LIVE BLOG: Ένας «άλλος» Ερντογάν – Ανοίγει καθαρός δρόμος για νέα σελίδα στα ελληνοτουρκικά

Χωρίς εξάρσεις και λεκτικές ακροβασίες ο Τούρκος πρόεδρος έδειξε σήμερα ένα άλλο πρόσωπο από αυτό που είχαμε γνωρίσει σε προηγούμενες συναντήσεις με τον Έλληνα πρωθυπουργό.

Η αλλαγή στρατηγικής του συνοψίζεται στις τελευταίες του λέξεις: «Είμαστε γειτονικές χώρες που μοιραζόμαστε την ίδια θάλασσα, είναι αρκετά φυσικό να υπάρχουν προβλήματα ανάμεσα σε δύο χώρες πόσο μάλλον σε δύο αδέλφια. Θέλουμε να κάνουμε το Αιγαίο θάλασσα ειρήνης. Δεν υπάρχει πρόβλημα τόσο μεγάλο ώστε να μην μπορεί να λυθεί. Είμαστε ικανοποιημένοι που έχει τέτοια αντίληψη ο Μητσοτάκης».

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο τέλος των δηλώσεων ο Ερντογάν έσπευσε πρώτος να χειροκροτήσει, δείχνοντας ότι είναι αποφασισμένος να κάνει πράξη τα όσα υπόσχεται. Από τις δηλώσεις πάντως διεφάνει η διαφωνία των δύο ανδρών για τα ζητήματα της Θράκης, αλλά και για το Κυπριακό.

Μετά την ομιλία Ερντογάν πήρε ξανά τον λόγο ο Κυριάκος Μητσοτάκης ο οποίος αναφέρθηκε στο θέμα των μειονοτήτων λέγοντας ότι «για εμένα προσωπικά η Θράκη αποτελεί παράδειγμα συνύπαρξης χριστιανών και μουσουλμάνων. Ο προσδιορισμός της μειονότητας καθορίζεται από τη Συνθήκη της Λωζάνης. Χρέος μας το κλίμα της αρμονικής συμβίωσης να το συντηρήσουμε και να το διασφαλίσουμε. Η Ελλάδα διαβεβαιώνει ότι θα εξακολουθήσει να δουλεύει νυχθημερόν προς αυτή την κατεύθυνση.

«Διαφωνούμε στο Κυπριακό, για εμάς ως Ελλάδα δεν υπάρχει λύση πέραν αυτής των Ηνωμένων Εθνών και ο διάλογος πρέπει να ξεκινήσει από εκεί που σταμάτησε το 2017», είπε επιπλέον ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Αφού λοιπόν υπεγράφη η διακήρυξη φιλίας και καλής γειτονίας μπορεί στο μέλλον, αν όλα πάνε καλά, να ανοίξει ο δρόμος για το επόμενο βήμα που μπορεί να είναι η προσέγγιση για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Ανοίγεται λοιπόν ένας καθαρός δρόμος μπροστά μας για τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας.

Στην ελληνική κυβέρνηση είναι συγκρατημένα αισιόδοξοι από την αλλαγή γραμμής του Ερντογάν κάτι το οποίο σημείωσε και ο ίδιος ο Κυρ. Μητσοτάκης λέγοντας: «Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν φωνές που δεν συμφωνούν με αυτή την προσέγγιση, όμως έχουμε ευθύνη να φέρουμε τις δύο χώρες δίπλα-δίπλα όπως είναι και τα σύνορά μας».

Το σημαντικότερο όλων είναι ότι μετά τη σημερινή συνάντηση Ερντογάν και Μητσοτάκης έδειξαν ότι θέλουν να συναντηθούν. Ο μεν Ερντογάν είπε ότι το Ανώτατο Συμβούλιο πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο, ενώ ο Μητσοτάκης είπε ότι θα επισκεφτεί την άνοιξη την Άγκυρα.

Δείτε τις κοινές δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετά την ολοκλήρωση της συνάντησής τους στο Μέγαρο Μαξίμου.

