Έρευνα: Οι αρχαίοι Ευρωπαίοι έτρωγαν τα μυαλά των νεκρών εχθρών τους πριν από 18.000 χρόνια
Μια μελέτη σκελετών από μια σπηλιά στην Πολωνία αποκάλυψε ευρέως διαδεδομένες ενδείξεις σημαδιών κοπής και καταγμάτων που υποδηλώνουν κανιβαλισμό.
Ανθρώπινα λείψανα που ανακαλύφθηκαν σε μια σπηλιά στην Πολωνία αποκάλυψαν ότι αρχαίες ευρωπαϊκές ομάδες κανιβάλιζαν τους νεκρούς σε μια πράξη πολέμου. Μια νέα ανάλυση των σημαδιών κοπής και των καταγμάτων στα οστά δείχνει ότι οι άνθρωποι αφαίρεσαν τα αυτιά και έβγαλαν τους εγκεφάλους των ηττημένων εχθρών τους λίγο μετά τον θάνατό τους.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports, οι ερευνητές περιέγραψαν λεπτομερώς τα στοιχεία κανιβαλισμού που βρήκαν σε 53 οστά από το σπήλαιο Maszycka, έναν αρχαιολογικό χώρο κοντά στην Κρακοβία της Πολωνίας. Τα οστά χρονολογήθηκαν πριν από 18.000 χρόνια, κατά τη διάρκεια της περιόδου της Μαγδαληνής της ευρωπαϊκής προϊστορίας, και προέρχονταν από τουλάχιστον 10 άτομα: έξι ενήλικες και τέσσερα παιδιά.
Χρησιμοποιώντας προηγμένες τεχνικές 3D μικροσκοπίας, οι ερευνητές εντόπισαν σημάδια κοπής και κατάγματα στο 68% των οστών και ήταν σε θέση να αποκλείσουν σαρκοφάγα ζώα και τυχαία καταπάτηση ως αιτίες για τους τραυματισμούς.
Εξετάζοντας δύο δωδεκάδες θραύσματα κρανίου, οι ερευνητές εντόπισαν κοψίματα που έγιναν από το ζεμάτισμα, την αποσάρκωση και την αφαίρεση των αυτιών και της γνάθου. Επιπλέον, τα κατάγματα κατά μήκος των κρανιακών ραμμάτων υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι έσπαγαν τα κρανία των πτωμάτων ειδικά για να αφαιρέσουν τους εγκεφάλους. Περαιτέρω ενδείξεις σφαγής θα μπορούσαν να παρατηρηθούν στα οστά των ώμων, των χεριών και των ποδιών.
«Η θέση και η συχνότητα των σημείων κοπής και η σκόπιμη θραύση του σκελετού δείχνουν σαφώς τη διατροφική εκμετάλλευση των σωμάτων», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Francesc Marginedas, διδακτορικός φοιτητής στο Καταλανικό Ινστιτούτο Ανθρώπινης Παλαιοοικολογίας και Κοινωνικής Εξέλιξης (IPHES).
Το υψηλό ποσοστό των οστών που είχαν υποστεί χειραγώγηση μετά το θάνατο υποδηλώνει έντονα κανιβαλιστική συμπεριφορά, έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη, καθώς οι άνθρωποι προετοίμαζαν και εξήγαγαν τα βρώσιμα μέρη των οστών. Επιπλέον, το μοτίβο των σημαδιών κοπής και της ρωγμάτωσης υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι έδωσαν προτεραιότητα στην απομάκρυνση των πιο θρεπτικών και θερμιδικά πυκνών τμημάτων των πτωμάτων - συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου, του μυελού των οστών και των μυών τους - λίγο μετά το θάνατο των ατόμων.
Αλλά ο λόγος για την κανιβαλιστική συμπεριφορά είναι ασαφής. «Σε προϊστορικά πλαίσια, θα μπορούσε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες επιβίωσης ή στις τελετουργικές πρακτικές ή ακόμα και στη δυναμική της βίας μεταξύ ομάδων», δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης Palmira Saladié, ερευνήτρια στο IPHES.
Ωστόσο, αρχαιολογικά στοιχεία από το σπήλαιο Maszycka δείχνουν ότι αυτή η συχνότητα κανιβαλισμού δεν σχετίζεται με τις ανάγκες επιβίωσης. Κατά τη διάρκεια της Μαγδαληνής περιόδου (23.000 έως 11.000 χρόνια πριν) στην Ευρώπη, η περιοχή χαρακτηρίστηκε από αύξηση των ανθρώπινων πληθυσμών, έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη. Ως εκ τούτου, είπαν, η πείνα είναι μια απίθανη εξήγηση για την κατανάλωση άλλων ανθρώπων.
Επειδή δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι οι κανιβαλισμένοι άνθρωποι είχαν ταφεί με σεβασμό και τα ανθρώπινα λείψανα αναμειγνύονται με σφαγμένα οστά ζώων, οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό είναι ένα παράδειγμα «κανιβαλισμού πολέμου».
Για τους σκελετούς του σπηλαίου Maszycka, «το ηλικιακό προφίλ μοιάζει με αυτό μιας πλήρους πυρηνικής οικογενειακής μονάδας, υποδηλώνοντας ότι θα μπορούσαν να έχουν δεχθεί επίθεση, να υποταχθούν και στη συνέχεια να κανιβαλιστούν», έγραψαν οι ερευνητές.
Άλλες ευρωπαϊκές τοποθεσίες που χρονολογούνται από την ίδια χρονική περίοδο έχουν επίσης στοιχεία κανιβαλισμού, γεγονός που υποδηλώνει ότι η πρακτική ήταν ένα σημαντικό μέρος του πολιτισμού κατά την περίοδο της Μαγδαληνής, είτε κατανάλωναν τους δικούς τους νεκρούς είτε τους εχθρούς τους.
