Ιράν: «Παιδί νύφη» που σκότωσε τον σύζυγό της γλίτωσε τη θανατική ποινή
Μία κοπέλα - από τα λεγόμενα «παιδιά νύφες» που επρόκειτο να εκτελεστεί αυτόν τον μήνα στο Ιράν για τον θάνατο του συζύγου της γλίτωσε τη ζωή της, αφού οι γονείς του – στους οποίους καταβλήθηκε το αντίτιμο των 70.000 λιρών – της έδωσαν συγχώρεση.
Η 25χρονη, πλέον, Γκολί Κούχκαν βρισκόταν αντιμέτωπη με την θανατική ποινή στη κεντρική φυλακή του Γκοργκάν, στο βόρειο Ιράν, τα τελευταία επτά χρόνια.
Σε ηλικία 18 ετών συνελήφθη κατηγορούμενη ότι συμμετείχε στη δολοφονία του κακοποιητικού συζύγου της, Αλιρεζά Άμπιλ, τον Μάιο του 2018, και καταδικάστηκε σε qisas, δηλαδή «ανταπόδοση με είδος».
Η Μαΐ Σάτο, ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράν, δήλωσε: «Είναι υπέροχο που η Κούχκαν δεν θα εκτελεστεί – σώθηκε μία ζωή … αλλά αυτό δεν επιλύει πραγματικά το ζήτημα του νόμου qisas, ο οποίος παραβιάζει πολλά διεθνή πρότυπα».
Η Σάτο, μαζί με τρεις άλλους ειδικούς του ΟΗΕ, είχαν δηλώσει νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι η υπόθεση «αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της συστημικής έμφυλης προκατάληψης που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες-θύματα παιδικού γάμου και ενδοοικογενειακής βίας μέσα στο ιρανικό σύστημα ποινικής δικαιοσύνης».
Τον Νοέμβριο, ο Guardian ήταν το πρώτο διεθνές μέσο που αποκάλυψε ότι η Κούχκαν, μια άτυπη μετανάστρια και μέλος της μειονότητας των Μπαλούχ του Ιράν, θα αντιμετώπιζε εκτέλεση δι’ απαγχονισμού εκτός αν κατάφερνε να συγκεντρώσει 10 δισεκατομμύρια τομάν (περίπου 80.000 λίρες) για να πληρώσει την οικογένεια του θύματος.
Σύμφωνα με τον ιρανικό νόμο, η οικογένεια ενός θύματος μπορεί να δώσει χάρη σε κάποιον με αντάλλαγμα blood money – δηλαδή χρηματική αποζημίωση για ανθρωποκτονία ή σωματική βλάβη.
Σε ανακοίνωση που εκδόθηκε τον προηγούμενο μήνα, ο Μαχμούντ Αμίρι-Μογααντάμ, διευθυντής του Iran Human Rights, ανέφερε: «Το ποσό του blood money που ορίστηκε για την περίπτωσή της είναι πολλαπλάσιο του επίσημου ποσού· ένα αδύνατο ποσό για μια νεαρή, άτυπη Μπαλούχ γυναίκα από φτωχό υπόβαθρο, η οποία έχει επιπλέον απορριφθεί από την οικογένειά της».
Αναγκασμένη να παντρευτεί τον ξάδελφό της στα 12, η Κούχκαν έμεινε έγκυος στα 13 και γέννησε έναν γιο. Υπέστη σωματική και ψυχική κακοποίηση για χρόνια. Την ημέρα που σκοτώθηκε ο σύζυγός της, η Κούχκαν τον βρήκε να χτυπά τον γιο τους, τότε πέντε ετών. Κάλεσε τον ξάδελφο του συζύγου της, τον Μοχαμάντ Άμπιλ, για βοήθεια. Όταν εκείνος έφτασε, ξέσπασε καβγάς, ο οποίος οδήγησε στον θάνατο του συζύγου της. Σύμφωνα με το Iran Human Rights, ο Άμπιλ παραμένει επίσης αντιμέτωπος με την θανατική καταδίκη.
Ο δικηγόρος της Κούχκαν επιβεβαίωσε σε ανάρτηση στο Instagram στις 9 Δεκεμβρίου ότι το αρχικό ποσό των 10 δισ. τομάν μειώθηκε σε 8 δισ. τομάν και ότι το ποσό αυτό συγκεντρώθηκε μέσω δωρεών. Σε βίντεο που δημοσιεύθηκε από το πρακτορείο Mizan News, οι πεθεροί της Κούχκαν φαίνονται να υπογράφουν τα σχετικά έγγραφα.
Η Κούχκαν ελπίζει να επανενωθεί με τον γιο της όταν αποφυλακιστεί, σύμφωνα με τον Μεχντί Γκατέι, ιδρυτή του Qasim Child Foundation – μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης στην Αυστραλία - ο οποίος είχε ξεκινήσει έρανο για εκείνη. Σύμφωνα με τον ιρανικό νόμο, ο γιος της Κούχκαν δικαιούται 2 δισ. τομάν από το συνολικό ποσό του blood money, το οποίο, όπως είπε, «είναι ένα καλό ποσό για να ξεκινήσει μια νέα ζωή».
Ο Γκατέι είπε ότι είχε δεχθεί μηνύματα από οργανισμούς και άτομα σε όλο τον κόσμο μετά το άρθρο του Guardian για την Κούχκαν και ότι η διεθνής πίεση έπαιξε ρόλο στη διάσωση της ζωής της. «Το ιρανικό καθεστώς προσπαθεί να κάνει τον κόσμο να σωπαίνει», είπε. «Όταν οι άνθρωποι αρχίζουν να ενημερώνουν τον κόσμο [για υποθέσεις όπως της Κούχκαν], ασκείται συχνά τεράστια πίεση από διεθνείς φορείς, κάτι που αυξάνει τις πιθανότητες να σταματήσουν εκτελέσεις. Ο ρόλος των μεγάλων μέσων είναι τεράστιος σε αυτή την υπόθεση, απίστευτος».
Τουλάχιστον 241 γυναίκες έχουν εκτελεστεί στο Ιράν μεταξύ 2010 και 2024, εκ των οποίων 114 είχαν καταδικαστεί σε qisas για ανθρωποκτονία. Η πλειονότητα των γυναικών που εκτελέστηκαν για ανθρωποκτονία είχαν σκοτώσει τον σύζυγο ή τον σύντροφό τους. Πολλές από αυτές ήταν θύματα ενδοοικογενειακής βίας ή παιδικού γάμου, ή είχαν ενεργήσει σε αυτοάμυνα.
Το Ιράν εκτελεί τον μεγαλύτερο αριθμό γυναικών στον κόσμο, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία. Η Διεθνής Αμνηστία ανέφερε ότι τουλάχιστον 30 γυναίκες εκτελέστηκαν στη χώρα πέρυσι. Μέχρι στιγμής, τουλάχιστον 42 γυναίκες έχουν εκτελεστεί το 2025 – 18 από αυτές για τη δολοφονία των συζύγων τους, ανάμεσά τους και δύο παιδικές νύφες, σύμφωνα με το «Iran Human Rights».