεια, ο ιατρικός εξοπλισμός και τα εφόδια που χρειάζονται», πρόσθεσε.

Ο Εμανουέλ Μακρόν έδειχνε εδώ και μήνες την τάση του προς την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους, στο πλαίσιο της προσπάθειάς του να διατηρήσει ζωντανή την ιδέα της λύσης των δύο κρατών, παρά την πίεση από άλλες χώρες να μην το πράξει.

Τι είναι η λύση των δύο κρατών

Η λύση των δύο κρατών θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους παράλληλα με το υπάρχον κράτος του Ισραήλ, δίνοντας και στους δύο λαούς το δικό τους έδαφος.

Οι Παλαιστίνιοι επιδιώκουν ένα ανεξάρτητο κράτος στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, την ανατολική Ιερουσαλήμ και τη Γάζα, εδάφη που έχουν καταληφθεί από το Ισραήλ από τον Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967.

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου και το μεγαλύτερο μέρος της πολιτικής τάξης του Ισραήλ αντιτίθενται από καιρό στην ύπαρξη ενός παλαιστινιακού κράτους και υποστηρίζουν ότι αυτό θα επιβραβεύσει τους τρομοκράτες μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου που εξαπέλυσε η Χαμάς το 2023.

Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για μια λύση δύο κρατών θα ήταν η απόφαση για τα σύνορα του παλαιστινιακού κράτους.

Πολλοί πιστεύουν ότι θα πρέπει να είναι τα ίδια με αυτά που υπήρχαν πριν από το 1967, αλλά από τότε έχει αυξηθεί ο αριθμός των ισραηλινών οικισμών που έχουν ιδρυθεί στη Δυτική Όχθη, με περίπου 600.000 Ισραηλινούς να ζουν τώρα εκεί και στην κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ.

Πώς αντέδρασαν το Ισραήλ και η Παλαιστίνη

Όπως ήταν αναμενόμενο, το Ισραήλ καταδίκασε την απόφαση.

Το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας δήλωσε σε ανάρτηση στο X: «Η αλλαγή στη θέση της βρετανικής κυβέρνησης αυτή τη στιγμή, μετά την κίνηση της Γαλλίας και τις εσωτερικές πολιτικές πιέσεις, αποτελεί επιβράβευση για τη Χαμάς και βλάπτει τις προσπάθειες για την επίτευξη εκεχειρίας στη Γάζα και ενός πλαισίου για την απελευθέρωση των ομήρων».

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου καταδίκασε έντονα την ανακοίνωση της Γαλλίας, λέγοντας ότι η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους τώρα θα ήταν «εργαλείο για την εξόντωση του Ισραήλ - όχι για να ζήσει ειρηνικά δίπλα του».

Εν τω μεταξύ, ο παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς στην Ιερουσαλήμ εξέφρασε «ευχαριστίες και εκτίμηση» στον Γάλλο ηγέτη.

Τι γίνεται με τις άλλες χώρες

Σε απάντηση στην απόφαση της Γαλλίας, η γερμανική κυβέρνηση δήλωσε ότι το Βερολίνο εξακολουθεί να υποστηρίζει τη λύση των δύο κρατών, αλλά δεν θα αναγνωρίσει προς το παρόν το παλαιστινιακό κράτος, τονίζοντας αντίθετα την ανάγκη για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, την απελευθέρωση των ομήρων και την επείγουσα παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Ο Καναδάς επίσης πίεσε το Ισραήλ να επιδιώξει την ειρήνη, με τον πρωθυπουργό Μαρκ Κάρνι να επαναλαμβάνει την υποστήριξή του στη λύση των δύο κρατών, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει προχωρήσει στην αναγνώριση της Παλαιστίνης ως κράτους.

Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Άντονι Αλμπανίζι, χαρακτήρισε την κατάσταση στη Γάζα ως «ανθρωπιστική καταστροφή» και δήλωσε ότι η χώρα του «είναι προσηλωμένη σε ένα μέλλον όπου τόσο ο ισραηλινός όσο και ο παλαιστινιακός λαός θα μπορούν να ζουν ειρηνικά και με ασφάλεια εντός ασφαλών και διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων».

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας δήλωσε ότι η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους πρέπει να συνοδεύεται και από την αναγνώριση του Ισραήλ ως κράτους.

«Ένα παλαιστινιακό κράτος που δεν αναγνωρίζει το Ισραήλ σημαίνει ότι το πρόβλημα δεν θα επιλυθεί», δήλωσε ο Αντόνιο Ταγιάνι σε συνάντηση του συντηρητικού κόμματός του, Forza Italia, στη Ρώμη.

Η Ισπανία, η οποία έχει ήδη αναγνωρίσει το παλαιστινιακό κράτος, χαιρέτισε την ανακοίνωση του κ. Μακρόν. Ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ έγραψε σε δήλωση στο X: «Μαζί, πρέπει να προστατεύσουμε αυτό που ο Νετανιάχου προσπαθεί να καταστρέψει. Η λύση των δύο κρατών είναι η μόνη λύση».

Το υπουργείο Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας δήλωσε επίσης ότι «επαινεί αυτή την ιστορική απόφαση» και κάλεσε άλλες χώρες να λάβουν «παρόμοια θετικά μέτρα».

*Πηγή: Sky News