Νέες δομές για χρήστες ναρκωτικών σχεδιάζει η κυβέρνηση - Όχι στο κέντρο της Αθήνας, απαντά ο Δήμος
Επειχειρησιακό σχέδιο για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης συγκέντρωσης ευάλωτων πληθυσμών στο ιστορικό και εμπορικό κέντρο της Αθήνας, πολλοί εκ των οποίων είναι άστεγοι και τοξικοεξαρτημένοι, παρουσίασε την Τετάρτη (25/06/2025) η κυβέρνηση, παραμονή της Παγκόσμιας Ημέρας κατά των Ναρκωτικών.
Το «Διυπουργικό Σχέδιο Παρέμβασης για την Αντιμετώπιση της Αστεγίας, της Ευαλωτότητας και της Εξάρτησης στο Κέντρο των Αθηνών» παρουσίασαν σε συνέντευξη Τύπου, ο Υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος, ο Υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος, ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Τάξεως Παναγιώτης Στάθης, ο Γενικός Γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής Εμμανουήλ Λογοθέτης και ο Πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης & Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ) και Εθνικός Συντονιστής για την Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων, Αθανάσιος Θεοχάρης.
Αναγνωρίζοντας τον κατεπείγοντα χαρακτήρα του ζητήματος, η κυβέρνηση παρουσίασε ένα ολιστικό επιχειρησιακό σχέδιο για την πρόληψη, παρέμβαση και επανένταξη, το οποίο στηρίζεται στη διασύνδεση υπηρεσιών υγείας, δημόσιας τάξης και μεταναστευτικής πολιτικής.
Νέες δομές ελάχιστων προϋποθέσεων
Ο αρμόδιος Υφυπουργός Υγείας, Δημήτρης Βαρτζόπουλος ανακοίνωσε ότι «η κυβέρνηση θα προχωρήσει στη δημιουργία νέων δομών ελάχιστων προϋποθέσεων εισόδου για τους άστεγους και τους άστεγους χρήστες ναρκωτικών, προκειμένου αυτοί να αντιμετωπίζονται με σεβασμό, να έχουν άμεση πρόσβαση σε ασφαλείς χώρους διαμονής, σε άμεση ιατρική νοσηλεία για σοβαρά θέματα υγείας τους και σε ασφαλή εποπτευόμενη χρήση ουσιών. Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι οι χώροι αυτοί να αποτελούν το πρώτο σημείο επαφής με το κράτος και τις υπηρεσίες Υγείας με απώτερο στόχο την ένταξή τους σε θεραπευτικά προγράμματα και τελικά την εργασιακή και κοινωνική τους επανένταξη».
Ο Υπουργός Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος ανέφερε ότι «τώρα έχουμε ένα σχέδιο με εξατομικευμένη προσέγγιση των ευάλωτων ανθρώπων στο κέντρο της Αθήνας και πέριξ αυτού που είναι άστεγοι, εξαρτημένοι αλλοδαποί νόμιμοι ή μη, χρονίως πάσχοντες, παραβατικοί και μη. Γι’ αυτό χρειάζονται πολλές και διαφορετικές λύσεις και προσεγγίσεις με βάση τα δημογραφικά στοιχεία και τα στοιχεία της υγείας αυτών των ανθρώπων»
Το προφίλ των χρηστών
Από την πλευρά του, ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίας Τάξης, Παναγιώτης Στάθης περιέγραψε το προφίλ των χρηστών ως εξής:
1. Χρήστες ασθενείς που χρήζουν άμεσης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Ανάμεσα τους είναι περίπου 400 άνθρωποι που χρήζουν υποστήριξης προκειμένου να απεγκλωβιστούν από τον κύκλο της χρήσης.
2. Μετανάστες – χρήστες που ΔΕΝ διαθέτουν χαρτιά - μια σύνθετη υπόθεση.
3. Ημεδαποί σε κακή κατάσταση και ανά περιπτώσεις παραβατικοί.
«Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει αρκετός λόγος για το συνθετικό ναρκωτικό «σίσα» (shise, Ιρανική λέξη που σημαίνει «γυαλί»). Οι χρήστες στο κέντρο της Αθήνας επιλέγουν το συγκεκριμένο λόγω του χαμηλού κόστους (παρασκευάζεται με άκρως τοξικά και επικίνδυνα υλικά: χλωρίνη, οινόπνευμα, υδροχλωρικό οξύ, υγρά μπαταρίας αυτοκινήτου)» εξήγησε.
Υγειονομική βόμβα
Το Κέντρο της Αθήνας «δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να «σηκώσει» νέες δομές υποστήριξης» τονίζει ο Δήμος Αθηναίων, απαντώντας στις ανακοινώσεις της κυβέρνησης. Προειδοποιεί για υγειονομική βόμβα που δεν πρέπει να «σκάσει» και να δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα σε όλη την Αθήνα. «Η εικόνα των εκατοντάδων ταλαιπωρημένων και εγκαταλελειμμένων ατόμων-χρηστών, ιδιαίτερα στα πέριξ της οδού Αγίου Ιεροθέου, των πλατειών Αγίου Παύλου, Αμερικής, Κλαυθμώνος, Καραϊσκάκη, Κουμουνδούρου, Κάνιγγος και της πρυτανείας Πανεπιστημίου Αθηνών κ.ά., αποτελεί ντροπή για την κοινωνία μας. Επιπλέον, δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα για τους κατοίκους της περιοχής, τα οποία έχουν οδηγήσει σε έντονες διαμαρτυρίες και κινητοποιήσεις» αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση.
Ο Δήμος Αθηναίων διατηρεί μια δομή φιλοξενίας χρηστών (σε συνεργασία με τον ΕΟΠΑΕ) και μέσω του «ΑΘΗΝΑ ΥΓΕΙΑ» προχωρεί σε προγράμματα πρόληψης και ενημέρωσης κατά της χρήσης ναρκωτικών ουσιών. Επίσης, διαθέτει δύο κινητές μονάδες για χώρους εποπτευόμενης χρήσης.
«Ενώ εξαγγέλλεται η δημιουργία νέων κέντρων ημέρας και φιλοξενίας χρηστών, καθώς και δομών ασφαλούς καταφυγίου (όπου γίνεται και ασφαλής χρήση), δεν προσδιορίζεται το πού θα γίνουν.
»Θέμα εξόχως σοβαρό μιας και το κέντρο της Αθήνας είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένο, με δύο ανοιχτές δομές του ΕΟΠΑΕ και μία του Δήμου Αθηναίων να λειτουργούν στην περιοχή. Γι’ αυτό το κέντρο της πόλης δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να "σηκώσει" νέες δομές υποστήριξης. Κεντρική στόχευση, αντίθετα, πρέπει να είναι η αποκέντρωση και ισόρροπη κατανομή των δημόσιων δομών» επισημαίνει.
Χαρακτηρίζει γενικόλογο το σχέδιο της κυβέρνησης, με μέσο-μακροπρόθεσμους στόχους, «κάτι που δεν προσφέρει απαντήσεις στα πιεστικά ερωτήματα των κατοίκων των δύσκολων περιοχών της πόλης».
«Παρά τις σοβαρές επιφυλάξεις του, ο Δήμος Αθηναίων θα παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς την εφαρμογή του σχεδίου, στηρίζοντας κάθε μέτρο που συμβάλλει στη θετική αντιμετώπιση του προβλήματος, εκδηλώνοντας την αντίθεσή του σε ό,τι προσθέτει προβλήματα στις ήδη επιβαρυμένες περιοχές της Αθήνας» καταλήγει η ανακοίνωση της δημοτικής αρχής.
Διαμαρτυρία στο υπουργείο Υγείας
Ο Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (Ε.Ο.Π.Α.Ε) διοργανώνει για την Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας.«Με στόχο την ολιστική προσέγγιση, όπου κάθε θεραπευτική επιλογή είναι δυνατή και η απεξάρτηση είναι ο απώτερος σκοπός, η φετινή 26η Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών συναντά το πεδίο των εξαρτήσεων υπό ένα διαφορετικό πρίσμα, κάτω από την ενιαία λειτουργία των θεραπευτικών προγραμμάτων απεξάρτησης στον Εθνικό Οργανισμό Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (Ε.Ο.Π.Α.Ε)» αναφέρει.
