Οι «Μαύρες Χήρες» της Ρωσίας: Η απάτη με τους «λευκούς γάμους» και τις αποζημιώσεις
Οι ρωσικές αρχές αποκαλύπτουν ένα ανησυχητικό κύμα απάτης με πρωταγωνίστριες τις λεγόμενες «Μαύρες Χήρες» . Παντρεύονται τους στρατιώτες λίγο πριν αναχωρήσουν για το μέτωπο με σκοπό να διεκδικήσουν τα υψηλά επιδόματα θανάτου που φτάνουν έως και τα 180.000 δολάρια, σε ένα φαινόμενο που λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις
Ρώσοι στρατιώτες κάνουν άσκηση
Όταν ο Ρώσος στρατιώτης Σεργκέι Χαντόζκο παντρεύτηκε την επόμενη μέρα από την κατάταξή του τον Οκτώβριο του 2023, η οικογένεια και οι φίλοι του σάστισαν. Ο 40χρονος δεν είχε αναφέρει ποτέ τη νύφη. Ούτε είχε μιλήσει για γάμο. Πιο περίεργη ήταν η 20λεπτη γαμήλια τελετή χωρίς φωτογραφίες ή ανταλλαγή δαχτυλιδιών, και μόνο ένας καλεσμένος. Στη συνέχεια, η νέα σύζυγός του συνέχισε να ζει με τον πρώην σύζυγό της και τα παιδιά τους, σύμφωνα με μαρτυρίες και μία δικαστική απόφαση που εξέτασε η Wall Street Journal.
Ωστόσο, οι καμπάνες συναγερμού άρχισαν να χτυπούν μετά τον θάνατο του Χαντόζκο από τραύματα που προκλήθηκαν στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία και η νύφη του έλαβε το εφάπαξ ποσό που καταβλήθηκε σε κάθε συγγενή του πεσόντος στρατιώτη, δήλωσε σε συνέντευξή της η κουνιάδα του στρατιώτη. Η αποζημίωση, συνολικού ύψους 200.000 δολαρίων, είναι σχεδόν 20 φορές ο μέσος ετήσιος μισθός
Ένας δικαστής σε ρωσικό αστικό δικαστήριο αποφάνθηκε νωρίτερα φέτος ότι η νύφη του Χαντόζκο, Ελένα Σοκόλοβα, τον είχε ξεγελάσει να την παντρευτεί, ώστε να μπορέσει να εισπράξει την κληρονομιά του. Ο γάμος ακυρώθηκε και η Σοκόλοβα έπρεπε να πληρώσει πρόστιμο 3.000 ρουβλιών, που ισοδυναμεί με 37 δολάρια. Η ίδια έχει ασκήσει έφεση κατά της απόφασης του δικαστηρίου, δεν απάντησε σε αιτήματα για σχολιασμό.

O Xαντόζκο ακοτώθηκε στον πόλεμο
Η στοχοποίηση Ρώσων στρατιωτών για οικονομικό όφελος έχει γίνει τόσο διαδεδομένη στη Ρωσία σε καιρό πολέμου που οι άνθρωποι έχουν αρχίσει να χαρακτηρίζουν τις γυναίκες που το κάνουν «μαύρες χήρες». Τα δικαστήρια που ασχολούνται με το πρόβλημα προσπαθούν να προσδιορίσουν εάν οι γάμοι ήταν γνήσιοι ή συνήφθησαν από τις γυναίκες αποκλειστικά για οικονομικό όφελος μετά τον θάνατο του συζύγου τους.
Ρώσοι νομοθέτες έχουν προτείνει νόμους που θα επιβάλλουν αυστηρότερες ποινές σε όσους βρίσκονται πίσω από τέτοιες πράξεις ή θα περιορίζουν τα οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν από το γάμο με έναν στρατιώτη. Το φαινόμενο πηγάζει εν μέρει από τα μεγάλα ποσά που χρειάστηκε να προσφέρει η Ρωσία για να δελεάσει τους άνδρες να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους στην πρώτη γραμμή του πολέμου με την Ουκρανία. Αυτές περιλαμβάνουν υψηλούς μισθούς και μπόνους για την ένταξη και μεγάλες πληρωμές στις οικογένειες όσων πεθαίνουν στην πρώτη γραμμή.
Οι πληρωμές προς τις οικογένειες των στρατιωτών που σκοτώθηκαν συχνά υπερβαίνουν τα 14,5 εκατομμύρια ρούβλια ή 180.000 δολάρια, ανάλογα με τον βαθμό και τις περιστάσεις. Τα χρήματα έχουν κατακλύσει τις φτωχές ρωσικές περιοχές από τις οποίες κατάγονται πολλοί στρατιώτες της πρώτης γραμμής, προκαλώντας διαμάχες μεταξύ συγγενών για τα έσοδα και προσελκύοντας όσους αναζητούν μερίδιο.
