Σερβία - Κόσοβο: Αποτράπηκε στο παρά πέντε η ένοπλη σύγκρουση - Πώς δημιουργήθηκε η κρίση

Προσωρινά κατασβέστηκε, μετά και την καίρια παρέμβαση των ΗΠΑ, η κρίση μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας, που λίγο έλειψε να βάλει «φωτιά» στην «μπαρουταποθηκη» των Βαλκανίων, με απρόβλεπτες συνέπειες, με αφορμή την απόφαση της Πρίστινας για την αντικατάσταση από την 1η Αυγούστου όλων των σερβικών πινακίδων κυκλοφορία

Η ολιγόωρη κρίση μεταξύ των δυο χωρών εξελίχθηκε αστραπιαία, με σειρήνες να ηχούν στο κέντρο της Βόρειας Μιτροβίτσας -όπου κυριαρχεί η σερβική μειονότητα-, στο Κόσοβο, ενώ υπήρξαν και αναφορές για πυροβολισμούς που δέχτηκαν αστυνομικοί από οδοφράγματα σε δύο οδικές αρτηρίες που οδηγούν προς τα διοικητικά σύνορα με την Σερβία, που είχαν στηθεί από τον τοπικό πληθυσμό.

Από τις Αρχές υπήρξε μάλιστα, εντολή προς τους πολίτες να παραμείνουν στα σπίτια τους και μακριά από τα παράθυρα, ενώ τοπικά ΜΜΕ έκαναν λόγο ακόμα και για ένοπλες συγκρούσεις στα σύνορα Σερβίας-Κοσόβου.

Από την πλευρά της η Σερβία, διέψευσε μέσω του υπουργείου Άμυνας, όλες τις πληροφορίες που διαδόθηκαν στο διαδίκτυο περί εισόδου του σερβικού στρατού στο Κόσοβο.

Στον αποκλεισμό των δρόμων οι Σέρβοι προέβησαν μετά από πληροφορία ότι οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας του Kοσόβου κατευθύνονται προς τα διοικητικά σύνορα με την Σερβία. Η πληροφορία αυτή διαψεύστηκε από τον διοικητή του βορείου τομέα της αστυνομίας της πόλης Μιτρόβιτσα, Μπέσιμ Χότι.

Αργότερα η κυβέρνηση του Κοσόβου αποφάσισε τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα να αναβάλει για έναν μήνα την εφαρμογή νέων κανόνων στα σύνορα με τη Σερβία. Η αναβολή ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση έπειτα από συνάντηση με τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στο Κόσοβο, τον Τζέφρι Χόνεβιερ.

Οι νέοι κανόνες, που επρόκειτο να τεθούν σε εφαρμογή σήμερα, προέβλεπαν ότι όποιος εισέρχεται στο Κόσοβο με σερβικό δελτίο ταυτότητας όφειλε να προμηθεύεται προσωρινό έγγραφο με το οποίο θα του δίνεται άδεια παραμονής για 90 ημέρες.

Η Πρίστινα εξάλλου έδωσε προθεσμία δύο μήνες στους Σέρβους του Κοσόβου να αντικαταστήσουν τις σερβικές πινακίδες κυκλοφορίας στα αυτοκίνητά τους με πινακίδες του Κοσόβου.

Ο κοσοβάρος πρωθυπουργός Άλμπιν Κούρτι έκανε λόγο χθες Κυριακή για μέτρα ανταπόδοσης, καθώς η Σερβία -που δεν αναγνωρίζει την ανεξαρτησία της πρώην επαρχίας της όπου πλειοψηφεί το αλβανικό στοιχείο, η οποία ανακηρύχθηκε το 2008- απαιτεί τα ίσα από τους Κοσοβάρους που εισέρχονται στην επικράτειά της.

«Να αρθούν αμέσως όλα τα οδοφράγματα»

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Τζουζέπ Μπορέλ καλωσόρισε χθες βράδυ μέσω Twitter την απόφαση που έλαβε η Πρίστινα καλώντας με τη σειρά του «να αρθούν αμέσως όλα τα οδοφράγματα».

Χθες βράδυ, εκατοντάδες Σέρβοι του Κοσόβου συγκέντρωσαν φορτηγά, βυτιοφόρα και άλλα βαριά οχήματα σε δρόμους που οδηγούν στα σημεία διέλευσης Γιάρινιε και Μπρνιακ.

Οι Σέρβοι του Κοσόβου δεν αναγνωρίζουν την εξουσία της Πρίστινας, ούτε την ανεξαρτησία του Κοσόβου. Παραμένουν πιστοί στο Βελιγράδι, από το οποίο εξαρτώνται οικονομικά.

Σε διάγγελμά του χθες ο σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς δήλωσε ότι η κατάσταση «δεν ήταν ποτέ πριν τόσο περίπλοκη» στο Κόσοβο για τη Σερβία και τους Σέρβους που ζουν εκεί.

Μίλησε για ατμόσφαιρα «αναβρασμού» και διεμήνυσε πως εάν οι Σέρβοι του Κοσόβου γίνουν στόχος επίθεσης, «η Σερβία θα νικήσει».

