Κασμίρ: Γιατί «φλέγεται» η ειδυλλιακή κοιλάδα των Ιμαλαϊων

Το Κασμίρ, μια γραφική και εθνοτικά ποικιλόμορφη κοιλάδα στα Ιμαλάια Όρη, μαστίζεται από βία εδώ και δεκαετίες. Η μοίρα του «σφραγίστηκε» το 1947, όταν οι Βρετανοί χώρισαν την πρώην αποικία τους, Ινδία σε δύο χώρες. Η μία ήταν το Πακιστάν, το οποίο έχει μουσουλμανική πλειοψηφία και η άλλη που αποτελείται κυρίως από Ινδουιστές, διατήρησε το όνομα Ινδία.

Ο Ινδουιστής ηγεμόνας του Κασμίρ, το οποίο είχε επίσης περιέλθει στην Βρετανική Ινδία, αρνήθηκε να προσχωρήσει στην Ινδία ή το Πακιστάν. Και τα δύο έθνη εποφθαλμιούσαν την πλούσια σε φυσική ομορφιά και πόρους περιοχή που είχε μουσουλμανική πλειοψηφία. Λίγους μήνες μετά τη διχοτόμηση ωστόσο, ο ηγεμόνας άλλαξε γνώμη. Η περιοχή έγινε μέρος της Ινδίας. Αλλά το Πακιστάν δεν παραιτήθηκε από την αξίωσή του. Και οι δύο χώρες έστειλαν στρατεύματα στην περιοχή, με αποτέλεσμα το Πακιστάν να καταλάβει περίπου το ένα τρίτο και η Ινδία τα δύο τρίτα.

Τα δύο έθνη δεν έχουν μετακινηθεί από τις θέσεις τους στο Κασμίρ τον τελευταίο μισό αιώνα, παρά τις δεκαετίες βίας και τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών να μεσολαβήσουν στη διαφορά. Η Ινδία έχει κατηγορήσει το Πακιστάν ότι χρηματοδοτεί την αυτονομιστική βία. Το Πακιστάν έχει αρνηθεί την κατηγορία, ενώ παράλληλα υποστηρίζει ότι η διαφορά για το Κασμίρ θα πρέπει να επιλυθεί μέσω δημοψηφίσματος που θα οριστεί από τα Ηνωμένα Έθνη, επιτρέποντας στους κατοίκους του Κασμίρ να αποφασίσουν το δικό τους καθεστώς.

Από το 1947 οι δύο γειτονικές χώρες έχουν εμπλακεί σε τρεις πολέμους για τo Kασμίρ που χωρίζεται από τη «γραμμή ελέγχου» βάσει μίας συνοριακής εκεχειρία που καθιερώθηκε μετά τον πόλεμο του 1947-48.

Ο πόλεμος σκότωσε χιλιάδες ανθρώπους πριν τελειώσει το 1948. Το 1949, μια γραμμή κατάπαυσης του πυρός που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ διαίρεσε το Κασμίρ μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, με την υπόσχεση μιας ψηφοφορίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στον λαό της περιοχής να αποφασίσει. Η ψηφοφορία αυτή δεν διεξήχθη ποτέ.

Από την τελευταία φορά που ξέσπασε ο πόλεμος το 1999, το Κασμίρ παραμένει μια από τις πιο στρατιωτικοποιημένες περιοχές στον κόσμο. Οι δύο γείτονες έχουν φτάσει ξανά στο χείλος του πολέμου αρκετές φορές, όπως το 2019, όταν μια βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας στο Κασμίρ σκότωσε τουλάχιστον 40 Ινδούς στρατιώτες.

Η Ινδία κατηγόρησε το Πακιστάν για την επίθεση και μια μαχητική ομάδα με έδρα το Πακιστάν ανέλαβε την ευθύνη. Το Πακιστάν δήλωσε ότι η ομάδα, Jaish-e-Muhammad, απαγορεύτηκε επίσημα εκεί. Ωστόσο, Ινδοί και Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ότι εξακολουθεί να λειτουργεί στη χώρα και την έχουν χαρακτηρίσει τρομοκρατική οργάνωση.

Το 2019, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι ανακάλεσε ένα μέρος του ινδικού συντάγματος που είχε δώσει ημι-αυτονομία στο Τζαμού και Κασμίρ. Η κίνηση, για την πλήρη ενσωμάτωση του Τζαμού και Κασμίρ, όπως είναι γνωστό το τμήμα της περιοχής που ανήκει στην Ινδία, ήταν μέρος της ινδουιστικής εθνικιστικής του ατζέντας.

Η κυβέρνησή του άρχισε να διοικεί απευθείας την περιοχή από το Νέο Δελχί - φέρνοντας μια τεράστια παρουσία ασφαλείας στην περιοχή και διακόπτοντας τις επικοινωνίες με τον έξω κόσμο. Φυλάκισε χιλιάδες, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών ηγετών, ακτιβιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτών, και ανέστειλε τη δημοκρατία για χρόνια. Το Πακιστάν καταδίκασε τις κινήσεις της Ινδίας, ωστόσο, βίαιες αναταραχές έχουν ξεσπάσει και στο τμήμα του Κασμίρ που ελέγχεται από το Ισλαμαμπάντ. Οι διαμαρτυρίες στην περιοχή αντανακλούν επίσης ένα γενικό αίσθημα δυσαρέσκειας με την πακιστανική κυριαρχία.

Ο πληθυσμός του ιστορικού Κασμίρ διαιρείται σε περίπου 10 εκατομμύρια κατοίκους στο υπό ινδική διοίκηση Τζαμού και Κασμίρ και σε 4,5 εκατομμύρια κατοίκους στο υπό πακιστανική διοίκηση Κασμίρ. Υπάρχουν επιπλέον 1,8 εκατομμύρια κάτοικοι στην αυτόνομη περιοχή Γκιλγκίτ-Μπαλτιστάν, την οποία δημιούργησε το Πακιστάν από το βόρειο Κασμίρ και τα δύο μικρά πριγκιπάτα Χούνζα και Ναγκάρ το 1970.

H ιστορία του Κασμίρ

1846 - Δημιουργία του πριγκιπικού κράτους του Κασμίρ.

1947-8 - Ο Μαχαραγιάς του Κασμίρ υπογράφει συνθήκη προσχώρησης με την Ινδία μετά από επίθεση πακιστανικού φυλετικού στρατού. Ξεσπά πόλεμος μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν για την περιοχή.

1949 - Το Κασμίρ διαμελίζεται μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, με συμφωνημένη γραμμή κατάπαυσης του πυρός.

1962 - Η Κίνα νικά την Ινδία σε έναν σύντομο πόλεμο σε μια διαμάχη για την περιοχή των συνόρων Ακσάι Τσιν.

1965 - Ο δεύτερος ινδοπακιστανικός πόλεμος για το Κασμίρ καταλήγει σε κατάπαυση του πυρός.

Άνοδος του εθνικισμού στο Κασμίρ: Ιδρύεται το Μέτωπο Απελευθέρωσης του Τζαμού-Κασμίρ με στόχο τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους μέσω της επανένωσης του Κασμίρ που διοικείται από την Ινδία και το Κασμίρ που διοικείται από το Πακιστάν.

1972 - Συμφωνία Σίμλα: Η Ινδία και το Πακιστάν επισημοποιούν τη γραμμή κατάπαυσης του πυρός ως Γραμμή Ελέγχου, ως μέρος της νέας τους απόφασης να διαπραγματευτούν τις διαφορές τους μετά τον πόλεμό τους, ο οποίος κατέληξε στην απόσχιση του Μπαγκλαντές από το Πακιστάν.

Δεκαετία 1980-90 - Εξέγερση στο Κασμίρ: Η δυσαρέσκεια για την ινδική κυριαρχία οδηγεί σε ένοπλη αντίσταση, μαζικές διαμαρτυρίες και αύξηση των υποστηριζόμενων από το Πακιστάν μαχητικών ομάδων. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σκοτώνονται.

1999 - Η Ινδία και το Πακιστάν εμπλέκονται σε μια σύντομη σύγκρουση αφού μαχητές διασχίζουν τη Γραμμή Ελέγχου στην ινδική περιοχή Καργκίλ.

2008 - Η Ινδία και το Πακιστάν ανοίγουν εμπορική διαδρομή πέρα ​​από τη Γραμμή Ελέγχου για πρώτη φορά μετά από έξι δεκαετίες.

2010 - Διαμαρτυρίες κατά της Ινδίας στο ινδικό Κασμίρ, στις οποίες σκοτώνονται πάνω από 100 νέοι.

2015 - Πολιτική καμπή: Οι εκλογές στο Τζαμού και Κασμίρ αναδεικνύουν το κυβερνών ινδουιστικό εθνικιστικό κόμμα BJP της Ινδίας ως σημαντικό πολιτικό παράγοντα στην περιοχή για πρώτη φορά, όταν συμμετέχει σε κυβέρνηση συνασπισμού με το περιφερειακό Μουσουλμανικό Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα.

2019 - Η ινδική κυβέρνηση αφαιρεί από το Τζαμού και Κασμίρ το ειδικό καθεστώς που του έδινε σημαντική αυτονομία.