Οι δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη

«Σήμερα πράγματι είναι μία μέρα ξεχωριστή καθώς ύστερα από επτά χρόνια συνέρχεται το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδος και Τουρκίας», επεσήμανε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στις κοινές δηλώσεις με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν, αμέσως μετά τη συνάντησή τους στο Μέγαρο Μαξίμου. «Ένα γεγονός το οποίο νομίζω από μόνο του σηματοδοτεί την πρόθεση των δύο χωρών μας να αναζητήσουν νέους δημιουργικούς δρόμους στις μεταξύ τους σχέσεις».

Επεσήμανε ότι στο διάστημα στο οποίο μεσολάβησε αντιμετωπίσαμε πρωτόγνωρες προκλήσεις που δεν γνωρίζουν σύνορα, με ειδική αναφορά στην τριετή πανδημία, κι έναν πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης που προκάλεσε ενεργειακή, πληθωριστική και επισιτιστική κρίση αλλά και μεγάλες φυσικές καταστροφές. Επίσης και στις περιφερειακές συγκρούσεις που εγείρουν σοβαρή ανησυχία.

«Αλλά και οι διμερείς μας σχέσεις γνώρισαν διακυμάνσεις, που κάποιες στιγμές τις απείλησαν επικίνδυνα και μαζί τους την ασφάλεια και την ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο», είπε ο πρωθυπουργός και υπογράμμισε ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι τους τελευταίους μήνες οι δύο χώρες βαδίζουν σε ένα πιο ήρεμο μονοπάτι.

«Ελλάδα και Τουρκία, Τουρκία και Ελλάδα οφείλουν να ζουν ειρηνικά. Να διατυπώνουν τις διαφορές τους που είναι γνωστές, να τις συζητούν με ειλικρίνεια και να αναζητούν συνέχεια λύσεις. Και αν αυτές δεν γεφυρώνονται, πάντως να μην παράγουν αυτόματα εντάσεις και κρίσεις», τόνισε.

Ανέφερε ότι στο Βίλνιους σε αυτή την κατεύθυνση αποφάσισαν να πιάσουν και πάλι το νήμα των επαφών τους σε τρία επίπεδα, τον πολιτικό διάλογο, τη θετική ατζέντα και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Έκανε μία αναδρομή στις δύο προηγούμενες συναντήσεις και επεσήμανε ότι γίνεται και τώρα μία αποτίμηση των κοινών προσπαθειών και της προόδου που οδήγησε σε μια σειρά σημαντικών συμφωνιών σε πολλά επίπεδα, στην ηλεκτρική ενέργεια, στο εμπόριο, στην εκπαίδευση, τον αθλητισμό, την τεχνολογία, τον Τουρισμό, τη σύσφιξη των οικονομικών σχέσεων, την προώθηση της συναντίληψης και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στον αγροτικό τομέα, στην έρευνα, την καινοτομία. «Στο μεταναστευτικό διαπιστώσαμε τη σημαντική μείωση των ροών το τελευταίο διάστημα ως αποτέλεσμα της συστηματικής φύλαξης των χερσαίων και των θαλασσίων συνόρων μας. Θα πρόσθετα ωστόσο και λόγω της πολύ καλύτερης συνεργασίας της Αστυνομίας, του Λιμενικού και της Ακτοφυλακής και των δύο χωρών», πρόσθεσε επισημαίνοντας ότι αυτή η συνεργασία μπορεί και πρέπει να βελτιωθεί και περισσότερο.

