ΚΟΣΜΟΣ

Δώδεκα στιγμές του 2011 στον κόσμο

Δώδεκα στιγμές  του 2011 στον κόσμο

Από τον Παναγιώτη Χριστόπουλο

Το ψηφιδωτό των γεγονότων που πέρασαν στην ιστορία τη χρονιά που έφυγε

Μια χρονιά που είδε τους λαούς στους δρόμους, τους τυράννους στον τάφο, και κάποιους ταλαντούχους όμως ανθρώπους να φεύγουν μαζί τους, αλλά και την φύση να αποδεικνύει ποιος είναι το αφεντικό, είναι αναμφισβήτητα μια χρονιά που μας καλεί σε περισυλλογή. Ο κόσμος αλλάζει, βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι. Ποιον δρόμο θα ακολουθήσουμε εμείς το 2012;

Ιανουάριος: Στον αραβικό κόσμο έχει άνοιξη

Οι αναταραχές που έχουν ξεκινήσει ήδη από το τέλος του 2010 σε Αλγερία και Τυνησία κορυφώνονται με την εκδίωξη του προέδρου της τελευταίας, Μπεν Άλι, από τη χώρα. Ένα κύμα ελευθερίας αρχίζει να σαρώνει ολόκληρο τον αραβικό κόσμο. Σύντομα θα φθάσει στην Αίγυπτο, τη Λιβύη, την Υεμένη και την Συρία, όπου οι συνέπειές του στο παλιό καθεστώς θα είναι πολύ πιο εντυπωσιακές απ' όσα συνέβησαν στην Τυνησία.

Φεβρουάριος: Ταχρίρ, όπως «ελευθερία»

Η λέξη «Ταχρίρ» σημαίνει «ελευθερία» στα αραβικά. Και η πλατεία με το όνομα αυτό είναι η κεντρική πλατεία του Καΐρου. Οι Αιγύπτιοι την έχουν κατακλύσει, παίρνοντας την σκυτάλη από τους Τυνήσιους, και απαιτούν την απομάκρυνση του Χόσνι Μουμπάρακ. Αυτό που έμοιαζε μια προσωρινή εξέγερση στα δυτικά του αραβικού κόσμου, γίνεται τώρα το σύμβολο μιας τεράστιας επανάστασης, στην καρδιά του. Γιατί η Αίγυπτος δεν είναι ένα μικρό κράτος, σαν την Τυνησία. Και ο Μουμπάρακ δεν είναι απλά ένας διεφθαρμένος ηγέτης. Έχει διοικήσει για τρεις ολόκληρες δεκαετίες την Αίγυπτο, κατορθώντας να διατηρεί τις ισορροπίες μεταξύ του Ισλάμ και της Δύσης και την ίδια ώρα την τάξη στο εσωτερικό της χώρας του. Οι Αιγύπτιοι όμως είναι πια αποφασισμένοι να αποτινάξουν αυτήν την δικτατορία που φοράει φερετζέ και να αρχίζουν να ορίζουν πια μόνοι τις τύχες τους. Ο αραβικός κόσμος αλλάζει ραγδαία.

Μάρτιος: Σεισμός, τσουνάμι, πυρηνικός όλεθρος

Οι Ιάπωνες είναι συνηθισμένοι στους σεισμούς, αλλά αυτός που σημειώθηκε στις 11 Μαρτίου του 2011 ήταν πολύ ισχυρότερος απ' ότι μπορούσαν να φαντασθούν. 9 ρίχτερ 70 χιλιόμετρα μόλις από την ιαπωνική ακτή και σε βάθος μόλις 32 χιλιομέτρων, είναι ο δυνατότερος που έχει πλήξει ποτέ τη χώρα και –το χειρότερο- συνοδεύεται από ένα τεράστιο τσουνάμι που ταξίδεψε 10 ολόκληρα χιλιόμετρα μέσα στην ιαπωνική γη. Το τσουνάμι προκάλεσε, μεταξύ άλλων, την διαρροή σε 3 πυρηνικούς αντιδραστήρες στην Φουκουσίμα, κάνοντας έτσι το κακό να τριτώσει και την Ιαπωνία να θρηνεί πολύ περισσότερα από τα περίπου 16.000 θύματα και τους 3.000 αγνοούμενους. Πέραν των ανθρώπινων ζωών και της περιβαλλοντικής καταστροφής, οι συνέπειες σε μια από τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη ήταν ολέθριες. Εκτιμάται ότι η 11η Μαρτίου 2011 κόστισε περίπου 200 δισεκατομμύρια ευρώ. Ένα ποσό που είναι μακράν το μεγαλύτερο που έχει προκαλέσει ποτέ μια φυσική καταστροφή. Και που αποδεικνύει για μία ακόμη φορά ότι ο άνθρωπος δεν θα καταφέρει ποτέ να δαμάσει τη φύση...

