MEETING POINT

Τι επιδιώκει η Τουρκία με προμετωπίδα το αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» - Η «μάχη» της Ελλάδας

Τουρκία - Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
Με προμετωπίδα το αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» επιχειρεί να κυριαρχήσει στην Ανατολική Μεσόγειο
AP

Ας ξεκινήσουμε από τα τελευταία. Στη Μαδρίτη ο Ταγίπ Ερντογάν «έπαιξε ρέστα» και κέρδισε τα εξοπλιστικά

Συγκεκριμένα, τη δέσμευση Μπάιντεν ότι θα υπερβεί το Κογκρέσο για τα F-16 και την άτακτη υποχώρηση Σουηδίας και Φινλανδίας από τα αυστηρά standards που είχαν ως προς την πώληση όπλων, δεδομένου ότι την συνέδεαν ευθέως με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Θα μου πείτε «σιγά τα αεροσκάφη τρίτης γενιάς που εμπορεύονται αυτές οι δύο χώρες». Δεν πάει έτσι γιατί η από μέρους τους απεμπόληση αξιακών δεσμεύσεων στερεί από την Ελλάδα τη δυνατότητα να επικαλείται στο μέλλον ανάλογα επιχειρήματα, έναντι της Γερμανίας για παράδειγμα, που ήδη ενισχύει με υποβρύχια την Άγκυρα.

Δεν πρόκειται όμως μόνο για τη φωτογραφία της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ αλλά, δυστυχώς, για το γεγονός ότι στον δυτικό κόσμο τείνει να κυριαρχήσει η εντύπωση ότι η Τουρκία είναι μια εξαιρετικά χρήσιμη σύμμαχος. Για να το πούμε με μια κουβέντα, η γειτονική χώρα είναι η μόνη στην Ατλαντική Συμμαχία που εδώ και καιρό αποδέχθηκε πρόθυμα να κάνει τη «βρώμικη δουλειά».

Θυμίζω απλώς ότι όταν ο Στόλτενμπεργκ απευθύνθηκε σε Βρετανία και Γαλλία για να κόψει τη φόρα του Άσαντ έλαβε ξερή αρνητική απάντηση, ενώ ο Ταγίπ Ερντογάν αποδέχθηκε ασμένως αυτό τον ρόλο, χωρίς την ίδια στιγμή να εγκαταλείψει το προσφιλές του δόγμα «πατάω σε δύο βάρκες». Από τη μια κάνω το χατίρι του ΝΑΤΟ για να ανακόψω τη ρωσική επιρροή στη Συρία, από την άλλη εξακολουθώ να είμαι «μέλι γάλα» με τον Πούτιν.

Άλλωστε, αυτή ακριβώς την εικόνα είδαμε να αναδύεται με φόντο την πρόσφατη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο επιτήδειος ουδέτερος – «και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ» - αναδείχθηκε σε χρόνο dt σε πολύτιμο μεσολαβητή, ενισχύοντας τη μετοχή του στο γεωπολιτικό χρηματιστήριο.

Μια παρατήρηση εδώ, η Ελλάδα επέλεξε αυτοβούλως με την αποστολή πολεμικού υλικού στην Ουκρανία (δις) να σβήσει την παρουσία της από τον χάρτη των χωρών εκείνων που θα μπορούσαν να ασκήσουν διπλωματικό ρόλο στην εκτόνωση της κρίσης.

Τώρα, για να επανέλθουμε στη στρατηγική της Αγκύρας. Τι ακριβώς επιδιώκει; Με προμετωπίδα το αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» επιχειρεί να κυριαρχήσει στην Ανατολική Μεσόγειο, δηλαδή στην περιοχή διέλευσης των εμπορικών οδών που συνδέουν την Ευρώπη με ένα μεγάλο μέρος του κόσμου, προσπερνώντας το «εμπόδιο» που θέτουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου. Ως προς αυτό, τόσο η Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ όσο και η ΕΕ κοιμούνται ύπνο βαθύ. Για τον απλούστατο λόγο ότι αν ευοδώνονταν τα τουρκικά σχέδια η Δύση θα βρισκόταν απέναντι στον κίνδυνο όλοι οι δίαυλοι (της ενέργειας περιλαμβανομένης) να τελούν υπό τουρκικό (ενδεχομένως και υπό τουρκικό ρωσικό) έλεγχο.

Μ’ αυτά και αυτά φθάσαμε στο σημείο να αναρωτιόμαστε πού θα κάτσει η στραβή. Λέγεται ότι διαμηνύσαμε προς πάσα κατεύθυνση ότι εάν η Τουρκία αμφισβητήσει ελληνικό έδαφος, τότε η κρίση δεν θα περιοριστεί στο συγκεκριμένο σημείο αλλά θα επεκταθεί σε όλο το εύρος των ελληνοτουρκικών συνόρων. Ωραία, μόνο που απευθύνουμε το μήνυμα σε ώτα μη ακουόντων, από τη στιγμή που δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν ότι η φιλοδοξία της Άγκυρας να εξελιχθεί σε διαπεριφερειακή δύναμη δεν αφορά μόνον, ούτε πρωτίστως την Ελλάδα. Ασφαλώς και δεν πρέπει να καταθέσουμε τη διπλωματική μάχη. Ασφαλώς και αυτή από μόνη της δεν είναι επαρκής καθώς πρέπει να «παντρεύεται» με την ενίσχυση της αποτροπής. Και σίγουρα είναι η στιγμή να επιδιωχθεί εθνικού χαρακτήρα συνεννόηση στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας. Άμεσα, με ειλικρίνεια και με καθαρότητα.