«Αναφορικά με τη σταθερή υποστήριξη της Ελλάδος για την ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, η χώρα μας στηρίζει τη διευκόλυνση χορήγησης θεωρήσεων στο πλαίσιο πάντα του ευρωπαϊκού κεκτημένου ώστε να μπορεί η νέα γενιά της Τουρκίας, οι επιστήμονες, οι επιχειρηματίες, οι φοιτητές να αναπτύξουν στενότερες σχέσεις με την Ευρώπη. Επιπλέον η Ελλάδα ζήτησε και εξασφάλισε την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ώστε να ενεργοποιηθεί η δυνατότητα Τούρκων πολιτών και των οικογενειών τους να επισκέπτονται όλο το χρόνο για επτά μέρες δέκα νησιά μας που είτε διαθέτουν προσφυγικές δομές είτε έχουν άμεσες πορθμειακές συνδέσεις με την Τουρκία», είπε ο πρωθυπουργός. Μίλησε για μια πρωτοβουλία με ένα ισχυρό μήνυμα που δηλώνει και μια μεγάλη αλήθεια «ότι τα ελληνικά νησιά αποτελούν γέφυρα επικοινωνίας και φιλίας μεταξύ των δύο χωρών» υπογράμμισε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός.

Ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε:

Σας χαιρετώ με τα πιο εγκάρδια συναισθήματα. Επισκέφθηκα τελευταία φορά την Ελλάδα το 2017. Ήταν η πρώτη μετά από 65 χρόνια επίσκεψη σε επίπεδο αρχηγού κράτους. Αισθάνομαι μεγάλη ικανοποίηση που βρίσκομαι ξανά στην Ελλάδα. Θα ήθελα να ευχαριστήσω για την ευγενική υποδοχή. Επιθυμούμε να αναπτύξουμε περαιτέρω την θετική ώθηση που υπάρχει. Το ότι μετά από 7 χρόνια κάνουμε την 5η συνεδρίαση αποτελεί ένδειξη αυτής τη πρόθεσης. Πιστεύω ότι δεν θα υπάρξει άλλο τόσο μεγάλο διάλλειμα για άλλη συνάντηση και αυτό θα είναι καλό και για τις 2 χώρες.

Είχαμε ωφέλιμες συζητήσεις με τον πρωθυπουργό και την Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Στη συνάντηση με τον κ. Μητσοτάκη συζητήσαμε για τα βήματα που μπορούν να γίνουν για την ανάπτυξη της συνεργασίας μας. Στο πλαίσιο της συνέχειας των επαφών μας, τονίσαμε την ανάγκη να κρατηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας και υπογραμμίσαμε ότι ο μηχανισμός του ανώτατου στρατιωτικού συμβουλίου συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας συμβάλει σημαντικά στο να προχωρούν οι σχέσεις των δύο χωρών στο πλαίσιο της θετικής ατζέντας.

Με τη διακήρυξη της Αθήνας περί σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας βεβαιώσαμε τη βούλησή μας για ανάπτυξη των σχέσεών μας. Αισθανόμαστε ικανοποίηση που βλέπουμε τα αποτελέσματα των έργων στο πλαίσιο του σχεδίου κοινής δράσης του 2021. Στη συνάντηση με τον κ. Μητσοτάκη συμφωνήσαμε να ανεβάσουμε στα 10 δις δολάρια το διμερές μας εμπόριο από 5 δις. Τονίσαμε τη σημασία έργων μεταφοράς, όπως η κατασκευή δεύτερης γέφυρας στον σταθμό Υψάλας – Κήπων. Ειλικρινή μας ευχή είναι να επιλύσουμε τα υφιστάμενα προβλήματά μας με κοινές προσπάθειες, στο πλαίσιο του εποικοδομητικού διαλόγου καλής γειτονίας και διεθνούς δικαίου.

Με τον κύριο Μητσοτάκη συζητήσαμε πώς μπορούμε να εξελίξουμε τη συνεργασία στο πεδίο καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Διατύπωσα για μια ακόμη φορά την προσδοκία μας στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και χαιρετίσαμε το κλείσιμο του καταυλισμού του Λαυρίου. Υπογράμμισε πως απαιτείται προσοχή προκειμένου να μην σχηματιστούν παρόμοιοι καταυλισμοί που θα δίνουν καταφύγιο σε τρομοκράτες στην Ελλάδα.