Απρίλιος: Σήμερα γάμος γίνεται

Ευτυχώς που υπάρχει ακόμη ο θεσμός της βασιλείας στη Μεγάλη Βρετανία και ο κόσμος έχει κάτι ν' ασχολείται και να ξεχνάει τις πίκρες του. Ο πρίγκιπας Ουίλιαμ παντρεύεται την καλή του, Κέιτ Μίντλετον, το Λονδίνο γεμίζει με σημαιάκια, οι τηλεοράσεις όλου του πλανήτη συντονίζονται στο μπαλκόνι του Μπάκιγχαμ όπου θα πέσει το φιλί, και το νέο φετίχ των φωτορεπόρτερ είναι πλέον τα οπίσθια της Πίπα, αδελφής της νύφης.

Μάιος: "Been" Laden

Ο Οσάμα Μπιν Λάντεν πέφτει νεκρός από τις σφαίρες Αμερικανών κομάντο. Τον ανακάλυψαν σ' ένα σπίτι στο Αμποτάμπαντ, λίγα μέτρα από την στρατιωτική ακαδημία της πόλης του Πακιστάν. Οι Πακιστανοί συνεχίζουν να παριστάνουν τους ανήξερους. Το θέμα είναι όμως ότι ο Ομπάμα πρόφτασε και καθάρισε με τον ηγέτη της Αλ Κάιντα πριν συμπληρωθούν 10 χρόνια από την 11η Σεπτεμβρίου και την ίδια ώρα έβλεπε τους Καντάφι και Άσαντ να αντιμετωπίζουν εξεγέρσεις στις χώρες τους. Από τον «Άξονα του Κακού» δηλαδή, που όρισε ο προκάτοχός του, τού έμενε να ασχοληθεί μόνο με τον Κιμ Γιονγκ Ιλ της Β. Κορέας και τον Αχμεντινετζάντ του Ιράν.

Ιούνιος: Νέα κυβέρνηση στην Πορτογαλία

Ο δεξιός Σόκρατες κερδίζει εύκολα τον Κοέλιο στις πορτογαλικές εκλογές, έχοντας όμως πρώτα συμφωνήσει από πριν να τηρήσει τους όρους του Μνημονίου που έχουν υπογραφεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση για να βγει η χώρα του από την κρίση χρέους της. Αυτά βλέπουν οι εταίροι μας και ζητούν κι απ' τους δικούς μας πολιτικούς παρόμοια συμπεριφορά. Δεν έχουν καταλάβει με ποιους έχουν μπλέξει μάλλον...

Ιούλιος: Η κατάρα των 27

Νεκρή βρέθηκε στο σπίτι της από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ η Έιμι Γουάινχάουζ. Η δημοφιλής συνθέτις και τραγουδίστρα ήταν μόλις 27 ετών. Όσο δηλαδή και οι Κερτ Κομπέιν, Τζίμι Χέντριξ, Τζάνις Τζόπλιν, όταν έφυγαν από τη ζωή. Και μόνο για την σύμπτωση αυτή στην ηλικία του θανάτου των «καταραμένων» καλλιτεχνών, η Έιμι Γουάινχάουζ θα μπει για πάντα στο πάνθεον της ροκ. Αλλά η αλήθεια είναι ότι πέρα από την άστατη ζωή και τις εξαρτήσεις της από τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, είχε να επιδείξει ένα πραγματικό μουσικό διαμάντι. Το δεύτερό της άλμπουμ, το "Back to Black" του 2006, ήταν η κορυφαία στιγμή της neo-soul και μια από τις σημαντικότερες κυκλοφορίες της περασμένης δεκαετίας. Η τραγική ειρωνία ήταν ότι στο κομμάτι που άνοιγε τον δίσκο, το "Rehab", η Έιμι τραγουδούσε: «Μού είπαν να μπω σε κλινική αποτοξίωσης κι εγώ είπα όχι, όχι,όχι».

Αύγουστος: Και τώρα, τι θ' απογίνουμε χωρίς τον Στιβ Τζομπς

Τα προβλήματα υγείας του Στιβ Τζομπς εξελίσσονται με ραγδαίους ρυθμούς και τον αναγκάζουν να παραιτηθεί από τα καθήκοντά του στην Apple. Τα media όλου του κόσμου σπεύδουν να γράψουν διθυραμβικά πορτρέτα του για το πόσο μεγάλος οραματιστής ήταν και το πώς άλλαξε για τα καλά τον κόσμο της τεχνολογίας. Είναι αφιερώματα που μοιάζουν περισσότερο με νεκρολογίες –προφανώς γιατί φαίνεται ότι αυτήν την φορά η αποχώρηση από την Apple είναι οριστική. Δύο μήνες μετά, ο καρκίνος θα τον πάρει από τη ζωή και τα πορτρέτα – νεκρολογίες θα ξανακάνουν για μια τελευταία φορά την εμφάνισή τους. Ο άνθρωπος που άλλαξε την κινητή τηλεφωνία με το iPhone, που επινόησε το iPad και ξανάδωσε ζωή στις εφημερίδες και τα περιοδικά, που άλλαξε τον τρόπο που ακούμε μουσική με το iPod και το iTunes και που είχε παλιότερα αναβιώσει από τις στάχτες της την Apple και το τμήμα υπολογιστών της δεν ζει πια ανάμεσά μας.

