Γερμανία και Βρετανία υπογράφουν συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, δεξιά, περπατά με τον πρωθυπουργό της Βρετανίας Κίρ Στάρμερ πριν από τη συνάντησή τους στην Downing Street 10 στο Λονδίνο, Πέμπτη 17 Ιουλίου 2025.
Η επίσκεψη του Γερμανού καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς στο Λονδίνο, την Πέμπτη 17 Ιουλίου, και η συνάντησή του με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ φαίνεται ότι σηματοδοτεί μια νέα εποχή στρατηγικής σύγκλισης μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Γερμανίας.
Η συμφωνία περιλαμβάνει ρήτρα σύμφωνα με την οποία οι δύο χώρες -δηλαδή η Βρετανία και η Γερμανία- συμφωνούν ότι θα αντιμετωπίζουν πιθανή απειλή εναντίον μιας χώρας ως μια κοινή απειλή εναντίον και των δύο και διακηρύσσει τη δέσμευσή τους ότι θα παρέχουν συνδρομή η μία χώρα στην άλλη συμπεριλαμβανομένης της χρήσης στρατιωτικών μέσων, σε περίπτωση που η μία από τις δύο χώρες δεχθεί ένοπλη επίθεση.
Η στρατηγική συμφωνία Γερμανίας και Βρετανίας έρχεται μόλις μία εβδομάδα μετά την κοινή διακήρυξη Βρετανίας και Γαλλίας να συνεργάζονται στενά στον χειρισμό των πυρηνικών τους οπλοστασίων προκειμένου να αντιμετωπίσουν πιθανές απειλές εναντίον Ευρωπαίων συμμάχων.
Χωρίς τις επίσημες τελετές και τις χρυσές άμαξες, που έκλεψαν τα φώτα της δημοσιότητας στην πρόσφατη επίσκεψη του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν - όπως χαρακτηριστικά σημειώνουν οι New York Times - η συνάντηση είχε σαφώς πιο λειτουργικό χαρακτήρα — όμως με ιδιαίτερο βάρος στο πεδίο της ευρωπαϊκής ασφάλειας και συνεργασίας.
Αμοιβαία άμυνα και ευρωπαϊκή αυτάρκεια
Η νέα αμυντική συμφωνία, μεταξύ Γερμανίας και Βρετανίας, επεκτείνει το υφιστάμενο πλαίσιο συνεργασίας που είχε υπογραφεί τον Οκτώβριο του 2024. Περιλαμβάνει κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, τεχνολογική σύμπραξη στον τομέα των εξοπλισμών και, κυρίως, την δέσμευση περί αμοιβαίας συνδρομής σε περίπτωση απειλής.
Ένα είδος «μίνι Άρθρου 5» εκτός ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο ενός νέου ευρωπαϊκού δόγματος ασφάλειας. Κίνηση που ίσως αντικατοπτρίζει τον σκεπτικισμό των ευρωπαίων ηγετών έναντι της επιστροφής Τραμπ στον Λευκό Οίκο, και τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνησή του δείχνει να αντιλαμβάνεται την λειτουργικότητα του συγκεκριμένου άρθρου της βορειοατλαντικής συμμαχίας.
Με δεδομένη τη «δυσκολία» στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, οι ευρωπαίοι ηγέτες δείχνουν να προσανατολίζονται σε μια πιο ανεξάρτητη ευρωπαϊκή στρατηγική, ενώ ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, προσπαθεί να επαναφέρει το Ηνωμένο Βασίλειο σε κεντρικό ρόλο στην υποστήριξη της Ουκρανίας και στη συνολική ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας.
Μπορεί, όπως σημειώνουν οι New York Times, η Γερμανία να μη διαθέτει πυρηνικά όπλα, αλλά είναι ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία - σύμφωνα τουλάχιστον με το Ινστιτούτου του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία. Επιπρόσθετα, υπό τον καγκελάριο Μερτς, η Γερμανία συμφώνησε να αυξήσει τις στρατιωτικές της δαπάνες στο 3,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος έως το 2029, τον πιο φιλόδοξο σχέδιο επανεξοπλισμού της από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Γερμανοί αξιωματούχοι σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ δήλωσαν στους δημοσιογράφους τις προηγούμενες ημέρες ότι η συμφωνία, την οποία αναφέρουν ως «συμβόλαιο φιλίας», είναι μια ακόμη προσπάθεια να έρθουν οι δύο χώρες πιο κοντά σε μια εποχή αυξημένων ανησυχιών για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και να γεφυρωθούν οι διαχωριστικές γραμμές που άνοιξε η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Γεφύρωση του χάσματος που ακολούθησε το Brexit
Συγκεκριμένα, στο ευρύτερο πλαίσιο της συμφωνίας, προβλέπονται ακόμη ενέργειες και για την αποκατάσταση των εμπορικών και επιστημονικών δεσμών που επλήγησαν από το Brexit. Μεταξύ αυτών, η εμβάθυνση συνεργασίας στην επιστημονική έρευνα, η ενίσχυση των σιδηροδρομικών συνδέσεων και η διευκόλυνση των ταξιδιών μεταξύ των δύο χωρών.
Συγκεκριμένα, αναμένονται ρυθμίσεις για την απλοποίηση της διαδικασίας εισόδου Βρετανών πολιτών στα γερμανικά αεροδρόμια, καθώς και για την ενίσχυση σχολικών ανταλλαγών — όπως, για παράδειγμα, η απλοποίηση επισκέψεων Γερμανών μαθητών στο Λονδίνο.
Συντονισμός στο μεταναστευτικό
Όπως ακριβώς και στη γαλλο-βρετανική συμφωνία, το κεφάλαιο της μετανάστευσης καταλαμβάνει σημαντική θέση στις συζητήσεις μεταξύ Γερμανίας και Βρετανίας. Συμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά η συμφωνία θα περιλαμβάνει δεσμεύσεις για συνεργασία για την καταπολέμηση των διακινητών, καθώς και κοινές δράσεις για την επαναφορά μιας ισορροπημένης μεταναστευτικής πολιτικής μεταξύ Λονδίνου και Βερολίνου.
Συγκεκριμένα, το πλαίσιο αυτό έρχεται ως συνέχεια της πρόσφατης συμφωνίας Μακρόν–Στάρμερ, που βασίστηκε σε πιλοτικό πρόγραμμα «ένας μέσα, ένας έξω» για τις παράνομες μετακινήσεις δια θαλάσσης από τη Γαλλία στη Βρετανία, στο πλαίσιο του οποίου η Βρετανία θα έστελνε πίσω στη Γαλλία περίπου 50 άτομα την εβδομάδα που είχαν πραγματοποιήσει διαβάσεις της Μάγχης με μικρά σκάφη. Σε αντάλλαγμα, θα δεχόταν έναν αντίστοιχο αριθμό μεταναστών με επεξεργασμένες αιτήσεις ασύλου στη Βρετανία.