Ισπανία: Δικαστική απόφαση αποκαλύπτει το ρόλο της Τουρκίας στην στρατολόγηση τζιχαντιστών στη Συρία
Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας επικύρωσε τον Ιούλιο την καταδίκη ενός Ισπανο-Μαροκινού, γνωστού ως Κασιάνο, ο οποίος πολέμησε στο πλευρό της συριακής πτέρυγας της Αλ Κάιντα, Τζαμπχάτ αλ-Νούσρα (νυν Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ που τώρα κυβερνά τη Συρία). Η υπόθεση ανέδειξε για ακόμη μία φορά τον ρόλο της Τουρκίας ως βασικού διαδρόμου για τους τζιχαντιστές από την Ευρώπη.
Όπως αποκαλύπτει το Nordic Monitor ο Κασιάνο έφυγε από την Ισπανία το 2010 για το Μαρόκο και μέχρι το 2014 είχε περάσει στη Συρία, όπου πολέμησε στην Ιντλίμπ και άλλες περιοχές έως τον Δεκέμβριο του 2021. Τα ψηφιακά του ίχνη συνδέονταν ευθέως με την Τουρκία: Το 2015 δημιούργησε λογαριασμό στο Facebook με διεύθυνση IP στην Κωνσταντινούπολη, ενώ αργότερα συνδεόταν από παραμεθόριες πόλεις κοντά στη Συρία, περιοχές γνωστές για τη διέλευση ξένων μαχητών και τον ρόλο της τουρκικής ΜΙΤ.
Προπαγάνδα και στρατολόγηση από τουρκικό έδαφος
Οι έρευνες αποκάλυψαν ότι ο Κασιάνο χρησιμοποιούσε την Τουρκία ως ασφαλή βάση για τη διαδικτυακή του προπαγάνδα, ενώ συμμετείχε ενεργά στις μάχες στη Συρία. Στους λογαριασμούς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανάρτησε φωτογραφίες με στρατιωτική ενδυμασία και όπλα Καλάσνικοφ, κάνοντας το ισλαμιστικό σύμβολο της ενότητας. Σε άλλο υλικό απεικονιζόταν να πατά πάνω σε πτώματα Σύρων στρατιωτών.
Παράλληλα, στρατολογούσε Ισπανούς για τζιχαντιστικές οργανώσεις. Σε επικοινωνίες του με τον Σάντος –καταδικασμένο για τρομοκρατία το 2017– παρουσίαζε την Τζαμπχάτ αλ-Νούσρα ως την «καλή» οργάνωση που πολεμά το «κακό» και υπερασπίζεται τους «αδελφούς».
Δικαστικές εκκρεμότητες στην Τουρκία
Ο Κασιάνο χρησιμοποιούσε ψεύτικες ταυτότητες κατά τις παραμονές του στην Τουρκία. Με το όνομα Ντεσιδέριο εμφανίστηκε ενώπιον Ποινικού Δικαστηρίου στην Αττάκεια, το οποίο το 2022 του επέβαλε περιοριστικούς όρους και απαγόρευση εξόδου από τη χώρα. Ωστόσο, κατάφερε να διαφύγει και τελικά συνελήφθη στην Ισπανία βάσει Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης.
Η ισπανική δικαιοσύνη απέρριψε τον ισχυρισμό της υπεράσπισής του περί διπλής δίωξης, επισημαίνοντας ότι δεν υπήρχε καμία τελεσίδικη απόφαση από την Τουρκία. Οι δικαστές τόνισαν, μάλιστα, τις αντιφάσεις στα έγγραφα που μοιράστηκε η Άγκυρα μέσω Interpol και την έλλειψη ουσιαστικής δικαστικής συνεργασίας.
Δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων
Η υπόθεση δεν ξάφνιασε τις ισπανικές αρχές, δεδομένων και δηλώσεων Τούρκων αξιωματούχων. Το 2021, ο τότε υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού είχε παραδεχθεί ότι η Τουρκία επέστρεψε στην Ευρώπη 1.126 τζιχαντιστές μέσα σε πέντε χρόνια.
Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου
Οι Ισπανοί δικαστές υπογράμμισαν ότι η δραστηριότητα προπαγάνδας του Κασιάνο από την Τουρκία είχε άμεσο αντίκτυπο στην Ισπανία, καθώς μέσω λογαριασμών με έδρα την Κωνσταντινούπολη διατηρούσε επαφές με άτομα που καταδικάστηκαν για τρομοκρατία. Αυτό αποτέλεσε καθοριστικό στοιχείο για τη δικαιοδοσία της Μαδρίτης, βάσει των ευρωπαϊκών αντιτρομοκρατικών κανόνων.
Η Τουρκία ως πέρασμα και καταφύγιο
Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου ανέδειξε τον κομβικό ρόλο της Τουρκίας στην πορεία του Κασιάνο: πέρασμα προς τη Συρία, έδαφος φιλοξενίας της διαδικτυακής του προπαγάνδας και χώρα όπου αντιμετώπισε ανεπαρκείς δικαστικές διαδικασίες που δεν εμπόδισαν την επιστροφή του στην Ευρώπη.
Η υπόθεση δείχνει πώς τα τζιχαντιστικά δίκτυα εκμεταλλεύθηκαν τα διάτρητα σύνορα της Τουρκίας και την ανεκτικότητα της κυβέρνησης Ερντογάν στη διάρκεια του πολέμου στη Συρία. Χιλιάδες Ευρωπαίοι ακολούθησαν την ίδια διαδρομή μέσω Κωνσταντινούπολης και των επαρχιών Γκαζιαντέπ, Κιλίς και Χατάι.
Ο Κασιάνο εκτίει πλέον ποινή δέκα ετών στην Ισπανία, ενώ μετά την αποφυλάκισή του θα τεθεί υπό δεκαετή επιτήρηση. Η υπόθεση φωτίζει τον διαρκή κίνδυνο που αποτελούν οι Ευρωπαίοι ξένοι μαχητές, αλλά και το ανοιχτό ερώτημα για τον ρόλο της Τουρκίας ως κόμβου στις ριζοσπαστικές τους διαδρομές.