Αποξενωμένοι γονείς επανεμφανίστηκαν διεκδικώντας μέρος των εσόδων, σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα που εξέτασε η WSJ. Παππούδες και γιαγιάδες ζήτησαν χρήματα ως αποζημίωση για το γεγονός ότι αφιέρωσαν χρόνια φροντίζοντας έναν εγγονό που αιχμαλωτίστηκε στη μάχη.

Η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης VK
Ωστόσο, Ρώσοι βουλευτές και αξιωματούχοι λένε ότι τα σχέδια στα οποία γυναίκες μόνες ή μέλη ομάδας πείθουν στρατιώτες να τις παντρευτούν πριν πάνε στον πόλεμο -με την ελπίδα να επωφεληθούν από τον θάνατό τους στη μάχη- είναι ιδιαίτερα επιζήμια. «Αυτά τα τέρατα επέλεξαν να ατιμάσουν το πιο ιερό πράγμα - να φροντίσουμε τις οικογένειες των πεσόντων ηρώων!», δήλωσε ο βουλευτής Λεονίντ Σλούτσκι αυτό το καλοκαίρι. Συνέκρινε τις γυναίκες που εμπλέκονται με εκείνους που έκαναν λεηλασίες κατά την πολιορκία του Λένινγκραντ στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Νομικοί εμπειρογνώμονες λένε ότι η πραγματική κλίμακα του προβλήματος είναι δύσκολο να εξακριβωθεί. Η WSJ εντόπισε έξι δικαστικές υποθέσεις στις οποίες οι Αρχές υποστήριξαν ή κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ένας Ρώσος στρατιώτης ή οι συγγενείς του είχαν εξαπατηθεί μέσω ενός ψεύτικου γάμου.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διευκολύνουν τις επίδοξες «μαύρες χήρες» να βρουν στρατιώτες. Στην πλατφόρμα VK της Ρωσίας, υπάρχουν δεκάδες ομάδες ειδικά για γυναίκες που αναζητούν πιθανούς συζύγους που υπηρετούν στην Ουκρανία—με ονόματα όπως «Ραντεβού με στρατιώτες» και «Ραντεβού με σημάδια στον ώμο», ένας ευφημισμός για κάποιον με στολή. Η πλατφόρμα VK της Ρωσίας διαθέτει ομάδες προσαρμοσμένες σε γυναίκες που αναζητούν πιθανούς συζύγους που υπηρετούν στην Ουκρανία.
Οι ρωσικές αρχές λένε ότι σε ορισμένες από τις απάτες εμπλέκονται εγκληματικές συμμορίες — μερικές φορές επιδιώκοντας να παγιδεύσουν πολλούς στρατιώτες ταυτόχρονα. βΜια συμμορία που δρούσε στην κεντρική ρωσική περιοχή Χάντι-Μανσίσκ αναζητούσε ελεύθερους άνδρες και τους έπειθε να υπογράφουν συμβόλαια στρατιωτικής θητείας, σύμφωνα με την Ερευνητική Επιτροπή της περιοχής. Στη συνέχεια, η ομάδα κανόνισε εικονικούς γάμους για τους άνδρες και τους έπειθε να παραδώσουν τον έλεγχο των οικονομικών τους, ανέφερε η Ερευνητική Επιτροπή.
Ο αριθμός των στρατιωτών που εξαπατήθηκαν από το οργανωμένο σχέδιο, το οποίο απέφερε περίπου 30 εκατομμύρια ρούβλια, ή 370.000 δολάρια, και η οποία διώχθηκε βάσει των νόμων περί οργανωμένου εγκλήματος, δεν έχει δημοσιοποιηθεί. Τον Φεβρουάριο, ένας Ρώσος εισαγγελέας στην Άπω Ανατολή της χώρας ισχυρίστηκε ότι ένα παντρεμένο ζευγάρι εξαπάτησε έναν 46χρονο άνδρα χωρίς συγγενείς ώστε να παντρευτεί την 63χρονη συνεργό τους, προτού τον πείσει να υπογράψει στρατιωτικό συμβόλαιο.