Από την πλευρά του, ο Άλμπιν Κούρτι κατηγόρησε τον κ. Βούτσιτς πως πυροδοτεί «ταραχές». «Οι επόμενες ώρες, ημέρες και εβδομάδες μπορεί να είναι δύσκολες και προβληματικές», προειδοποίησε ο κοσοβάρος πρωθυπουργός μέσω Facebook.

Τον Σεπτέμβριο στο βόρειο Κόσοβο είχαν επίσης υπάρξει εντάσεις, μετά την απόφαση της Πρίστινας να απαγορεύσει την κυκλοφορία αυτοκινήτων με σερβικές πινακίδες στο έδαφος της χώρας. Καταγράφονταν καθημερινές διαδηλώσεις και αποκλεισμοί δρόμων προς τις δύο συνοριακές διελεύσεις.

Η δύναμη του NATO στο Κόσοβο, η KFOR, ανακοίνωσε χθες πως παρακολουθεί στενά την κατάσταση και είναι έτοιμη να επέμβει «εάν τεθεί σε κίνδυνο η σταθερότητα».

Ιταλοί στρατιωτικοί θεάθηκαν στη Μιτρόβιτσα χθες. Η δύναμη του Οργανισμού του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού διαθέτει κάπου 3.770 στρατιωτικούς.

Το 2013, τα μέρη συμφώνησαν να αρχίσουν διάλογο με την υποστήριξη της ΕΕ, προκειμένου να επιλυθούν οι διαφορές τους και να εξομαλυνθούν οι σχέσεις τους, αλλά ελάχιστη πρόοδος έχει σημειωθεί.

Ανακούφιση στην ΕΕ - Να γίνει εξομάλυνση των σχέσεων

Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Τζουζέπ Μπορέλ εξέφρασε ικανοποίηση χθες Κυριακή για την απόφαση που ανέφερε πως έλαβε η κυβέρνηση του Κοσόβου να αναβάλει ως την 1η Σεπτεμβρίου το σχέδιό της να απαιτεί από τους Σέρβους που ζουν σε αυτό να έχουν πινακίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων που έχουν εκδοθεί από την Πρίστινα.

«Αναμένω όλα τα οδοφράγματα να απομακρυνθούν αμέσως», ανέφερε ο κ. Μπορέλ μέσω Twitter, προσθέτοντας ότι τα «ανοικτά ζητήματα» πρέπει να αντιμετωπιστούν μέσω του «διαλόγου που διευκολύνεται από την ΕΕ» και η έμφαση να δοθεί στην «συνολική εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Κοσόβου και της Σερβίας», κάτι απαραίτητο για «τις ενταξιακές τους πορείες».

Παρέμβαση της Ρωσίας

Η ρωσική διπλωματία χαρακτηρίζει τις εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο απόδειξη της αποτυχίας της μεσολαβητικής πρωτοβουλίας της ΕΕ και καλεί την Πρίστινα, τις ΗΠΑ και την ΕΕ «να σταματήσουν τις προκλήσεις και να σεβαστούν τα δικαιώματα των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο».

Σχόλιο της εκπροσώπου του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρίας Ζαχάροβα που διανεμήθηκε χθες Κυριακή το βράδυ στα ρωσικά ΜΜΕ αναφέρει:

«Η απόφαση των ‘αρχών’ στην Πρίστινα να αρχίσουν από την 1η Αυγούστου την εφαρμογή αβάσιμων ‘κανόνων’, που επιβάλλουν διακρίσεις, σχετικά με την εξαναγκαστική αντικατάσταση των προσωπικών εγγράφων και των πινακίδων κυκλοφορίας (των αυτοκινήτων) των Σέρβων της περιοχής είναι ακόμη ένα βήμα προς την εκδίωξη του σερβικού πληθυσμού από το Κοσσυφοπέδιο, την εκτόπιση των θεσμών των Σέρβων του Κοσόβου οι οποίοι διασφαλίζουν την προστασία των δικαιωμάτων των Σέρβων κατοίκων από την αυθαιρεσία των ριζοσπαστών της Πρίστινας με επικεφαλής τον ‘πρωθυπουργό’ Άλμπιν Kούρτι.

Οι ηγέτες του Κοσσυφοπεδίου γνωρίζουν ότι οι Σέρβοι δεν θα μείνουν αμέτοχοι όταν πρόκειται για ευθεία επίθεση στις ελευθερίες τους και σκόπιμα προχωρούν στην όξυνση, προκειμένου να θέσουν σε εφαρμογή σενάριο βίας. Εννοείται ότι στην κόψη του ξυραφιού της επίθεσης βρίσκεται επίσης το Βελιγράδι, το οποίο η Δύση θέλει επιπλέον να ‘εξουδετερώσει’ με τα χέρια των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου.

Καλούμε την Πρίστινα και τις ΗΠΑ και την ΕΕ, που βρίσκονται πίσω της, να σταματήσουν τις προκλήσεις και να σεβαστούν τα δικαιώματα των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο.

Αυτή η εξέλιξη των γεγονότων αποτελεί άλλη μια απόδειξη της αποτυχίας της διαμεσολαβητικής αποστολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι επίσης ένα παράδειγμα ως προς το ποια θέση προετοίμασαν για τη Σερβία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προτείνοντας στο Βελιγράδι να συμφιλιωθεί de facto με τη στέρηση των δικαιωμάτων των συμπατριωτών του».