Εντίθ Πιάφ: Από την άνθιση του «μικρού σπουργιτιού» στην αιώνια δόξα
Όταν η Εντίθ Πιάφ κηδεύτηκε στις 14 Οκτωβρίου 1963 στο κοιμητήριο Περ Λασέζ στο Παρίσι, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έσπευσαν να αποτίσουν φόρο τιμής στην «ερμηνεύτρια του αιώνα», όπως την είχαν ανακηρύξει οι Γάλλοι.
Οι θαυμαστές της σπουδαίας τραγουδίστριας του γαλλικού βαριετέ συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να στολίζουν τον τάφο της με φρέσκα λουλούδια.
Η Πιάφ πέθανε στις 10 Οκτωβρίου 1963 στο Πλασκασιέ, αν και σύμφωνα με το πιστοποιητικό θανάτου της, ο θάνατός της καταγράφηκε στις 11 Οκτωβρίου στο Παρίσι — μια απόφαση του συζύγου της, Theo Sarapo, που ήθελε «μια σταρ σαν κι εκείνη να φύγει από τη ζωή μόνο στο Παρίσι». Δεν ήταν, ωστόσο, η μόνη «διορθωμένη» λεπτομέρεια στη βιογραφία της.
Η Εντίθ Πιάφ / AP
Τα δύσκολα παιδικά χρόνια και η άνθιση του «μικρού σπουργιτιού»
Η Εντίθ Πιάφ γεννήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 1915 στο Παρίσι, με το όνομα Εντίθ Τζιοβάννα Γκασιόν στην είσοδο μιας πολυκατοικίας στη Rue Belleville 72, κάτι που δεν επιβεβαιώνεται 100% αφού, ενδέχεται η μητέρα της να είχε προλάβει να φτάσει στο κοντινότερο νοσοκομείο.
Η μητέρα της, η τραγουδίστρια Ανέττα Ζακλίν Γκασιόν, αδιαφορούσε για την ανατροφή της μικρής Εντίθ, με αποτέλεσμα να ζήσει με τη γιαγιά της, η οποία παραλίγο να την αφήσει να πεθάνει από ασιτία.
Αργότερα, ο πατέρας της, Αλφόνς Γκασιόν, την πήρε να ζήσει με τη δική του μητέρα, που διατηρούσε οίκο ανοχής στο Μπερνέ — ένα περιβάλλον κάθε άλλο παρά κατάλληλο για ένα μικρό κορίτσι, αφού ο Αλφόνς εκτός από αλκοολικός κακοποιούσε συχνά την κόρη του. Ύστερα από μια βασανισμένη παιδική ηλικία, γεμάτη παραμέληση και κακομεταχείριση, η Πιάφ βρήκε τον δρόμο της τραγουδώντας στους δρόμους του Παρισιού.
Η Edith Piaf και ο Bruno Coquatrix / AP
Στα 15 της εγκατέλειψε οριστικά τον πατέρα της και άρχισε να βγάζει τα προς το ζην τραγουδώντας σε δρόμους και πλατείες. Ένας περαστικός, ο ιδιοκτήτης καμπαρέ Λουί Λεπλέ, εντυπωσιάστηκε από τη φωνή της και την προσέλαβε στο μαγαζί του, το Gerny’s. Εκείνος της έδωσε το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο «Πιάφ» — αργκό του Παρισιού για το «μικρό σπουργίτι». Εκείνη την εποχή, είχε ήδη βιώσει μια κακοποιητική σχέση με τον σύντροφό της Λουί Ντιπόν και είχε χάσει τη μοναχοκόρη της, Μαρσέλ, που πέθανε από μηνιγγίτιδα το 1934, σε ηλικία μόλις ενάμιση έτους.
Το 1935 ηχογράφησε τον πρώτο της δίσκο. Λίγο αργότερα, ο μέντοράς της, Λεπλέ, δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια ληστείας. Η Πιάφ συνελήφθη ως ύποπτη, αλλά αθωώθηκε — παρ’ όλα αυτά, αποφάσισε να απομακρυνθεί προσωρινά από το Παρίσι.
Η διεθνής καριέρα
Με τη βοήθεια του μάνατζερ Ρεϊμόν Ασό, η Πιάφ επέστρεψε δυναμικά στη γαλλική πρωτεύουσα και ξεκίνησε μια λαμπρή διεθνή καριέρα, ηχογραφώντας τη μία επιτυχία μετά την άλλη. Ούτε καν ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν κατάφερε να τη σταματήσει, με αρκετούς να κάνουν λόγο για συνεργασία με τις γερμανικές αρχές κατά τη διάρκεια της Κατοχής.
Το 1944 εμφανίστηκε επί δύο εβδομάδες στο Moulin Rouge. Ένα χρόνο αργότερα, κατέκτησε το κοινό της Νέας Υόρκης, όπου γνώρισε τον μεγάλο της έρωτα, τον πυγμάχο Μαρσέλ Σερντάν. Εκείνος, ωστόσο, ήταν ήδη παντρεμένος και πατέρας τριών παιδιών. Ο θάνατός του σε αεροπορικό δυστύχημα το 1949 τη συνέτριψε. Η Πιαφ κατέφυγε στο αλκοόλ, στα ναρκωτικά και σε σύντομες ερωτικές σχέσεις — ανάμεσά τους και με τον τραγουδοποιό Ζορζ Μουστακί, του οποίου την καριέρα βοήθησε να εκτοξευθεί.
Η Εντίθ Πιάφ το 1959 / AP
Το 1959 κατέρρευσε στη σκηνή και εισήχθη στο νοσοκομείο με διάτρηση στομάχου. Διαγνώστηκε με καρκίνο του ήπατος, αλλά συνέχισε να δίνει συναυλίες, συνοδευόμενη από νοσοκόμες και ενέσεις μορφίνης. Το 1962 γνώρισε τον Θεοφάνη Λαμπούκα, έναν νεαρό Έλληνα που επιθυμούσε να γίνει τραγουδιστής. Του έδωσε το καλλιτεχνικό όνομα Theo Sarapo, ερωτεύτηκαν και παντρεύτηκαν τον Οκτώβριο — εκείνος ήταν είκοσι χρόνια νεότερός της.
Η Εντίθ Πιάφ / AP
Η αιώνια δόξα της
Περισσότερο από μισό αιώνα μετά τον θάνατό της, η φήμη της Εντίθ Πιάφ παραμένει αναλλοίωτη. Μέρος του μύθου της οφείλεται, αναμφίβολα, στη δραματική και μυστηριώδη ζωή της. Μέχρι σήμερα, η Πιάφ θεωρείται μία από τις πιο επιτυχημένες γαλλόφωνες τραγουδίστριες όλων των εποχών — ξεπερνώντας σε αναγνωρισιμότητα ακόμη και τη Σελίν Ντιόν. Ανάμεσα στα διαχρονικά της τραγούδια συγκαταλέγονται τα αξεπέραστα «La Vie en Rose», «Milord» και «Non, je ne regrette rien» — ύμνοι που εξακολουθούν να συγκινούν το κοινό σε κάθε γωνιά του κόσμου.