Ζητώντας την κατάργηση του ΕΟΠΑΕ από την άλλη, την ενίσχυση των «στεγνών» θεραπευτικών προγραμμάτων με κρατική χρηματοδότηση και μόνιμο προσωπικό, θα πραγματοποιηθεί συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο υπουργείο Υγείας, σήμερα στις 17:00, από την Ομοσπονδία Συλλόγων Οικογένειας ΚΕΘΕΑ, εργαζομένους στον Εθνικό Οργανισμό Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ), τον Σύλλογο Αποφοίτων ΚΕΘΕΑ, το ΕΣΥΝ και δεκάδες φορείς.
«Η Παγκόσμια Ημέρα Κατά των Ναρκωτικών αποτελούσε πάντα αφορμή για γιορτή: την γιορτή της καθαρής ζωής, της απελευθέρωσης από τις εξαρτήσεις, γιορτή της δύναμης της θέλησης του ανθρώπου και της ομάδας. Γιορτή φωτός. Εδώ και ένα χρόνο όμως η εορταστική διάθεση έχει πληγωθεί δίνοντας χώρο στην απογοήτευση, την αβεβαιότητα και το σκοτάδι. Εδώ και έναν χρόνο, μετά την ίδρυση του ΕΟΠΑΕ (Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων) και την κατάργηση του ΚΕΘΕΑ, οι αξίες της κοινοτικής ζωής και το πρότυπο του καθαρού ανθρώπου βάλλονται επίμονα και μεθοδικά από ένα σύστημα που δεν αναγνωρίζει τις ίδιες αλήθειες, που προσπαθεί να ξεριζώσει το παράδειγμα των Κοινοτήτων που μετράει περισσότερα από 40 χρόνια προσφοράς στην ελληνική κοινωνία και το δικαίωμα στη δημόσια, δωρεάν και στεγνή απεξάρτηση για όλους» αναφέρει ο Σύλλογος Αποφοίτων ΚΕΘΕΑ.
Στο ίδιο μήκος κύματος, σε ανακοίνωσή του για τη σημερινή Παγκόσμια Μέρα κατά των Ναρκωτικών, το ΚΚΕ σημειώνει: «Σ' αυτές τις συνθήκες, δεν είναι ούτε τυχαίο, ούτε πρόκειται απλά για "νεοφιλελεύθερη" πολιτική η επιλογή της κυβέρνησης να διαλύσει ό,τι υπήρχε στη χώρα μας από προγράμματα πρόληψης, στεγνής θεραπείας, κοινωνικής επανένταξης. Είναι μια στρατηγική επιλογή, που εκπορεύεται από την ΕΕ και έχουν υλοποιήσει πιστά όλες οι μέχρι σήμερα κυβερνήσεις. Εδώ και χρόνια άφησαν τα θεραπευτικά προγράμματα χωρίς επαρκή χρηματοδότηση, χωρίς επαρκές επιστημονικό προσωπικό, κατάργησαν το αυτοδιοίκητο του ΚΕΘΕΑ, ενίσχυσαν τη "μείωση της βλάβης", έστησαν Χώρους Εποπτευόμενης Χρήσης και τώρα έρχονται και ανοίγουν και επίσημα τον δρόμο για την ιδιωτική απεξάρτηση.
»Με γνώμονα το κέρδος και αναζητώντας νέα πεδία κερδοφορίας παρουσιάζουν τα ναρκωτικά ως "θεραπεία για πάσα νόσο", νομιμοποιούν στις νεανικές συνειδήσεις την κάνναβη και επιδοτούν την καλλιέργεια και επεξεργασία της στο όνομα της δικής τους "πράσινης ανάπτυξης». Εκεί, άλλωστε, στοχεύουν και τα ιδεολογήματα περί "λειτουργικού - μη λειτουργικού" χρήστη με αποθέωση της ατομικής ευθύνης, αποσιωπώντας σκόπιμα τις κοινωνικές παραμέτρους του πολυπαραγοντικού κοινωνικού φαινομένου της τοξικοεξάρτησης».