«Ο στόχος ήταν να αρπάξουν τα χρήματα, καθώς κατάλαβαν ότι ο άνδρας δεν είχε άλλους κληρονόμους», ανέφερε η εισαγγελία. Όταν ο άνδρας πέθανε, η ομάδα άνοιξε τραπεζικό λογαριασμό στο όνομα της χήρας του, υπέβαλε αίτηση για τα οφειλόμενα κεφάλαια στον πλησιέστερο συγγενή του και μοιράστηκε οκτώ εκατομμύρια ρούβλια, που αντιστοιχούν σε σχεδόν 100.000 δολάρια, σύμφωνα με το γραφείο του εισαγγελέα. Ο γάμος κηρύχθηκε άκυρος και η υπόθεση, στην οποία ούτε ο στρατιώτης ούτε οι ύποπτοι έχουν κατονομαστεί, βρίσκεται σε εξέλιξη.
Τον Απρίλιο, ένα δικαστήριο της Σιβηρίας έκρινε ένοχο έναν μεσίτη ακινήτων για υποκίνηση μίσους και εχθρότητας, παροτρύνοντας γυναίκες να παντρευτούν στρατιώτες για «ιδιοτελείς λόγους». Η μεσίτρια, Μαρίνα Όρλοβα, είχε μιλήσει σε ένα podcast για τη συνάντησή της με γυναίκες που προσπαθούσαν να αγοράσουν σπίτια με μεγάλα χρηματικά ποσά που είχαν αποκτήσει κληρονομώντας τα από στρατιώτες.
«Είναι πολύ εύκολο. Βρες κάποιον που υπηρετεί στο μέτωπο και όταν πεθάνει παίρνεις οκτώ εκατομμύρια», είπε η Όρλοβα στο podcast. «Είναι ένα επιχειρηματικό σχέδιο». Η Όρλοβα δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό. Σε ένα βίντεο που δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο από την τοπική αστυνομία, η Όρλοβα ζήτησε συγγνώμη για τη δήλωσή της στο podcast, το οποίο προβλήθηκε επίσης ως συνέντευξη στο YouTube. «Θέλω να εκφράσω τη θερμότερη συγγνώμη μου για το βίντεο που δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο στους συμμετέχοντες της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης, στις χήρες, στις μητέρες και στις συζύγους», είπε, χρησιμοποιώντας τον ευφημισμό του Κρεμλίνου για τον πόλεμό του στην Ουκρανία.
Ορισμένες από τις υποθέσεις που εξέτασε η WSJ αφορούσαν μπερδεμένες οικογενειακές διαφορές σχετικά με πληρωμές από πεσόντες στρατιώτες. Τον Αύγουστο του περασμένου έτους, η Αντζελίνα Βαριούχινα παντρεύτηκε τον στρατιώτη Γκεόργκι Κοστίρκο, 27 ετών, σε μια πόλη νοτιοανατολικά της Μόσχας. Το ζευγάρι, που γνωρίστηκε μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, έζησε μαζί για 11 ημέρες, σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα που περιέχουν την απόφαση του δικαστηρίου σχετικά με τη σχέση του ζευγαριού, προτού ο Κοστίρκο επιστρέψει στον πόλεμο.
Η Κοστίρκο υπέβαλε αίτηση διαζυγίου αρκετούς μήνες αργότερα και τον Φεβρουάριο, ένας Ρώσος δικαστής ακύρωσε τον γάμο, δίνοντας προθεσμία ενός μήνα για την άσκηση έφεσης κατά της απόφασης. Δύο εβδομάδες αργότερα, o Κοστίρκο σκοτώθηκε στην πρώτη γραμμή στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας και μια μέρα αργότερα, η Βαριούχινα άσκησε έφεση κατά της ακύρωσης του γάμου της, δήλωσε η μητέρα της Κοστίρκο, Όλγα Κοστίρκο, στο ρωσικό τηλεοπτικό κανάλι NTV.
Αυτό άφησε την Βαριούχινα ως δικαιούχο της αποζημίωσης του θανάτου του, σύμφωνα με τον δικηγόρο που εκπροσωπεί την οικογένεια Κοστίρκο. Η μητέρα του στρατιώτη μήνυσε στη συνέχεια την Βαριούχινα, ισχυριζόμενη ότι ήταν άπιστη καθ' όλη τη διάρκεια του σύντομου γάμου τους και τώρα επιδίωκε να επωφεληθεί από τον θάνατο του γιου της, σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα που δημοσιεύθηκαν στο διαδίκτυο.
Ο δικηγόρος που εκπροσωπεί την οικογένεια του στρατιώτη δήλωσε ότι η υπόθεση αποτελεί μάθημα για τη ρωσική κοινωνία και τον αυξανόμενο αριθμό βετεράνων. «Η προσπάθειά της να επωφεληθεί από το αίμα του αποβιώσαντος συζύγου της δεν είναι απλώς ανήθικη, είναι καθαρή προδοσία», είπε.