Γερμανία: Ιστορική συμφωνία για τη χαλάρωση του «φρένου χρέους» και επενδύσεις 500 δισ. ευρώ
Ο Φρίντριχ Μερτς, ο εν αναμονή καγκελάριος της Γερμανίας, κατέληξε σε μια συμφωνία με τον πιθανό εταίρο του στο συνασπισμό να διοχετεύσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια σε επιπλέον χρηματοδότηση στον στρατό και τις υποδομές της χώρας, σηματοδοτώντας μια «κοσμοϊστορική αλλαγή» στη συντηρητική προσέγγιση του έθνους στον δανεισμό.
Σε μια ανακοίνωση που ήρθε μόλις μια εβδομάδα μετά τη νίκη του στις ομοσπονδιακές εκλογές, ο Μερτς είπε ότι η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU), το αδελφό κόμμα της Βαυαρίας και οι αντίπαλοι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) θα παρουσιάσουν από κοινού ένα νομοσχέδιο στο κοινοβούλιο την επόμενη εβδομάδα για να χαλαρώσει το φρένο χρέους της χώρας.
Η διάταξη θα εξαιρούσε τις αμυντικές δαπάνες άνω του 1% του ΑΕΠ από τους κανόνες πέδησης του χρέους, επιτρέποντας στη Γερμανία να αυξήσει τις δαπάνες για τις ένοπλες δυνάμεις της απεριόριστα τη στιγμή που η Ευρώπη αντιμετωπίζει την προοπτική να χάσει τις αμερικανικές εγγυήσεις που στηρίζουν την ασφάλειά της από τότε που ο Ντόναλντ Τραμπ ξεκίνησε τη δεύτερη προεδρική του θητεία.
Οι μελλοντικοί εταίροι του συνασπισμού θα εισαγάγουν μια άλλη συνταγματική τροποποίηση για τη δημιουργία ταμείου 500 δισ. ευρώ για υποδομές, το οποίο θα διαρκέσει 10 χρόνια. Σχεδιάζουν επίσης να χαλαρώσουν τους κανόνες χρέους για τα κρατίδια. «Θέλω να πω ότι εν όψει των απειλών για την ελευθερία και την ειρήνη στην ήπειρό μας, η άμυνά μας πρέπει τώρα να εφαρμόσει [τη θέση]: «Ό,τι χρειαστεί»», είπε ο Μερτς, δίπλα σε ηγέτες κομμάτων από το SPD και τη Βαυαρική Χριστιανοκοινωνική Ένωση σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε χθες στο Βερολίνο.
Και πρόσθεσε: «Οι πρόσθετες δαπάνες για την άμυνα μπορούν να δοθούν μόνο εάν η οικονομία μας επιστρέψει σε σταθερή ανάπτυξη μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα»...Αυτό απαιτεί γρήγορες και βιώσιμες επενδύσεις στις υποδομές μας».
Τα νομοσχέδια χρειάζονται πλειοψηφία δύο τρίτων στο κοινοβούλιο για να περάσουν, πράγμα που σημαίνει ότι ο Μερτς θα πρέπει να συγκαλέσει εκ νέου την απερχόμενη Μπούντεσταγκ που εξελέγη το 2021 και να εξασφαλίσει την υποστήριξη των Πρασίνων. Η απόφαση σηματοδοτεί μια εκπληκτική αλλαγή στην παραδοσιακά συντηρητική προσέγγιση της Γερμανίας στον δημόσιο δανεισμό. Το Βερολίνο το 2009 κατοχύρωσε το λεγόμενο «φρένο χρέους» στο σύνταγμά του, το οποίο περιορίζει τον κρατικό δανεισμό και διατηρεί το διαρθρωτικό έλλειμμα στο 0,35% του ΑΕΠ.
Οικονομολόγοι και ειδικοί στην άμυνα χαιρέτησαν το αποφασιστικό βήμα.
«Αυτή είναι μια δημοσιονομική αλλαγή για τη Γερμανία», δήλωσε ο Χόλγκερ Σμίντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg. «Ο Μερτς και ο μελλοντικός συνασπισμός του στέκονται στο ύψος των περιστάσεων». Η Γιάνα Πούλιεριν, ανώτερη συνεργάτης στον τομέα της πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, είπε ότι ο Μερτς είχε «αναγνωρίσει πόσο εξαιρετική είναι η κατάσταση». «Έχει επιταχύνει το ρυθμό, έδειξε αρκετή ευελιξία για να επιτρέψει στο SPD να συμμετάσχει και έθεσε τα θεμέλια για έναν συνασπισμό ικανό να αναλάβει δράση» πρόσθεσε.
Ο Γιενς Σούντεκουμ, καθηγητής διεθνών οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Heinrich Heine του Ντίσελντορφ, ο οποίος είχε παροτρύνει τον Μερτς να μεταρρυθμίσει το φρένο του χρέους, περιέγραψε την ανακοίνωση ως «μια ολοκληρωτική αλλαγή παιχνιδιού».
Ο Μερτς, του οποίου το συντηρητικό μπλοκ CDU/CSU είχε κάνει εκστρατεία εκφράζοντας αντίθεση στις μεταρρυθμίσεις για το φρένο χρέους ενόψει των εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου, επιτάχυνε τις συνομιλίες συνασπισμού με το SPD αφότου ο Τραμπ επέπληξε δημόσια τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο την περασμένη εβδομάδα.
Η προκαταρκτική συμφωνία ανοίγει το δρόμο για μια ευρύτερη συμφωνία συνασπισμού με το SPD. Ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας θέλει να χρησιμοποιήσει την υπερπλειοψηφία του απερχόμενου κοινοβουλίου για να περάσει τις συνταγματικές τροποποιήσεις επειδή η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία και η ακροαριστερή Die Linke πιθανότατα θα μπλοκάρουν την κυβέρνησή του στο επόμενο κοινοβούλιο.
Το σημερινό κοινοβούλιο μπορεί να συγκληθεί μέχρι τις 25 Μαρτίου, πριν οι νέοι βουλευτές πάρουν τις έδρες τους. Η συμφωνία με το SPD ήρθε καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Τρίτη ένα κοινό χρηματοδοτικό μέσο που θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να χρηματοδοτήσουν την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού.