Το ραντάρ, η Τουρκία και η χαμένη εμπιστοσύνη των γειτόνων της

Τις σφοδρές αντιδράσεις του Ιράν και της Μόσχας έχει προκαλέσει η απόφαση της Άγκυρας να φιλοξενήσει στα σύνορά της ένα αντιπυραυλικό ραντάρ, το οποίο πάντως θα την φέρει πιο κοντά στη Δύση.

Ισχυριζόμενη μέσω του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών ότι υλοποιεί την απόφαση που ελήφθη στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, πέρσι στη Λισαβόνα, η Τουρκία οικοδομεί τείχος δυσπιστίας με χώρες όπως το Ιράν και η Ρωσία, οι οποίες συνεργάζονται για την εξεύρεση κατάλληλης εξόδου από την κρίση λόγω του εμπόλεμου καθεστώτος στη Συρία.

Σε ένδειξη σκλήρυνσης της στάσης του για το ραντάρ, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν, δήλωσε: «Είμαστε σταθερά αντίθετοι σε κάθε θέμα που εγείρει ανησυχίες για την εθνική μας ασφάλεια, όπως το ραντάρ του ΝΑΤΟ στην Τουρκία».

Τα ανοιχτά κατά του Ιράν ραντάρ, αποτελούν μέρος ενός ολοκληρωμένου συστήματος πυραύλων, γνωστού ως THAAD, που έχουν σχεδιαστεί για την παρακολούθηση πυραύλων μέσου βεληνεκούς σε πολύ μεγάλα υψόμετρα, αλλά και στο διάστημα.

Μόλις εγκατασταθούν, θα παρέχουν πρόσθετη ασφάλεια για το Ισραήλ, το οποίο απειλεί να χτυπήσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.

Ως εκ τούτου, μόλις εγκατασταθεί κοντά στο ιρανικό έδαφος, το ραντάρ μπορεί να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στην απόφαση του Ισραήλ να προχωρήσει στις προγραμματισμένες επιθέσεις στο Ιράν.

Τότε όμως θα αποτελεί όργανο πολέμου και όχι ασφάλειας.

Σύμφωνα με τουρκικές εκθέσεις, η Άγκυρα δεν ανησυχεί για τις παρενέργειες αυτής της επιλογής της. Εντάσσεται προφανώς στο νέο δόγμα «κανένα πρόβλημα με τους γείτονες» που έχει υιοθετήσει ο υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου.

Οι πράξεις όμως άλλα δείχνουν, άκρως αντιφατικά σε επίπεδο συμφερόντων και προθέσεων.

Η Άγκυρα και η Τεχεράνη συνεχίζουν να συνεργάζονται σε μια σειρά περιφερειακών ζητήματα, όπως οι Κούρδοι, η ενεργειακή ασφάλεια, το εμπόριο και το εντεινόμενο πρόβλημα στη Συρία.

Στην ιεραρχία του Ιράν όμως, προτεραιότητα έχει η πυρηνική ασφάλεια, τώρα μάλιστα που απειλείται από την Τουρκία, η οποία φιλοξενεί ένα σύστημα ραντάρ που θα δώσει στο Ισραήλ το πλεονέκτημα της έγκαιρης προειδοποίησης σε περίπτωση στρατιωτικού πλήγματος κατά του Ιράν.

Σύντομα η τουρκική ηγεσία θα ανακαλύψει ότι είχε υποτιμήσει το μέγεθος της ιρανικής ευαισθησίας με την απόφασή της.

Όπως υποστηρίζει ο έμπειρος διπλωματικός αναλυτής και συγγραφέας κ. Καβέχ Αφρασιάμπι (Kaveh L Afrasiabi) σε εκτενές άρθρο του, η Άγκυρα πρέπει να αντιληφθεί ότι από τη στιγμή που βρίσκεται στο άρμα του ΝΑΤΟ, εξυπηρετεί τα δυτικά συμφέροντα.

«Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι η Τουρκία θα μπορούσε να έχει οποιαδήποτε αξίωση για έναν ηγετικό ρόλο στη Μέση Ανατολή» προσθέτει, επισημαίνοντας ότι μόνο ανεπανόρθωτες ζημιές μπορεί να προκαλέσει μια τέτοια στρατηγική.

Εκτός αν η Τουρκία απορρίψει την ιδέα της φιλοξενίας του ραντάρ του ΝΑΤΟ.

Σε διαφορετική περίπτωση, τα προβλήματα ασφάλειας στις εξωτερικές σχέσεις της στην περιοχή, αποτελούν μονόδρομο, ιδιαίτερα αν η πυρηνική κρίση στο Ιράν πυροδοτήσει μια στρατιωτική αντιπαράθεση.

Μήπως η Τουρκία έχει τη δυνατότητα επιλογής;

Μπορεί να πει όχι στο ραντάρ του ΝΑΤΟ, χωρίς να κατηγορηθεί ως αναξιόπιστο μέλος της συμμαχίας;

Αυτές είναι ερωτήσεις που οι Τούρκοι ηγέτες και οι ειδήμονες οφείλουν να συλλογιστούν.