Η τουρκική μειονότητα στην Ελλάδα και ρωμαίικη μειονότητα στη χώρα μας είναι δομικά στοιχεία του ανθρώπινου και του πολιτιστικού μας πλούτου. Η αύξηση της ηρεμίας και της γαλήνης των μειονοτήτων θα επηρεάσει θετικά τις σχέσεις.

Διατύπωσα τις προσδοκίες μας για τις βελτιώσεις που απαιτούνται από το Διεθνές Δίκαιο όσον αφορά την κατάσταση της τουρκικής μειονότητας Δυτικής Θράκης. Η επίτευξη μιας δίκαιης, μόνιμης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό με βάση τις πραγματικότητες στο νησί, θα είναι προς όφελος ολόκληρης της περιοχής. Ανταλλάξαμε απόψεις με τον Πρωθυπουργό σχετικά με τις διμερείς σχέσεις και τις τρέχουσες περιφερειακές και παγκόσμιες εξελίξεις. Μιλήσαμε για το δράμα που εκτυλίσσεται στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη και κυρίως στη Γάζα.

Από την αρχή η Τουρκία δήλωσε ότι δεν εγκρίνει σε καμία περίπτωση να στοχοποιούνται άμαχοι άμαχοι. Όχι μόνο στη Μέση Ανατολή. Αυτά τα συμβάντα μετατράπηκαν σε μαζική τιμωρία του λαού της Γάζας και σε 17.000 αθώων Παλαιστινίων αμάχων, επί το πλείστον γυναίκες και παιδιά, και αυτό πληγώνει τις συνειδήσεις. Η διεθνής κοινότητα δεν θα πρέπει να σιωπά απέναντι στα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και τα εγκλήματα πολέμου που διαπράττονται. Η επίτευξη της μόνιμης εκεχειρίας το συντομότερο δυνατό και η διασφάλιση της απρόσκοπτης ροής των ανθρωπιστικών βοηθειών θα πρέπει να είναι προτεραιότητα για όλους μας. Με τις τελευταίες εξελίξεις είδαμε άλλη μια φορά ότι η ίδρυση ενός ανεξάρτητου, κυρίαρχου με εδαφική ακεραιότητα Παλαιστινιακού κράτους στα σύνορα του 67 είναι πλέον αναπόφευκτη. Ανακοινώσαμε ότι ως Τουρκία είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε το καθήκον, την ευθύνη ως εγγυήτρια ως προς την εφαρμογή μιας δίκαιης ειρήνης. Πιστεύω ότι η διεθνής κοινότητα θα δείξει την απαραίτητη ευαισθησία για τη συνέχιση της βοήθειας.

Αξιότιμοι δημοσιογράφοι, είμαστε δύο γειτονικές χώρες που μοιραζόμαστε την ίδια θάλασσα, την ίδια γεωγραφία, το ίδιο κλίμα και μάλιστα το ίδιο πολιτισμό σε πολλούς τομείς. Είναι φυσικό να υπάρχουν προβλήματα ανάμεσα σε δύο χώρες, πόσω μάλλον ανάμεσα σε αδέρφια. Το θέμα είναι η βούληση για την επίλυση αυτών των προβλημάτων και των διαφορών. Εμείς θέλουμε να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε μια θάλασσα ειρήνης και συνεργασίας. Επιθυμούμε να γίνουμε παράδειγμα σε όλο τον κόσμο με τα κοινά βήματα που θα κάνουμε ως Τουρκία και Ελλάδα. Το λέω ανοιχτά. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα μεταξύ μας τόσο μεγάλο το οποίο να μην μπορεί να επιλυθεί, αρκεί να κινηθούμε με καλή πίστη, να επικεντρωθούμε στη μεγάλη εικόνα. Και να μη γίνουμε από αυτούς που περνούν τη θάλασσα αλλά πνίγονται στο ποτάμι. Είμαστε πάρα πολύ ικανοποιημένοι που έχει την ίδια αντίληψη ο κ. Μητσοτάκης. Ολοκληρώνοντας τα λόγια μου, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κύριο Πρωθυπουργό για τη φιλοξενία του και εύχομαι οι συνομιλίες μας να βγουν σε καλό για τις χώρες και για τους δύο λαούς, τους λαούς μας. Και σας περιμένω για να σας φιλοξενήσω στην επόμενη συνάντηση και θα είμαι αρκετά ικανοποιημένος να το κάνω αυτό.

