Οι κανόνες της Εκκλησίας για τους αυτόχειρες

Να ξεκαθαρίσουμε από την αρχή πως γνώμη του γράφοντος Ιωάννη Δανιήλ είναι πως πολύ καλά κάνει η Εκκλησία και δεν κηδεύει όσους αυτοκτονούν. Είναι ένα ΦΡΕΝΟ που έχει γλυτώσει πολλούς από το να το πράξουν. Θα μιλήσουμε όμως, για το θέμα αναλυτικά.

Θα θέλαμε να πούμε πως είναι κατανοητός ο πόνος του πατέρα ο οποίος θα νοιώθει σίγουρα πολύ άσχημα από μια τέτοια άρνηση, να κηδέψουν το παιδί του. Ο ψυχικός πόνος θα του ξεσχίζει την σάρκα, και το μέτρο αυτό, σίγουρα δεν τον κάνει να νοιώσει καθόλου καλύτερα. Αυτό είναι φανερό και το παραδεχόμαστε όλοι. Αλλά και η Εκκλησία έχει συγκεκριμένη τάξη που πρέπει να τηρείται. Και υπάρχουν σοβαροί και συγκεκριμένοι λόγοι για μια τέτοια τακτική όπως θα δούμε. Άλλωστε, ακόμα και αν δεν κηδευτεί κάποιος Χριστιανικά, αυτό δεν σημαίνει πως κολάζεται! Αυτό εξαρτάται από τον Θεό, και όχι από τους ανθρώπους, έστω και αν αυτοί είναι άγιοι. Η Τάξη της Εκκλησίας δεν είναι "κολαστική" αλλά ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ. Οι πατέρες δεν ήταν άπονοι. Αναγνώριζαν τον πόνο των συγγενών, αλλά σκεφτόντουσαν περισσότερο τους υποψήφιους προς αυτοκτονία. γιατί αυτοί είναι που πρώτα πρέπει να τύχουν βοηθείας, και ύστερα οι συγγενείς. Δεν είναι ο κανόνας αυτός σκληρός και άτεγκτος, αλλά αντίθετα κανόνας αγάπης και ελέους. Σήμερα, βέβαια, πολλοί παραπονούμαστε γι αυτή τη διάταξη της Εκκλησίας, επειδή έχουμε συνηθίσει να αντικαθιστούμε τον Φωτισμό των Πατέρων από την δική μας εγωϊστική άποψη. Λες και οι Πατέρες της Εκκλησίας αγαπούσαν τους συνανθρώπους λιγότερο από εμάς!!

Ο γράφων ξέρει πολλούς, που ο μόνος λόγος που δεν αυτοκτόνησαν ήταν η σκέψη πως πιθανόν να κολαστούν.Είχαν χάσει σχεδόν ολοκληρωτικά την πίστη τους. Αλλά η σκέψη τους ήταν: "ΚΑΙ ΑΝ, όσα λέει η Εκκλησία είναι αλήθεια;". Και αυτό τους κράτησε και λειτούργησε ως φρένο! Όχι μόνο ο γράφων ξέρει και άλλους σε αυτή την κατάσταση αλλά πριν να γίνει πιστός Χριστιανός ο ίδιος, βρέθηκε και αυτός στην ίδια κατάσταση! Και το έλεος του Θεού και της Εκκλησίας τον θεράπευσε! Γνωρίζει λοιπόν το ζήτημα από πρώτο χέρι, ενώ όσοι θέλουν να μην εφαρμόζεται ο κανόνας αμφιβάλουμε αν είχαν παρόμοια εμπειρία.

Ξαναλέμε λοιπόν, πως και ο φόβος έχει νόημα στην Εκκλησία. Και οι "ποινές", ξαναλέμε, είναι θεραπευτικές, και όχι "εκδικητικές". Γιατί να εκδικηθείς έναν αυτόχειρα άλλωστε; Αν παραβαίνουμε αυτούς τους κανόνες, σημαίνει πως "παίρνουμε στον λαιμό μας" κάποιους ανθρώπους μας που φοβούνται να αυτοκτονήσουν. Και αυτό δεν το κάνουμε από αγάπη, αλλά επειδή θέλουμε να φανούμε "φιλεύσπλαχνοι", δηλαδή από καθαρό εγωϊσμό. Άλλωστε, τόσο η κόλαση όσο και ο Παράδεισος, δεν είναι παρά αντιδράσεις στην αγάπη του Θεού. Η ψυχή βιώνει τον Θεό είτε ως θεοποιόν Φως είτε ως καυστική Φωτιά ανάλογα με την προαίρεση της.

