Μεγάλο αφιέρωμα στον Ηλία Καζάν από την Ταινιοθήκη της Ελλάδος

Πρόκειται για την τέταρτη εκδήλωση που διοργανώνει η Ταινιοθήκη της Ελλάδος στo πλαίσιο της πράξης «Η Κινηματογραφοφιλία στη Νέα Εποχή» του ΕΣΠΑ 2007-2013.

Το αφιέρωμα περιλαμβάνει:
- Συνολικά δεκαπέντε (15) ταινίες του Ηλία Καζάν, καθώς και το ντοκιμαντέρ «A Letter to Elia» σε σκηνοθεσία Μάρτιν Σκορσέζε - Κεντ Τζόουνς.
Από τις δεκαέξι συνολικά ταινίες του αφιερώματος, οι δεκατέσσερις (14) θα προβληθούν σε αποκατεστημένα φορμά. Πολλές από τις ταινίες θα προλογίσουν σκηνοθέτες, κριτικοί κινηματογράφου, συγγραφείς κ.ά.
- Μια μεγάλη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης όπου θα συμμετάσχουν άνθρωποι του κινηματογράφου και του θεάτρου για να αναλύσουν το πολύπλευρο έργο του Ηλία Καζάν.

Ακολουθεί το σημείωμα της Μαρίας Κομνηνού, Γ.Γ. ΔΣ, Ταινιοθήκη της Ελλάδος Καθηγήτριας, Πανεπιστήμιο Αθηνών:
«Να με λέτε Ηλία. Ηλία με έλεγε η μάνα μου. Θυμώνω όταν οι Αμερικανοί με λένε Ελία», παρότρυνε τους δημοσιογράφους το 1990, όταν είχε έρθει στην Αθήνα με την ευκαιρία της έκδοσης της αυτοβιογραφίας του «Μια ζωή» (Ευρωεκδοτική).

«Ο Ηλίας Καζάν (1909-2003) υπήρξε μια καθοριστική μορφή για την εξέλιξη και ανανέωση της αμερικανικής κινηματογραφικής έκφρασης, αλλά και γενικότερα για τη διαμόρφωση μιας σύγχρονης αντίληψης για την υποκριτική, τόσο στο θέατρο όσο και στον κινηματογράφο.

Η σταδιοδρομία του Καζάν στη δεκαετία του '30 με το Group Theatre και το Εργαστήριο Εργατικού Θεάτρου επηρέασε αποφασιστικά τη σταδιοδρομία του στον κινηματογράφο, πρώτα με την 20th Century Fox και μετά ως περιζήτητου ανεξάρτητου σκηνοθέτη.
Η θεατρική του θητεία εγκαινίασε τη συνεργασία του με τους μεγάλους συγγραφείς, όπως τον Τζον Στάινμπεκ και τον Τενεσί Γουίλιαμς, και του επέτρεψε να αναδειχθεί στον κατεξοχήν σκηνοθέτη μεγάλων ηθοποιών που κατόρθωσε να αποσπάσει περίφημες ερμηνείες -από νεότερους ηθοποιούς, όπως τον Μάρλον Μπράντο και τον Τζέιμς Ντιν, αλλά και από βετεράνους, όπως η Βίβιαν Λι, ο Μοντγκόμερι Κλιφτ και ο Κερκ Ντάγκλας.
Η πορεία του Καζάν στιγματίστηκε από την κατάδοση των συντρόφων του επί Μακαρθισμού το 1952. Έχει συζητηθεί το κατά πόσον οι τύψεις συνείδησης μπορούν να ανιχνευτούν σε ορισμένες κομβικές ταινίες του όπως «Το λιμάνι της αγωνίας» (1954) ή «Ο Συμβιβασμός» (1969).

Κανείς όμως, δεν αμφισβητεί τη δύναμη των μεγάλων δημιουργιών του Καζάν με την ισχυρή κριτική της πολιτικής των ΜΜΕ στο «Μια μορφή μέσα στο πλήθος» (1957), ή τις μνημειακές διασκευές των έργων του Τενεσί Γουίλιαμς, «Λεωφορείον ο πόθος (1951)» και «Baby Doll» (1956).
Ο Καζάν, γεννημένος από Έλληνες γονείς που είχαν μεταναστεύσει από την Κωνσταντινούπολη στην Αμερική, κράτησε πάντα μια κριτική ματιά απέναντι στις αντιφάσεις της αμερικανικής κοινωνίας. Αυτές απεικονίζονται στην ταινία «Ανατολικά της Εδέμ» (1955), «Πυρετός στο αίμα» (1961) και «Λάσπη στα αστέρια» (1960).