«Ας δούμε το ποτήρι μισογεμάτο»

Ακολουθεί ο διάλογος από τη συνάντηση του Ταγίπ Ερντογάν με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας:

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, σας καλωσορίζω στην Αθήνα.

RECEP TAYYIP ERDOĞAN [ανεπίσημη μετάφραση]: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Είναι ιδιαίτερη χαρά για μένα που βρίσκομαι και πάλι στην Αθήνα, μετά από έξι χρόνια.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΥ: Τα τραγικά συμβάντα που αντιμετώπισαν φέτος οι χώρες μας έγιναν αφορμή για να αποδειχθεί, για μια ακόμη φορά, ότι το αίσθημα αλληλεγγύης και η επίδειξη ανθρωπιάς κάτω από δύσκολες συνθήκες είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό που ενώνει τους δύο λαούς.

Η διαπίστωση αυτή αποτελεί ισχυρή βάση για να στηριχθεί η αμοιβαία πολιτική βούληση για την εδραίωση ενός κλίματος που θα επιτρέψει την εμβάθυνση της συνεργασίας και την αποφυγή εντάσεων στις διμερείς μας σχέσεις.

Εάν αναλογιστούμε το τι γίνεται στον περίγυρό μας, είναι αναγκαίο, περισσότερο ίσως από ποτέ, Ελλάδα και Τουρκία να εργαστούν από κοινού για την ενίσχυση της ευημερίας και τη διαφύλαξη της ειρήνης, της σταθερότητας και του σεβασμού του διεθνούς δικαίου, καθώς και για την προώθηση σχέσεων καλής γειτονίας, προς όφελος και των δύο λαών μας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής.

Έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι υπάρχουν ζητήματα στα οποία έχουμε διαφορετικές προσεγγίσεις, είναι σημαντική η διατήρηση και εμπέδωση του εποικοδομητικού κλίματος. Η παρουσία σας σήμερα στην Ελλάδα, μετά από την πάροδο έξι ετών, πιστεύω ότι αντανακλά το θετικό αυτό πνεύμα.

Με τις σκέψεις αυτές, κύριε Πρόεδρε, διαβιβάζω τις ευχές μου στον φίλο λαό της Τουρκίας για ειρήνη και ευημερία και εύχομαι παραγωγικές συνομιλίες στο πλαίσιο του 5ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας.

Και πάλι καλώς ήρθατε, κύριε Πρόεδρε.

RECEP TAYYIP ERDOĞAN: Πρώτα απ' όλα πιστεύω ότι η 5^η συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας θα αποτελέσει ευκαιρία για να ξεκινήσει μια νέα εποχή στις σχέσεις Τουρκίας και Ελλάδας.

Σήμερα βρισκόμαστε εδώ με μια ευρεία αντιπροσωπεία Υπουργών, οι οποίοι θα κάνουν εποικοδομητικές συναντήσεις και συνομιλίες με τους ομολόγους τους. Σκοπός είναι να ανεβάσουμε τον όγκο των εμπορικών συναλλαγών από 5,5 σε 10 δισεκατομμύρια δολάρια.

Θα συζητήσουμε ποια βήματα μπορούμε να κάνουμε σε όλα τα πεδία, σε όλα τα θέματα. Οι προετοιμασίες έχουν γίνει από τους αρμόδιους Υπουργούς. Βάζοντας τις απαραίτητες υπογραφές, θα συνεχίσουμε τον δρόμο μας με πιο λογικό τρόπο. Πιστεύω ότι θα είναι καλύτερα για το μέλλον και των δύο πλευρών να μιλήσουμε βλέποντας το γεμάτο μέρος του ποτηριού.