Έρχονται τα πάνω κάτω στις δημόσιες συμβάσεις - Με σφραγίδα Κομισιόν και Παγκόσμιας Τράπεζας

Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το συγκεκριμένο σχέδιο αποτελεί μια σημαντική μεταρρύθμιση που σχετίζεται άμεσα με την αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων 72 δισ. ευρώ που θα λάβει η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ.

Η Εθνική Στρατηγική Δημοσίων Συμβάσεων 2021-2025 ενσωματώνει τις κύριες συστάσεις τεχνικής υποστήριξης που παρασχέθηκαν στην Ελλάδα από την Παγκόσμια Τράπεζα και εστιάζει στο σκέλος της πάταξης της διαφθοράς και της απάτης.

Η μεταρρύθμιση, που βασίζεται στην εμπειρία από την εφαρμογή των κανόνων για τις δημόσιες συμβάσεις που τέθηκαν σε ισχύ το 2016, επιδιώκει να βελτιώσει το θεσμικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων, να εγκαταστήσει ψηφιακά πλήρεις και ολοκληρωμένες διαδικασίες και να εκσυγχρονίσει το σύστημα δημοσίων συμβάσεων.

Αυτές οι αλλαγές κρίθηκαν επιβεβλημένες, καθώς μετά την αλλαγή του καθεστώτος των δημοσίων συμβάσεων το 2016, αναδείχθηκαν αδυναμίες που πρέπει να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.

Ενδεικτικά οι θεσμοί έχουν ζητήσει να θεσπιστούν νομοθετικά εργαλεία για την αντιμετώπιση των επαναλαμβανόμενων προβλημάτων που προκύπτουν από συμβάσεις που συνάπτονται αποκλειστικά με βάση τη χαμηλότερη τιμή και συχνά με υπερβολικά υψηλές εκπτώσεις σε σύγκριση με το αρχικά εκτιμώμενο κόστος.

Έτσι, σε ό,τι αφορά στις ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές, πλέον, θα πρέπει να αιτιολογείται όποια προσφορά έχει απόκλιση μεγαλύτερη του 10% από τον μέσο όρο της έκπτωσης του συνόλου των προσφορών που υποβλήθηκαν και η αιτιολόγηση θα αποτελεί δεσμευτική συμφωνία.

Ακόμη, διαπιστώθηκε πως οι προθεσμίες για ορισμένα διαδικαστικά βήματα δεν ήταν αρκετά ακριβείς και προσδιορισμένες με αποτέλεσμα να οδηγήσουν σε μακροχρόνιες διαδικασίες ανάθεσης.

Παράλληλα, ο υψηλός αριθμός καταγγελιών από μετέχοντες σε διαγωνιστικές διαδικασίες και η σημαντική επιβάρυνση για το δικαστικό σύστημα, τις αναθέτουσες αρχές και τους οικονομικούς φορείς, έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα προβληματική και κοστοβόρα.

Στη βάση αυτή θα επιδιωχθεί η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας στη διαδικασία προδικαστικής επίλυσης διαφορών από την ΑΕΠΠ (Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών).

Αλλά η κατάρτιση της Εθνικής Στρατηγικής Δημοσίων Συμβάσεων ήταν μόνον το πρώτο βήμα. Για να διασφαλίσει πως η Εθνική Στρατηγική Δημοσίων Συμβάσεων θα εφαρμοσθεί απρόσκοπτα η κυβέρνηση θα συνάψει συμφωνία εταιρικής σχέσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με σκοπό να την υποστηρίξει στην προσπάθειά της. Έτσι, η Κομισιόν θα παρακολουθεί από κοντά την λειτουργία της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.) και την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής.