Η «ενάρετη» Γερμανία αντιμέτωπη με δημοσιονομική κρίση - Μπούμερανγκ το «ταβάνι» στο χρέος

Όταν η Γερμανία θέσπισε ένα «ταβάνι» για το κρατικό χρέος το 2009, θεσπίζοντάς το μάλιστα και συνταγματικά, αυτό εορτάστηκε ως νίκη για τη δημοσιονομική ορθότητα.
Δεκατέσσερα χρόνια αργότερα, με την κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς να βρίσκεται στη δίνη μιας διογκούμενης δημοσιονομικής κρίσης, ο αυστηρός περιορισμός των δημοσίων ελλειμμάτων δεν φαίνεται τελικά τόσο καλή ιδέα.

«Ήταν το μεγαλύτερο λάθος στη γερμανική οικονομική πολιτική τα τελευταία 20, 30 χρόνια», δήλωσε ο Jens Südekum, καθηγητής διεθνών οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Heinrich Heine στο Ντίσελντορφ. «Το ανόητο είναι τώρα ότι αυτό κατοχυρώθηκε από σύνταγμα και έτσι δεν μπορεί να αλλάξει», επεσήμανε ο Südekum.

Οι αμφιβολίες σχετικά με το όριο στο χρέος - το οποίο η Γερμανία επιδίωξε να επιβάλει και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης - έχουν ενταθεί μετά την απόφαση-βόμβα της περασμένης εβδομάδας του συνταγματικού δικαστηρίου της, η οποία φρέναρε τα σχέδια δαπανών και βύθισε τον εύθραυστο συνασπισμό του Σολτς στη χειρότερη κρίση των δύο ετών.

Οι συνομιλίες για τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους αναβλήθηκαν επ' αόριστον και η μελλοντική χρηματοδότηση για την Ουκρανία και άλλες σημαντικές δαπάνες έχει παγώσει.

Την Πέμπτη, ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ δήλωσε ότι θα κηρύξει το 2023 έτος έκτακτης ανάγκης, επιτρέποντάς του να αναστείλει τη ρύθμιση του χρέους για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά και έτσι να θέσει τις δαπάνες σε «στιβαρή συνταγματική βάση».

Το έναυσμα για την κρίση ήταν η απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου να μπλοκάρει μια κίνηση της κυβέρνησης να μεταφέρει 60 δισ. ευρώ που δεν χρησιμοποιήθηκαν από τον προϋπολογισμό της πανδημίας σε ένα «ταμείο για το κλίμα και τον μετασχηματισμό» (KTF) που χρηματοδοτεί έργα εκσυγχρονισμού της γερμανικής βιομηχανίας και καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής.

Οι υπουργοί προσπαθούν τώρα να βρουν πώς θα καλύψουν την τρύπα των 60 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η κρίση που έχει προκύψει κατέδειξε πως ο κανόνας για το χρέος, που θεωρείται ως τρόπος ενίσχυσης της εμπιστοσύνης στα δημόσια οικονομικά της Γερμανίας, κινδυνεύει να αποσταθεροποιήσει ολόκληρο το δημοσιονομικό σύστημα της χώρας, με τεράστιες πιθανές αρνητικές επιπτώσεις για την ευρωζώνη.

Τα ολοένα και πιο περίτεχνα κόλπα που χρησιμοποιούν οι υπουργοί για να παρακάμψουν τον κανόνα, δεν έχουν αποτέλεσμα, καθώς απορρίπτονται από το ανώτατο δικαστήριο της Γερμανίας, γεγονός που θα μπορούσε να αποδυναμώσει δραστικά την πίστη των ψηφοφόρων στην ικανότητα των πολιτικών τους.

«Αυτή η κρίση προϋπολογισμού απειλεί να μετατραπεί σε κρίση εμπιστοσύνης στην αποτελεσματικότητα του κράτους μας», έγραψε ο Χριστιανοδημοκρατικός βουλευτής Θόρστεν Φράι σε επιστολή του προς την καγκελαρία.