Τουρκία: Το δόγμα ασφαλείας της -Τα τρία χρυσά κλειδιά - Τα νέα Sykes-Picot

Τα Στενά, το Χατάι και η Κύπρος συνθέτουν, σύμφωνα με Τούρκο αναλυτή, την «τριάδα» που καθορίζει τη γεωπολιτική στρατηγική της Άγκυρας. Μια στρατηγική που στηρίζεται στην επεκτατική θεώρηση της Άγκυρας για την περιοχή και στην αγνόηση του διεθνούς δικαίου.

Πρόκειται για τρεις καίριες γεωγραφικές περιοχές οι οποίες, λειτουργώντας συμπληρωματικά, αποτελούν τη στρατηγική ραχοκοκαλιά της διασυνοριακής διπλωματίας και της αμυντικής ικανότητας της Τουρκίας, αναφέρει ο αναπληρωτής καθηγητής Δρ Furkan Kaya σε άρθρο του στο κρατικό πρακτορείο της Τουρκίας «Ανατολή».

Στο πλαίσιο αυτό, «βαφτίζει» την Κατοχή της Μεγαλονήσου ως προτεραιότητα ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Η Άγκυρα επιχειρεί να συνδέσει το γεωπολιτικό του αποτύπωμα με τη σφαγή στη Γάζα, τις γεωγραφικές ανακατατάξεις στη Συρία και τον Λίβανο, καθώς και με αυτό που χαρακτηρίζει «νέα σχέδια τύπου Σάικς-Πικό» στην περιοχή.

Η Συμφωνία Σάικς–Πικό ήταν μυστικό σύμφωνο που συνήφθη τον Μάιο του 1916, ανάμεσα στη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία και είχε και τη συναίνεση της Ρωσίας. Με αυτό μοιράζονταν σε σφαίρες επιρροής και ελέγχου της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας και αρχικά και της Ρωσίας, εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη σημερινή Τουρκία, τη Μέση Ανατολή, το Ιράκ και τη Συρία. Η ονομασία του συμφώνου προέρχεται από τα ονόματα των Μαρκ Σάικς και Φρανσουά Ζωρζ-Πικό, που ήταν οι διπλωμάτες της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας αντίστοιχα και οι οποίοι διαμόρφωσαν τους όρους του.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Τουρκία δίνει προτεραιότητα στην παράνομη στρατιωτική της παρουσίας στα κατεχόμενα και ευρύτερα στην Ανατολική Μεσόγειο. Κατά την τουρκική ανάλυση, οι θαλάσσιες οδοί των Στενών, η θέση του Χατάι και η Κύπρος λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία ενός ενιαίου στρατηγικού σχεδιασμού.

Υποστηρίζεται στο άρθρο ότι η Λεκάνη του Λεβάντε, που περιλαμβάνει τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου στα ανοικτά των ακτών του Ισραήλ, της Κύπρου και του Λιβάνου, εκτιμάται ότι κατέχει περίπου 1,7 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και 3,5 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.

Αυτοί οι πόροι έχουν εξαιρετική στρατηγική σημασία για την Τουρκία, υπογραμμίζει ο Τούρκος ακαδημαϊκός και φθάνει στο σημείο να προειδοποιεί πως αν η Άγκυρα παραμείνει παθητική στην περιοχή, προκύπτει ο κίνδυνος να αποκλειστεί από την Ανατολία, τη Μεσόγειο και το Αιγαίο.

Πρόκειται για μια αφήγηση που συμβαδίζει με την ρητορική της Άγκυρας περί «περικύκλωσης», η οποία χρησιμοποιείται συχνά ως άλλοθι για την ενίσχυση της τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας και της τουρκικής επεκτακτικότητας.

Στο άρθρο του, ο Καγιά περιγράφει, σύμφωνα με την τουρκική οπτική γωνία, ένα περιβάλλον αυξανόμενων απειλών για την Τουρκία και το ψευδοκράτος. Η δική του ανάγνωση, είναι πως η ένταση στη Μέση Ανατολή και η κρίση της Γάζας έχουν μετατρέψει τα λιμάνια και τα αεροδρόμια της Κυπριακής Δημοκρατίας σε επιχειρησιακές βάσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.

Παράλληλα, θεωρεί απειλή για την Τουρκία την απόφαση της Νορβηγίας να άρει το εμπάργκο όπλων προς τη Λευκωσία μετά από 66 χρόνια, καθώς και τη στρατιωτική παρουσία, όπως ισχυρίζεται, του Ισραήλ στο νησί. Όλα αυτά, σύμφωνα με τον ίδιο και το τουρκικό αφήγημα, θεωρούνται από την Άγκυρα ενδείξεις ενίσχυσης ενός «αντιτουρκικού μετώπου».

Σύμφωνα με την ανάλυση, οι εξελίξεις αυτές θέτουν σε κίνδυνο τόσο την ασφάλεια των κατεχομένων όσο και την εθνική ασφάλεια της ίδιας της Τουρκίας. Για τον λόγο αυτόν, ο νέος ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας, Τουφάν Έρχουρμαν, πραγματοποίησε την πρώτη του επίσκεψη στην Άγκυρα, με τα μηνύματα ενότητας που εξέπεμψε στο πλευρό του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν να παρουσιάζονται ως «καθοριστικής σημασίας».

Η Τουρκία, τονίζει ο Καγιά, παραμένει σταθερή στην άποψη ότι η μόνη βιώσιμη λύση στο Κυπριακό είναι το μοντέλο των δύο κρατών, κατά παράβαση των αποφάσεων της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και του διεθνούς δικαίου. Κατά την τουρκική προσέγγιση, κάθε συζήτηση περί ομοσπονδίας αποσκοπεί στη σταδιακή αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και στη συρρίκνωση του ρόλου της Άγκυρας στο νησί. Για τον ίδιο, απηχώντας την τουρκική εξωτερική άποψη, η ιδέα της ομοσπονδίας στοχεύει πρωτίστως στην απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων από τα κατεχόμενα και στην εξάλειψη της πολιτικής επιρροής της Τουρκίας.

Η ανάγνωση αυτή, η οποία δημοσιεύεται στο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων, εναρμονίζεται απολύτως με την προκλητική και αναθεωρητική πολιτική της Άγκυρας.