Οδυσσέας Ελύτης: «Πουθενά δεν πάω ακους... ή κανείς ή κι οι δυο μαζί»

«Έτσι μιλώ για σένα και για μένα

Επειδή σ' αγαπώ και στην αγάπη ξέρω
Να μπαίνω σαν Πανσέληνος
Από παντού, για το μικρό το πόδι σου μες στ' αχανή σεντόνια
Να μαδάω γιασεμιά - κι έχω τη δύναμη
Αποκοιμισμένη, να φυσώ να σε πηγαίνω
Μέσ' από φεγγερά περάσματα και κρυφές της θάλασσας στοές
Υπνωτισμένα δέντρα με αράχνες που ασημίζουνε
Ακουστά σ' έχουν τα κύματα
Πως χαϊδεύεις, πως φιλάς
Πως λες ψιθυριστά το τι και το ε
Τριγύρω στο λαιμό στον όρμο
Πάντα εμείς το φως κι η σκιά

Πάντα εσύ τ' αστεράκι και πάντα εγώ το σκοτεινό πλεούμενο
Πάντα εσύ το λιμάνι κι εγώ το φανάρι το δεξιά
Το βρεμένο μουράγιο και η λάμψη επάνω στα κουπιά
Ψηλά στο σπίτι με τις κληματίδες
Τα δετά τριαντάφυλλα, το νερό που κρυώνει
Πάντα εσύ το πέτρινο άγαλμα και πάντα εγώ η σκιά που μεγαλώνει
Το γερτό παντζούρι εσύ, ο αέρας που το ανοίγει εγώ
Επειδή σ' αγαπώ και σ' αγαπώ
Πάντα εσύ το νόμισμα κι εγώ η λατρεία που το εξαργυρώνει:

Τόσο η νύχτα, τόσο η βοή στον άνεμο
Τόσο η στάλα στον αέρα, τόσο η σιγαλιά
Τριγύρω η θάλασσα η δεσποτική
Καμάρα τ' ουρανού με τ' άστρα
Τόσο η ελάχιστή σου αναπνοή
Που πια δεν έχω τίποτε άλλο
Μες στους τέσσερις τοίχους, το ταβάνι, το πάτωμα
Να φωνάζω από σένα και να με χτυπά η φωνή μου
Να μυρίζω από σένα και ν' αγριεύουν οι άνθρωποι
Επειδή το αδοκίμαστο και το απ' αλλού φερμένο
Δεν τ' αντέχουν οι άνθρωποι κι είναι νωρίς, μ' ακούς
Είναι νωρίς ακόμη μες στον κόσμο αυτόν αγάπη μου

Να μιλώ για σένα και για μένα.

IV

Είναι νωρίς ακόμη μες στον κόσμο αυτόν, μ' ακούς
Δεν έχουν εξημερωθεί τα τέρατα, μ' ακούς
Το χαμένο μου αίμα και το μυτερό, μ' ακούς
Μαχαίρι
Σαν κριάρι που τρέχει μες στους ουρανούς
Και των άστρων τους κλώνους τσακίζει, μ' ακούς
Είμ' εγώ, μ' ακούς
Σ' αγαπώ, μ'ακούς
Σε κρατώ και σε πάω και σου φορώ
Το λευκό νυφικό της Οφηλίας, μ' ακούς
Που μ' αφήνεις, που πας και ποιος, μ' ακούς

Σου κρατεί το χέρι πάνω απ' τους κατακλυσμούς

Οι πελώριες λιάνες και των ηφαιστείων οι λάβες
Θα 'ρθει μέρα, μ' ακούς
Να μας θάψουν, κι οι χιλιάδες ύστερα χρόνοι
Λαμπερά θα μας κάνουν πετρώματα, μ' ακούς
Να γυαλίσει επάνω τους η απονιά, μ' ακούς
Των ανθρώπων
Και χιλιάδες κομμάτια να μας ρίξει

Στα νερά ένα ένα, μ' ακούς
Τα πικρά μου βότσαλα μετρώ, μ' ακούς
Κι είναι ο χρόνος μια μεγάλη εκκλησία, μ' ακούς
Όπου κάποτε οι φιγούρες
Των Αγίων
Βγάζουν δάκρυ αληθινό, μ' ακούς
Οι καμπάνες ανοίγουν αψηλά, μ' ακούς
Ένα πέρασμα βαθύ να περάσω
Περιμένουν οι άγγελοι με κεριά και νεκρώσιμους ψαλμούς
Πουθενά δεν πάω, μ' ακούς
Ή κανείς ή κι οι δύο μαζί, μ' ακούς...», το μικρό απόσπασμα από το «Μονόγραμμα« του Ελύτη τα λέει όλα.

Γράφτηκε το 1972 όσο ο Ελύτης βρισκόταν στην Ελλάδα. Από τότε παραμένει αιώνιο και ζωντανό σε αναλύσεις μέσα από εκδηλώσεις, σχολικά βιβλία αλλά φυσικά και μέσα από την ποιητική απαγγελία και τα τραγούδια που χαρίζουν γνωστοί Έλληνες ηθοποιοί, τραγουδιστές και μουσικοί κατά καιρούς.

Μερικοί από τους πιο γνωστούς εκφραστές της απαγγελίας του ποιήματος Μονόγραμμα, ήταν ο Δημήτρης Χορν, ο Μίκης Θεοδωράκης και η Καριοφιλιά Καραμπέτη.

Γιατί ξεχωρίζει όμως το Μονόγραμμα ανάμεσα από πληθώρες άλλες ποιητικές εκφράσεις;

Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο μονόλογο που εγκαταλείπει τις ντροπές και τους περιορισμούς και αφήνει το συναίσθημα να έρθει αληθινό, σεβαστό και νεαρό, όπως κατά πάσα δυνατότητα να είναι πράγματι και η ίδια η αγάπη στην οποία αναφέρεται.

Μια νεαρή ανάμνηση. Μέσα από το μυστηριακό πέπλο που διακατέχεται στην γραφή του ποιήματος, μιλούμε για μια έντονη ερωτική επιθυμία να ζήσει για πάντα και πιθανότητα και έναν γάμο, ή τουλάχιστον μια τόσο δυνατή αγάπη που κατείχε και συζυγικά συναισθήματα. γνωρίζοντας ή όχι την πηγή έμπνευσης του ποιήματος αυτού, εμείς απλά αφηνόμαστε στην άκρως συναισθηματική δημιουργία του Ελύτη και τον παραδεχόμαστε, καθώς εκτός από κορυφαίος εκπρόσωπος του ελληνισμού, υπήρξε το ίδιο κορυφαίος στην ρομαντική διάθεση των λέξεων του. Ακολουθούν μερικές από τις πιο γνωστές απαγγελίες του ποιήματος.

Εσάς ποια είναι η αγαπημένη σας εκδοχή; Και ποια στροφή του ποιήματος σας αγγίζει περισσότερο;

Δείτε την απαγγελία του Μίκη

Δείτε την απαγγελία του Χόρν

Πηγή: http://danaysmusicnews.blogspot.gr