Εάν αφαιρέσεις τον φόβο, κάποιοι συνάνθρωποί μας ίσως να είναι καταδικασμένοι... Αυτό δεν το κατανοούμε; Ας μην σκεπτόμαστε λοιπόν ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΑ (άρα εγωκεντρικά), γιατί η Εκκλησία και την αυστηρότητα, από φιλανθρωπία την εξασκεί, επειδή θέλει να προλάβει καταστάσεις.

Η διοικούσα Εκκλησία δεν κρίνει εμάς, αλλά την εκκλησιαστική πολιτική που πρέπει να εφαρμόζει σε κάθε περίπτωση. Τελεσίδικα θα κρίνει ο Θεός. Οι κανόνες, όμως, όσο αυστηροί και αν φαίνονται, έχουν λογική. Και στην προσπάθεια μας "να τους διορθώσουμε" μπορεί να κάνουμε πολύ μεγαλύτερο κακό που δεν φανταζόμαστε καν! Μόνο άνθρωποι σε κατάσταση φωτισμού έχουν την δυνατότητα να κρίνουν την εφαρμογή τους, άνθρωποι όπως ο π. Παϊσιος, ο π. Πορφύριος κτλ.

Κατά την άποψή μας οι Ιερείς που εφαρμόζουν τον κανόνα αυτό, είναι ΗΡΩΕΣ, είτε μας αρέσει είτε όχι. Γιατί "κάνουν την καρδιά τους πέτρα" και χωρίς να υπολογίζουν την κοινωνική κατακραυγή και πίεση, ενδιαφέρονται πραγματικά για τα παιδιά και τους πατεράδες των υποψήφιων αυτοχείρων και δεν νοιάζονται να έχουν "καλό όνομα". Δεν υπάρχει καλύτερη θεραπεία από την πρόληψη. Μιλάμε βεβαίως για όσους Ιερείς χειρίζονται το θέμα με την απαραίτητη λεπτότητα, αγάπη και φιλανθρωπία. Γιατί και ο δύσμοιρος πατέρας του αυτόχειρα, χρειάζεται και παρηγοριά και αγάπη και κάποιον να του εξηγήσει. Τέτοιοι Ιερείς που η καρδιά τους πονάει διπλά, είναι αυτοί που σηκώνουν τον Σταυρό του Χριστού. Εμείς βεβαίως τους κατακρίνουμε, γιατί συνήθως είμαστε βαθιά νυχτωμένοι σε ότι αφορά την Ορθόδοξη Πνευματικότητα. Όμως Ο Χριστός είναι Σταυρός και όχι δημόσιες σχέσεις. Αυτή την απλή αλήθεια σήμερα κοντεύουμε να την λησμονήσουμε.

Ο εγωϊσμός μας, μας οδηγεί να πιστέψουμε πως είμαστε πιο φιλάνθρωποι από τους φωτισμένους και τους θεοφόρους Πατέρες μας. Αλλά ο στείρος συναισθηματισμός, δεν είναι αγάπη. Αν καταργηθεί το μέτρο αυτό, άραγε ποιος θα πάρει την ευθύνη για τους υπόλοιπους υποψήφιους αυτόχειρες; Μήπως κάποιος από εμάς; Απίθανο μου ακούγεται! Είμαστε καλά οχυρωμένοι πίσω από την ανευθυνότητά μας. Ο Ιερέας όμως δεν είναι. Όσο, λοιπόν, και αν είναι βάρος για την οικογένεια (και είναι! ποιος άραγε το αρνείται;) ο κανόνας αυτός ΠΡΕΠΕΙ να τηρείται, ώστε να βοηθούνται οι εν ζωή υποψήφιοι αυτόχειρες. Γιατί και οι πατέρες των υποψηφίων αυτοχείρων αξίζουν επίσης την αγάπη μας ώστε να μην δουν τα παιδιά τους νεκρά. Ο Θεός να ευλογεί τα παιδιά και τους γονείς όλου του κόσμου, ώστε να μην τους συμβεί κάτι τέτοιο.

Τέλος, για το θέμα αυτό υπάρχει σχετικό κείμενο του π. Παϊσιου που το παραθέτουμε παρακάτω με την ελπίδα πως ορισμένοι θα κατανοήσουν πως αυτός ο κανόνας (να μην θάβονται από την Εκκλησία οι αυτόχειρες) είναι και ευλογημένος και αναγκαίος.

Όταν οι Άγιοι και Φωτισμένοι μιλούν, εμείς πιο καλά να σιωπούμε. Εκείνοι είναι η φωνή της Εκκλησίας, γιατί εκείνοι έχουν τον νου του Θεού.

Απόσπασμα από το βιβλίο "Γεροντος Παϊσίου Αγιορείου, Λόγοι, τ. Δ":