Τέλος, σημαντική παραμένει η αντιμετώπιση του θέματος της μετανάστευσης και των καταδιώξεων των Αρμενίων και των Ελλήνων που δείχθηκαν για πρώτη φορά σ' ένα διεθνές κοινό με απαράμιλλη γενναιότητα στο «Αμέρικα Αμέρικα» (1963).

Το αφιέρωμα αυτό της Ταινιοθήκης στοχεύει στο να αποτιμηθεί και από την Ελληνική πλευρά η καθοριστική συμβολή του σκηνοθέτη αυτού στην ανανέωση της κινηματογραφικής γραφής, όπως έχει ήδη επιχειρήσει ο Μάρτιν Σκορσέζε στο ντοκιμαντέρ του «Γράμμα στον Ηλία» (συν-σκηνοθεσία Κεντ Τζόουνς, 2010), το οποίο και περιλαμβάνεται στο αφιέρωμα».

Το πλήρες πρόγραμμα προβολών:
ΠΕΜΠΤΗ 09/10
19.30 Βίβα Ζαπάτα - Viva Zapata (1952, 113') - Είσοδος με προσκλήσεις
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 10/10
19.30 Ένα Δέντρο Μεγαλώνει στο Μπρούκλιν - A Tree Grows in Brooklyn (1945 129')
Προλογίζει η Βένια Βέργου κριτικός κινημ/φου
22.00 Βίβα Ζαπάτα - Viva Zapata (1952, 113' ) (Ε)
ΣΑΒΒΑΤΟ 11/10
20.00 Το Λιμάνι της Αγωνίας - On the Waterfront (1954, 108')
22.00 Λάσπη στ' Αστέρια - Wild River (1960, 109')
ΚΥΡΙΑΚΗ 12/10
19.30 Ανατολικά της Εδέμ - East of Eden (1955, 115' )
Προλογίζει ο Γιάγκος Ανδρεάδης, συγγραφέας, καθηγητής
22.00 Γράμμα στον Ηλία - A Letter to Elia (2010, 60')
ΔΕΥΤΕΡΑ 13/10
19.30 Μαθητεία στον Καζάν: 1922–Νίκος Κούνδουρος (1978, 135')
22.00 Μπούμερανγκ! - Boomerang! (1947, 88')
ΤΡΙΤΗ 14/10
19.00 Πυρετός στο αίμα - Splendor in the Grass (1961, 124')
Προλογίζει ο Τάσος Γουδέλης, κριτικός κινημ/φου
21.30 Ο Τελευταίος Μεγιστάνας - The Last Tycοon (1976, 123')
Προλογίζει ο Γιάννης Ζουμπουλάκης, κριτικός κινημ/φου
ΤΕΤΑΡΤΗ 15/10
19.30 Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης | Ηλίας Καζάν: δημιουργός και επαναστάτης
21.30 Μαθητεία στον Καζάν: Νύφες –Παντελής Βούλγαρης (2004, 128')
Προλογίζει ο σκηνοθέτης
ΠΕΜΠΤΗ 16/10
20.00 Πανικός στους Δρόμους - Panic in the Streets (1950, 96')
Προλογίζει ο Γιώργος Κρασσακόπουλος, κριτικός κινημ/φου
22.00 Άνθρωπος σε τεντωμένο σκοινί - Man on a Tightrope (1953, 105')
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17/10
19.30 Λεωφορείον ο Πόθος - A Street Car Named Desire (1951, 122')
22.00 Συμφωνία Κυρίων - Gentleman's Agreement (1947 , 118')
Προλογίζει η Ελευθερία Δημητρομανωλάκη, συγγραφέας, θεωρητικός κινημ/φου- λογοτεχνίας
ΣΑΒΒΑΤΟ 18/10
18.30 Αμέρικα, Αμέρικα - America America (1963, 174') *
22.00 Μια Μορφή Μέσα στο Πλήθος - A Face in the Crowd (1957, 126')
Προλογίζει ο Άρης Χατζηστεφάνου, δημοσιογράφος
ΚΥΡΙΑΚΗ 19/10
19.45 Ο Συμβιβασμός - The Arrangement (1969, 125')
Προλογίζει o Επαμεινώνδας Θεοδωρίδης, ψυχίατρος-ψυχαναλυτής 22.00 Λάσπη στ' αστέρια - Wild River (1960, 109') (Ε)