Σεπτέμβριος: Αγανακτισμένοι και στη Νέα Υόρκη

Η μόδα να καταλαμβάνει ο λαός τις κεντρικές πλατείες, διαμαρτυρόμενος για τα βάσανά του, ξεκίνησε στις αραβικές χώρες, όπου το διακύβευμα ήταν η ελευθερία, πέρασε στις ευρωπαϊκές όπου η αγανάκτηση ήταν απέναντι στα μέτρα λιτότητας και στην ανεργία που επέβαλε η κρίση χρέους, αλλά κανείς ποτέ δεν περίμενε ότι θα έβρισκε εύφορο έδαφος και στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Κι όμως, μετά τις θερινές τους διακοπές, πολλοί Αμερικανοί αρχίζουν να καταλαμβάνουν σημεία της Νέας Υόρκης και ονομάζουν του κίνημά τους Occupy Wall Street. 3 μήνες και 4 εβδομάδες μετά, η κατάληψη του Zucotti Park στην Wall Street συνεχίζεται. Και οι διαδηλώσεις των καταληψιών είναι οι πιο μαχητικές που έχουν δει οι ΗΠΑ μετά τα ταραγμένα '60s και '70s.

Οκτώβριος: Το τέλος του Καντάφι

Ο «άξονας του κακού» μετράει το δεύτερό του θύμα μέσα στο 2011. Μετά τον Μπιν Λάντεν, βγαίνει απ' το παιχνίδι και ο Μουαμάρ Καντάφι. Η επανάσταση στην Λιβύη έχει διαρκέσει ήδη μισό χρόνο και ο δικτάτορας χάνει σιγά-σιγά και τις τελευταίες περιοχές που ελέγχει ο στρατός του. Τελικά χάνει και την Σίρτη, την πατρίδα του, το πλήθος τον προλαβαίνει πριν ξεφύγει, τον λιντσάρει και ένας νεαρός τον σκοτώνει. Σε αντίθεση με την δολοφονία του Μπιν Λάντεν, που ναι μεν καλύπτεται τηλεοπτικά, αλλά μόνο για τα μάτια ελαχίστων στελεχών του Λευκού Οίκου, οι εικόνες από τα βασανιστήρια και το θάνατο του Λίβυου ηγέτη κάνουν το γύρο του κόσμου χάρη σε τέσσερα κινητά τηλέφωνα που υπάρχουν κοντά του την ώρα του λιντσαρίσματος.

Νοέμβριος: Επόμενη στάση: Μπερλουσκόνι

Οι εξελίξεις στο θέμα της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης είναι καταιγιστικές. Μετά το καλοκαίρι τα χρηματιστήρια και το ευρώ καταρρέει και ο λόγος δεν είναι πια μόνο η Ελλάδα και οι παλινωδίες των πολιτικών της. Η Ιταλία έχει μπει στο στόχαστρο των αγορών και, όντας η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, συγκεντρώνει πολύ περισσότερο ενδιαφέρον από την δική μας περίπτωση. Οι πιέσεις προς τον ανεκδιήγητο Σίλβιο Μπερλουσκόνι είναι αφόρητες. Ο Ιταλός πρωθυπουργός αναγκάζεται σε παραίτηση και παραδίδει την σκυτάλη σε κυβέρνηση τεχνοκρατών. Πάνω – κάτω όπως έγινε και σ' εμάς, μόνο που η νέα κυβέρνηση Μόντι έχει το ένα τρίτο του μεγέθους της κυβέρνησης Παπαδήμου και προχωρά σε μέτρα και αποφάσεις με την τριπλάσια ταχύτητα. Ήδη τα επιτόκια δανεισμού της Ιταλίας έχουν πέσει αρκετά από τα υψηλά που είχαν βρεθεί πριν ενάμιση μήνα.

Δεκέμβριος: Ο σπαραγμός της Βόρειας Κορέας

Και τρίτος θάνατος στον «άξονα του κακού» λίγο πριν φύγει το 2011. Αν ήταν ακόμη πρόεδρος των ΗΠΑ ο Τζορτζ Μπους, αυτή μάλλον θα ήταν η χρονιά του... Ο Κιμ Γιονγκ Ιλ πεθαίνει από καρδιακή προσβολή και τα φώτα της δημοσιότητας ξαναπέφτουν στο πιο απομονωμένο μέρος του πλανήτη. Θα τον διαδεχθεί, φυσικά, ο γιος του. Ο οποίος είναι όμως μόλις 27 ετών. Ένα άπειρο παιδί με πυρηνικά όπλα στα χέρια του. Οι αναλυτές προβλέπουν ένα πολύ καυτό 2012 στην κορεατική χερσόνησο.